روند توسعه و وضعیت موجود وقف و امور خیریه در ایالات متحده آمریکا

برای اطلاعات بیشتر به مقاله «مفهوم وقف و امور خیریه در کشور ایالات متحده آمریکا» رجوع کنید.
 

خیریه های عمومی دارای بزرگ ترین دسته بندی با بیش از ۳۰ نوع سازمان غیرانتفاعی معاف از مالیات هستند که در قانون درآمدهای داخلی تعریف شده اند. خیریه های عمومی شامل مؤسسات هنری، فرهنگی و بشردوستانه، آموزشی، مراقبت از سلامتی، خدمات انسانی و غیره می شوند. در سال ۲۰۱۳ بیش از ۹۵۰,00۰ مؤسسه به عنوان خیریه عمومی دسته بندی شدند که دو سوم از کل مؤسسات غیرانتفاعی ثبت شده را تشکیل می دهند.
 
بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ تعداد خیریه های عمومی ۱۹٫۵ ٪ رشد داشته است که سریع تر از نرخ رشد کل سازمان های غیرانتفاعی ثبت شده بوده است (۲٫۸ %).
 
تعداد خیریه های عمومی ثبت شده همچنین بیشتر از رشد سایر زیرگروه های غیرانتفاعی شامل مؤسسات خاص در این دهه بوده است که ۸٫۳ ٪ کاهش داشته اند. در نتیجه خیریه های عمومی در سال ۲۰۱۳ سهم بزرگتری (۶۷٫۵%) از بخش غیرانتفاعی را در مقایسه با سال ۲۰۰۳ (۵۸٫۱ ٪) تشکیل داده اند.
 

حتی پس از مجزا نمودن سازمان های با درآمد ناخالص کمتر از ۵۰٫۰۰۰ دلار، سازمان های کوچک اکثریت خیریه های عمومی را تشکیل می دهند.
 
۶۶٫۴ ٪ از خیریه های عمومی هزینه کمتر از ۵۰۰٫۰۰۰ دلار داشته اند (۱۹۴٫۷۴۹ مؤسسه) که کمتر از ۲٪ مخارج کل خیریه های عمومی را تشکیل می دهد (۳۰٫۱ میلیارد دلار). اگرچه مؤسسات با مخارج ۱۰ میلیون دلاریا بیشتر ۵٫۳ ٪ از خیریه های عمومی را تشکیل می دهند (۴۰۹ ۱۵٫ مؤسسه)، اما همین مؤسسات ۸۶٫7 ٪ از کل مخارج خیریه های عمومی را تأمین کرده اند. (۱٫۴ تریلیون دلار)
 

نزدیک به نیمی (۴۷٫۵ %) از مجموع درآمد خیریه های عمومی از دستمزد خدمات و فروش کالا از منابع خصوصی به دست آمده است.
 
منابع درآمد خیریه های عمومی در سال ۲۰۱۳ نشان داده شده است. این نمودار پرداخت شهریه، فروش بلیط و درآمد بیمارستان ها (به جز مراقبت های پزشکی) را نیز در بردارد. در واقع بخش زیادی از درآمد خیریه های عمومی را درآمد سازمان های غیرانتفاعی ارائه دهنده خدمات آموزش عالی و بیمارستانی (از طریق فروش کالا و خدمات) تشکیل می دهند.
سهم بزرگ دیگر درآمدهای خیریه های عمومی مربوط به منابع دولتی مانند قراردادهای دولتی، هزینه های مراقبت ها و کمک های پزشکی می شود. این درآمدها کمتر از یک چهارم کل درآمد خیریه های عمومی را در سال ۲۰۱۳ تشکیل می دهند (۲۴٫۵ %).
 
خیریه های خصوصی ٪۱۳٫۳ و کمک های دولت ۸٪ از درآمد کل را تشکیل می دهند. باقیمانده درآمد شامل سرمایه گذاری (۴٫۸ %) و سایر درآمدها (۱٫۹ ٪) می شود.
 
با ادغام بخش قراردادها و کمک های دولت به یک بخش، دولت تقریبا یک سوم (۳۲٫۵) از درآمد بخش غیرانتفاعی را در سال ۲۰۱۳ تأمین نموده است.
 

