نماز روز اول ماه محرم

فلسفه محرم

اولین ماه سال قمری ماه محرم است، ماهی که در دوران جاهلیت جنگ و خونریزی در آن ممنوع بود ولی به فرموده امام رضا (علیه السلام) در همین ماه خون خاندان ائمه (علیهم السلام) را حلال دانسته و دست به کشتار زدند و امام سوم ما شیعیان حسین (علیه السلام) و افراد باوفای وی را به شهادت رساندند.
در سال 61 هجری امام حسین علیه السلام به دلیل دعوت کوفیان، وارد کوفه شدند و اهل کوفه به وی بی وفایی کرده و در دشت کربلا در روزهای نهم و دهم محرم او و یارانش را به شهادت رساندند.
نام‌های محرم و صفر از دوران جاهلیت به دوران اسلام راه یافته است. قدمت این ماه‌ها به دوران حضرت ابراهیم (علیه السلام) می‌رسد. کلمه محرم از ریشه حرم به معنای حرام گرفته شده است.
در سال شانزدهم هجری قمری در زمان خلافت خلیفه دوم مسلمین، تأسیس تاریخ مسلمانان با مشورت حضرت علی (علیه السلام) شکل گرفت و مبدأ تاریخ را هجرت حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) و ماه اول آن را ماه محرم، سالی که هجرت پیامبر (صلی الله علیه و آله) در آن سال روی داده بود در نظر گرفتند. البته علت نام گذاری این ماه به عنوان نام محرم این است که در دوران جاهلیت جنگ و کشتار و خونریزی در این ماه حرام بود.

محرم در کلام ائمه معصومین علیهم السلام

در کتاب وسائل الشیعه از امام رضا (علیه السلام) نقل شده است وقتی محرم فرا می رسید، پدرم خندان دیده نمی شد، حزن و اندوه تا پایان دهه‌ اول بر او غالب بود و روز عاشورا، روز حزن و مصیبت و گریه ایشان بود.

همچنین در حدیث دیگری از ایشان آمده است کسی که عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریه‌اش باشد، خداوند قیامت را روز شادمانی و سرور او قرار خواهد داد.

در روایتی از امام صادق (علیه السلام) آمده است که می فرمایند: هر کس در ماه محرم دعا کند، خداوند دعای او را مستجاب می فرماید.

نمازهای روز اول محرم

در روایات و کتب دینی برای روز و شب اول ماه محرم نماز هایی ذکر شده است که چگونگی به جا اوردن آنها می پردازیم

نماز شب اول محرم

سید ابن طاووس در کتاب اقبال الاعمال سه نماز برای شب اول محرم آورده است که به شرح ذیل است
اولین نماز یک نماز صد رکعتی است یعنی پنجاه نماز دو رکعتی که در هر رکعت بعد از قرائت سوره حمد یک بار سوره توحید خوانده می شود.
دومین نماز یک نماز دورکعتی است که در رکعت اول بعد از قرائت سوره حمد یک بار سوره انعام و در رکعت دوم بعد از قرائت سوره حمد یک بار سوره یس خوانده می شود.
سومین نماز یک نماز دو رکعتی است که در هر رکعت بعد از قرائت سوره حمد یازده بار سوره توحید خوانده می شود.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در فضیلت این نماز نقل کرده است
خواندن این نماز و روزه داشتن روزش موجب امنیّت است و کسی که این عمل را انجام دهد، گویا تمام سال بر کار نیک مداومت داشته است.

نماز روز اول محرم

از امام رضا (علیه السلام) روایت شده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در روز اول محرم دو رکعت نماز می خواند و بعد از پایان نماز دستها را بلند می کرد و این دعا را سه دفعه می خواند:
اَللّهُمَّ اَنْتَ الاِْلهُ الْقَدیمُ وَهذِهِ سَنَةٌ
خدایا تویی معبود ازلی و این سال
جَدیدَةُ فَاَسْئَلُکَ فیهَاالْعِصْمَةَ مِنَالشَّیْطانِ وَالْقُوَّةَ عَلی هذِهِ النَّفْس
تازه است از تو خواهم در این سال نگهداریم را از شیطان و نیروی بر این نفس
الاْمّارَةِ بِالسّوَّءِ وَالاِْشْتِغالَ بِما یُقَرِّبُنی اِلَیْکَ [یاکَریمُ] یا ذَاالْجَلال
که پیوسته به گناه فرمان می دهد و سرگرمی بدانچه مرا به تو نزدیک کند ای صاحب جلالت
وَالاِْکْرامِ یا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ یا ذَخیرَةَ مَنْ لا ذَخیرَةَ لَهُ یا حِرْزَ
و بزرگواری ای تکیه گاه کسی که تکیه گاهی ندارد ای ذخیره آنکس که ذخیره ندارد ای پناهگاه
مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یا غِیاثَ مَنْ لا غِیاثَ لَهُ یا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یا کَنْزَ
آنکس که پناهگاهی ندارد ای فریادرس آنکس که فریادرسی ندارد ای پشتیبان آنکس که پشتیبانی ندارد ای گنج
مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یا حَسَنَ الْبَلاَّءِ ی ا عَظیمَ الرَّج اَّءِ ی ا عِزَّ الضُّعَف آءِ ی ا مُنْقِذَ
آنکس که گنجی ندارد ای که آزمایشت نیکو است ای بزرگ مایه امید ای عزت بخش ناتوانان ای نجات بخش
الْغَرْقی یا مُنْجِیَ الْهَلْکی یا مُنْعِمُ یا مُجْمِلُ یا مُفْضِلُ یا مُحْسِنُ
غریقان ای خلاص کننده هالکان ای نعمت بخش ای زیباپرور ای فزون بخش ای نیکوده
اَنْتَ الَّذی سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّیْلِ وَنُورُ النَّهارِ وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَشُعاعُ
تویی که سجده کرد (و به کمال خضوع درآمد) برایت سیاهی شب و روشنی روز و تابش ماه و شعاع
الشَّمْسِ وَدَوِیُّ الْمآءِ وَحَفیفُ الشَّجَرِ یا اَللّهُ لا شَریکَ لَکَ اَللّهُمَّ
خورشید و صدای ریزش آب و بهم خوردن درخت ای خدایی که شریک نداری خدایا
اجْعَلْنا خَیْراً مِمّا یَظُنُّونَ وَاغْفِرْ لَنا ما لا یَعْلَمُونَ وَلا تُؤ اخِذْنا بِما
قرارمان ده بهتر از آنچه مردم گمان کنند و بیامرز از ما آنچه را که نمی دانند و مگیر ما را بدانچه
یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ
گویند بس است مرا خدا معبودی جز او نیست بر او توکل کنم و او است پروردگار عرش
الْعَظیمِ امَنّا بِهِ کُلُّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَما یَذَّکَّرُ اِلاّ اُولُوا الاْلْبابِ رَبَّنا
عظیم ایمان داریم به او و هرچه هست از نزد پروردگار ما است و اندرز نگیرند جز خردمندان پروردگارا
لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَیْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهّابُ
منحرف مساز دلهای ما را پس از آنکه هدایتمان کردی و ببخش به ما از پیش خود رحمتی که براستی تویی بخشایشگر

دیگر اعمال روز اول ماه محرم

1.احیای شب اول محرم
2.روزه گرفتن که در باب فضیلت روزه این روز از امام باقر (علیه السلام) نقل شده است آن کس که این روز را روزه بدارد، خداوند دعایش را اجابت می کند، همانگونه که دعای زکریا (علیه السلام) را اجابت کرد.
3.دعا و نیایش

منبع: سایت راسخون