در سال ۲۰۱۳، خیریه های عمومی که حوزه فعالیت آنها خدمات انسانی همچون ایجاد بانک غذا، پناهگاه برای بی خانمان ها، خدمات جوانان، سازمان های ورزشی و خدمات خانوادگی یا قانونی، بوده است بیشترین سهم را در میان کل خیریه ها داشته و در حدود ۳۵٫۵ ٪ (یک سوم) خیریه های عمومی را تشکیل داده اند.
 
مؤسسات آموزشی با ۱۷٫۱ ٪ در جایگاه دوم به لحاظ تعداد قرار گرفتند. مؤسسات آموزشی شامل باشگاه های حمایتی، انجمن های اولیا مربیان، گروه های کمک های مالی و... می شود. مؤسسات آموزشی ۱۷٫۱ ٪ از مجموع درآمدها و ۱۶٫۶ ٪ از هزینه های کل خیریه های عمومی را تشکیل می دهند.
 
مؤسسات خدمات انسانی با وجود این که بیشترین تعداد را دارا هستند اما به نسبت درآمد (۱۲٫۴ ٪ از مجموع) و هزینه (۱۲٫۷ ٪ از مجموع) کمتری دارند.
 
بیمارستان ها، با آنکه تنها ۲٫۴ ٪ از خیریه های عمومی را تشکیل می دهند (تنها بیش از ۷۰۰۰ در مجموع) که منبع نیمی از درآمدها و هزینه های خیریه های عمومی (۴۹٫۸ و ۵۰٫۷ ٪ به ترتیب) هستند.

تعداد خیریه های عمومی گزارش شده در سال ۲۰۱۳، ۲٫۴ ٪ بیش از ۲۰۱۲ بوده است. درآمد، هزینه ها و دارایی های مجموع برای خیریه های عمومی گزارش شده بین سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ افزایش یافته است. با در نظر گرفتن افزایش تورم، درآمد ۳٫۵ ٪، هزینه ها ۲٫۳ ٪، و دارایی ها ۶٫۲ ٪ افزایش یافته است.
 
این روند رشد زیاد را چه از نظر تعداد و چه از نظر وضعیت مالی در بخش غیرانتفاعی در ۱۰ سال گذشته نشان می دهد. اما این رشد در زیربخش و دوره های مختلف، متفاوت بوده است. زیربخش ها درجه متفاوتی از رشد مالی را داشته اند ولی همگی حتی با در نظر گرفتن تورم در سال ۲۰۱۳ نسبت به ۲۰۰۳ رشد داشته اند تعداد کمی از زیربخشها شامل هنر، آموزش (به استثنای آموزش عالی) و سلامت (به استثنای بیمارستان ها و تسهیلات مراقبت های اولیه) و سایر مؤسسات ذینفع عمومی و اجتماعی کاهش اندکی داشته است.
 
کوچکترین زیربخش (مؤسسات بین المللی و امور خارجی و مؤسسات مربوط به حیوانات و محیط زیست) بیشترین رشد در تعداد مؤسسات را داشته اند و افزایش ۱۹٫۳ و ۱۸٫۲ ٪ به ترتیب از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ داشته اند.
از نظر مالی مؤسسات آموزشی (به استثنای آموزش عالی) بیشترین نسبت افزایش در درآمد و هزینه ها به رغم کاهش جزئی در تعداد داشته اند، رشد از ۷۰۰ میلیارد دلار در درآمد از سال ۲۰۰۳ به ۱۰۸٫۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ با در نظر گرفتن تورم، افزایش درآمد این خیریه ها از ۱۳۲٫۵ میلیون دلار در سال ۲۰۰۳ به ۱۸۸٫۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ رسیده است.
 
مؤسسات اختصاص یافته به تحصیلات تکمیلی نیز رشد قابل توجهی داشته اند میزان درآمد آنها از ۱۳۲٫۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۳ به ۱۸۸٫۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ (با در نظر گرفتن تورم) رشد داشته است. هرچند مؤسسات سلامت به نسبت نرخ رشد کمتری (4۳٫1٪) در همان دوره داشته اند، درآمد بخش سلامت با در نظر گرفتن تورم از ۷۱۶٫۷ میلیارد دلار به ۱٫۰۳ تریلیون دلار افزایش داشته است.
 

بخشش های خیرخواهانه خصوصی در ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ به 38/۳۵۸ میلیارد دلار رسید.
 
مجموع بخشش های خیرخواهانه برای پنجمین سال متوالی افزایش داشته است. از سال ۲۰۰۹ کمک مالی بخش خصوصی ۱۸٫۲ ٪ (با احتساب تورم) رشد داشته است.
 

سازمان های دینی و مذهبی نزدیک به یک سوم از بخشش های خیرخواهانه در سال ۲۰۱۴ را دریافت کرده اند که این میزان اندکی کمتر از دریافتی آنها در ۵ سال گذشته بوده است.
 
پس از آن مؤسسات آموزشی و خدمات انسانی بیشترین بخشش را از سال ۲۰۰۹ به بعد دریافت کرده اند. بخشش مستقیم به افراد کمترین میزان بخشش خصوصی ٪۱٫۸ را تشکیل داده است.
 

مرکز بنیادها تخمین زده است که بیش از ۸۷٬۱۴۲ بنیاد گرنت میکینگ در ایالت متحده در سال ۲۰۱۳ فعالیت داشته اند. کمک مالی بنیادها، مجموعا ۵۵٫۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ بوده است که ۵٫۲ ٪ نسبت به سال ۲۰۱۲ رشد داشته است.
 
بین سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ میزان کمک این بنیادها ۴۴٫۲ ٪ رشد داشته است. دارایی بنیادها در همین دوره از ۶۰۳٫۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۰۳ به ۷۹۸٫۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ افزایش داشته است.
 

داوطلب شدن یکی از بخش های مهم بخش غیرانتفاعی است. بیش از دو پنجم خیریه های عمومی وابسته به داوطلبان هستند.
 
۶۲٫۸ میلیون بزرگسال معادل ۲۵٫۳ ٪ از جمعیت آمریکا، حداقل یک بار در سال ۲۰۱۴ داوطلب شده اند.
 

پشتوانه مالی یا ذخیره ارزی یک مؤسسه7، به ویژه در آمریکا، به مقدار جمع هدایای نقدی و موقوفه های بخشیده شده به یک مؤسسه (همانند یک دانشگاه) بستگی دارد.
 
زمانی که یک دانشگاه موقوفه قابل توجهی دارد، یک صندوق برای اموال هدیه شده به دانشگاه ایجاد می شود که با سرمایه گذاری در زمینه های مختلف درآمدی مضاعف برای دانشگاه ایجاد نماید.
 
با استفاده از این درآمد، استادان می توانند حقوق بیشتری دریافت کنند و دانشجویان شهریه کمتری بپردازند. به علاوه، امکانات موجود در کلاس های درس، محوطه دانشگاه، ساختمان ها و لوازم تحقیقاتی بیشتر می شود که منجر به ارتقای کیفیت آموزشی می گردد.
 
برخی دانشگاه ها مثل دانشگاه های آیوی لیگ دارای سرمایه های خصوصی خودگردان8 و در نتیجه کاملا خودکفا هستند. به طور مثال دانشگاه هاروارد با موقوفه ۳۶ میلیارد دلاری تا پایان سال ۲۰۱۴، یک دانشگاه تمام خصوصی می باشد که بودجه سالانه خود را از منابع گوناگون مانند صنعت، پروانه اکتشاف و اختراع، سرمایه داران و همچنین از دایره فارغ التحصیلان خود تأمین می کند.
 
دانشگاه تگزاس در آوستین در عوض با وجود دارا بودن سرمایه خصوصی زیاد به صرف بودن یک مؤسسه دولتی به منابع فدرال و ایالتی نیز وابسته است.
 
دانشگاه کارولینای شمالی در چپل هیل به طور نمونه نیز بیش از ۴۵۰ میلیون دلار در سال از ایالت کارولینای شمالی بودجه دریافت می کند و لذا یک دانشگاه دولتی می باشد.
 
یکی از دلایل مهم موفقیت دانشگاه های آمریکایی در سالیان متمادی، حمایت روزافزون نهادهای غیردولتی، شرکت ها، و افراد خیر آمریکا از نظام آموزش عالی کشورشان بوده است. این فرهنگ وقف به مؤسسات فرهنگی در هیچ جای دیگر دنیا نظیر ندارد. در سال ۲۰۱۵، دانشگاه های آمریکا مجموعا مبلغ ۴۰ میلیارد دلار هدایای نقدی دریافت نمودند.
 
بسیاری از این افراد خیر از اقشار فراوان ایرانیان آمریکا نیز بوده اند. به طور نمونه، در سال ۲۰۰۶ در تگزاس، گیتی و علی صابریون مقیم هیوستون ۱۰ میلیون دلار به مرکز سرطان ام دی اندرسون دانشگاه تگزاس اهدا نمودند.
 
در لس آنجلس، دانشگاه جنوب کالیفرنیا نیز در سال ۲۰۰۷ دریافت کننده هدیه ۱۷ میلیون دلاری یک مهندس ایرانی بود، در حالی که دانشگاه کالیفرنیا در ایرواین هدیه ای ۳۰ میلیون دلاری از آقای معراج دریافت نمود.
 
در سانفرانسیسکو، دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو بزرگ ترین هدیه خود را از یک زوج دیگر ایرانی به نام ندا و مانی مشعوف به مبلغ ۱۰ میلیون دلار دریافت کرد، و دانشگاه ایالتی پورتلند حتی به پاس هدیه ۸ میلیون دلاری دکتر فریبرز مسیح، دانشکده مهندسی خود را به نام او گردانید.
 

آینده مؤسسات خیریه در آمریکا امیدوار کننده است، زیرا برای تغییر قوانین دست و پاگیر این گونه نهادها، همایش ها و فعالیت هایی برپا شده، و امروزه هر تجمع و گروهی از ساکنان و مهاجران و هر مؤسسه جهانی می تواند نهاد خیریه تأسیس کند.
 
همچنین آمار مؤسسات خیریه عام، و کمک های مالی پرداخت شده افزایش یافته است؛ گسترش این گونه مؤسسات و فعالیت ها، در واقع پشتوانه ای برای خدمات دولت، و نمایان گر قدرت امور خیریه، و ریشه دار بودن سنت های دینی و مدنی مردم است. مردم آمریکا از راه فعالیت در این گونه مؤسسات، منابع مالی فراوانی در تولید ناخالص ملی و تهیه منابع مالی غیردولتی جهت بالا بردن سطح رفاه مردم ایجاد می کنند.
 

در سال مالی ۲۰۱۵، میزان کمک های خارجی آمریکا ۴۸٫۵۷ میلیارد دلار تخمین زده شد که ۱٫۳٪ از کل بودجه فدرال را تشکیل داده است. در شکل زیر درصدی از بودجه اختصاص داده شده به حوزه های مختلف کمک های خارجی نشان داده شده است
در سال ۲۰۰۸، کنگره آمریکا برای اجرای اهداف به اصلاح بشردوستانه خود در ایران ۲۱٫۶ میلیون دلار بودجه با هدف توسعه دموکراسی، آزادی بیان، تقویت پیوند میان مردم ایران و آمریکا، ارتقای حاکمیت و مبارزه با فساد، افزایش فرصت های تبادل فرهنگی، تخصصی و آموزشی، اختصاص داد.
 
بودجه برنامه ریزی شده توسط دولت آمریکا برای کمک های خارجی در سال ۲۰۱۷، ۳۴ میلیارد دلار است.
 

شاخص بخشندگی در دنیا9 یک گزارش سالانه است که توسط بنیاد امور خیریه (CAF) با استفاده از داده های جمع‌آوری شده توسط شرکت تحقیقاتی گالوپ، منتشر می شود و به رتبه بندی بیش از ۱۴۰ کشور دنیا از نظر میزان خیربودن مردم می پردازد.
 
در این تحقیق حدود ۱۰۰۰ پرسشنامه در هر کشور میان گروه های نمونه توزیع می گردد. افراد منتخب در نمونه آماری به گونه ای انتخاب می شوند که تمامی مناطق (حتی مناطق روستایی) و طبقه های اجتماعی را شامل شوند. در کشورهای بزرگ تر مانند چین و روسیه تعداد پرسشنامه ها به ۲۰۰۰ عدد افزایش یافت.
 
این پرسشنامه شامل سه سؤال اصلی است:
• آیا در ماه گذشته پولی به سازمان های خیریه اهدا نموده اند؟
• آیا فعالیت داوطلبانه ای در مؤسسات خیریه انجام می دهند؟
• آیا به افرادی که نیازمندان را نمی شناسند برای انجام کار خیر کمک می کنند؟
 
این شاخص براساس سه معیار کمک به خارجیان، کمک مالی به خیریه ها و اختصاص زمان برای کار داوطلبانه تعریف شده است که کشور ایالات متحده در رتبه بندی سال ۲۰۱۵ این گزارش رتبه دوم را در جهان کسب کرده است. این کشور از نظر کمک به خارجیان امتیاز ۷۶٪، کمک مالی به خیریه ها امتیاز ۶۳٪ و اختصاص زمان برای کار داوطلبانه امتیاز ۴۴٪ را کسب نموده است. (امتیاز بدین معنی است که چند درصد از مردم یک کشور حداقل یکبار در ماه این اعمال خیرخواهانه را انجام می دهند.)
 
مرکز پیشرفت جهانی10 در انستیتوهادسون برای اولین بار به معرفی و بررسی شاخص سهولت کمک های بشردوستانه(11) ۶۴ کشور دنیا (۸۱٪ جمعیت جهان) در تمام قاره ها پرداخته است و میزان توانایی آنها در ایجاد محیطی برای فعالیت های بشردوستانه را مطالعه کرده است. بر اساس سه شاخص میزان سهولت فعالیت بشردوستانه کشورها رتبه بندی شده است: ۱) سهولت ثبت نام و فعالیت سازمان های جامعه مدنی، ۲) سیاست های مالیاتی برای کسری، معافیت و امتیازهای مالیاتی، ۳) سهولت ارسال و دریافت پول نقد و کالا از مرزها.
 
شاخص سهولت کمک های بشردوستانه یک معیار اولیه از میزان سهولت بخشندگی و کمک در داخل یک کشور یا فراتر از مرزهای آن کشور و کمک به تعداد کشورهای بیشتری است. فاکتورهای مختلفی بر میزان سهولت عملکرد بخش بشردوستانه در کشورها مؤثر است. ضوابط و قوانین مبادلات خارجی و کنترل سرمایه، کار را برای سازمان ها و افراد فعال در بخش بشردوستانه بین المللی دشوار می سازد.
 
این شاخص به کشورها امتیازی بین ۱ تا ۵ اختصاص می دهد که عددا معرف فضایی است که مانع فعالیت های بشردوستانه می شود و عدد ۵ مختص به فضای حامی فعالیت های بشردوستانه است.
 
در این رتبه بندی ایالات متحده آمریکا با امتیاز ۴٫۷ پس از هلند رتبه دوم را در میان کشورهای جهان کسب کرده است.
 
به لحاظ کمک های بین المللی، ایالات متحده همواره بالاترین میزان بخشش کمک های بشردوستانه و کمک برای توسعه را در میان کشورهای جهان به خود اختصاص داده است. در سال ۲۰۱۳ آمریکا ۳۱٫۵۵ میلیارد دلار کمک برای توسعه (ODA) پرداخته است (۰٫۱۹٪ از درآمد ناخالص ملی) و همان طور که در نمودار زیر نشان داده شده، رتبه اول را در میان کشورهای جهان کسب نموده است.

1. Stewardship
2. Volunteer fire company
3. Scientific charity
4. Tax Reform Act of 1969
5. Uniform Trust Code(UTC)
6. در زمینه وضعیت مساجد و اماکن مذهبی ایالات متحده آمریکا، علیرغم جستجوهایی که در اینترنت صورت پذیرفت، به دلیل محدودیت های دسترسی منابع و همچنین عدم انتشار اطلاعات مفید از طرف کشور مورد مطالعه، مطالبی یافت نگردید و تکمیل اطلاعات موجود، نیاز به انجام تحقیقات میدانی و مطالعات تکمیلی در این زمینه دارد.
7. Academic financial endowments
8. endowments
9. World Giving Index
10. Center for Global Prosperity (CGP)
11. Index of Philanthropic Freedom
 

آشنایی با نظام مدیریت وقف و امور خیریه در کشور ایالات متحده آمریکا، گردآورنده: دفتر نوسازی و تحول معاونت توسعه و پشتیبانی سازمان اوقاف و امور خیریه، تهران: شرکت چاپ و انتشارات سازمان اوقاف و امور خیریه، چاپ اول، 1396ش.