جويدن يک طرفه 4 خطر دارد
نويسنده:دکتر گلرخ ثريا
از پوسيدگي زودرس دندان‌ها تا تحليل لثه و فک
خطر اول:
مفصل گيجگاهي‌فکي‌تان آسيب مي‌بينداگر شما هنگامي كه دهان‌تان را باز و بسته مي‌كنيد، صداي «تق‌تق» يا «خش‌خش» مي‌شنويد، ممكن است دچار مشكلات مفصل گيجگاهي فكي باشيد. مفصل گيجگاهي فكي تنها مفصل متحرك در ميان استخوان‌هاي سر و صورت و اتفاقاً مفصل بسيار پركاري است. اين مفصل در بين استخوان فك پايين و استخوان‌هاي سر قرار گرفته و هربار كه حرف مي‌زنيد، غذا مي‌جويد يا دهان‌تان را باز مي‌كنيد، اين مفصل را به كار مي‌اندازيد، بنابراين شما بايد از اين مفصل مهم بدن‌تان بسيار مراقبت كنيد. عادت‌هايي مانند دندان قروچه، فشار دادن دندان‌ها روي هم بر اثر استرس و نگراني و همچنين جويدن يك طرفه، فشار زيادي به اين مفصل وارد مي‌كنند و ممكن است در طولاني‌مدت موجب آسيب مفصل و دردهاي عضلات سر و گردن و صورت شوند. تحقيقات جديد نشان مي‌دهند که جويدن آدامس باعث كاهش استرس و ايجاد آرامش در فرد مي‌شود، اما فراموش نكنيد كه نبايد در جويدن آدامس زياده‌روي كنيد چون شايد استرس را از روي ذهن شما بردارد ولي استرس زيادي را به اين مفصل وفادار و پركار بدن شما وارد مي‌كند. علاوه بر اينكه آدامس را معمولاً يك‌طرفه مي‌جويم و خود اين يكي از عوامل آسيب رساندن مفصل است، جويدن آدامس با فشار و نيروي زياد در طول چند ساعت در روز هم باعث خستگي و اسپاسم عضلات جونده صورت شما خواهد شد و مفصل گيجگاهي فكي را در معرض آسيب بعدي قرار خواهد داد، بنابراين عادت كنيد كه به جويدن آدامس عادت نكنيد! اگر فك‌هاي شما شروع به «تق‌تق» يا «خش‌خش» كرده‌اند، زياد نگران نباشيد چون اگر مشكل ديگري غيراز اين نداريد، نياز به درمان نخواهيد داشت ولي اگر همراه اين صداها در سر و صورت و گردن خود دردي را احساس مي‌كنيد آدامس خوردن را براي مدتي كنار بگذاريد. روزي نيم ساعت با يك حوله نيم گرم عضلات صورت خودتان را كمپرس كنيد و فك پايين خود را ورزش دهيد. اگر بعد از يك ماه همچنان مشكل شما باقي مانده بود، به دندانپزشك مراجعه كنيد.خطر دوم:
دندان‌ها و لثه‌هاي يک‌طرف آسيب مي‌بينندمحل قرار گرفتن دندان‌ها را، فشارهاي وارده از طرف لب، زبان و گونه تعيين مي‌کند. به عبارت ديگر دندان‌ها در محلي قرار گرفته‌اند که برآيند نيروهاي وارده به آنها صفر است. از نظر سطوح قدامي - خلفي و جونده نيز وجود دندان‌هاي ديگر دندان را محدود مي‌سازد. يک دندان تا هنگامي به رويش و حرکت فعال خود ادامه مي‌دهد تا به دندان مقابل برسد. در ضمن دندان‌هاي خلفي‌تر تمايل به حرکت به سمت جلو دارند. حال تجسم کنيد که اگر يک دندان براي مثال اولين آسياي بزرگ فک پايين از دست برود، چه اتفاقاتي ممکن است بيفتد؟ با از دست رفتن اين دندان، مقداري از فضاي حاصل از کشيده شدن آن با حرکت دندان‌هاي مجاور (نه به‌طور کامل) اشغال مي‌گردد. در نتيجه، فاصله‌اي بين دندان‌هاي مجاور با دندان کناري ايجاد مي‌گردد که علاوه بر گير غذايي و احتمال بروز پوسيدگي، باعث آزردگي و بيماري لثه نيز مي‌شود. در ضمن، حرکت دندان‌هاي مجاور به‌صورت کامل و بدنه‌اي نبوده و با خم شدن و انحراف محوري آنها همراه است. ماحصل اين خم شدن و ضرر حاصله، ايجاد بيماري لثه با به وجود آمدن پاکت لثه‌اي (عميق شدن شيار لثه‌اي) در ناحيه زير خم شدگي است. ديگر اينکه در صورت خم شدن، موقع جويدن غذا، نيرو در امتداد محور طولي دندان به آن وارد نشده و نيروي وارده مخرب خواهد شد. با کشيدن يک دندان تغييرات احتمالي فقط منحصر به فک مربوطه نبوده و نظم و آرايش دندان‌هاي فک مقابل را نيز برهم مي‌زند. همان‌طور که گفته شد دندان‌ها تا هنگامي به رويش خود ادامه مي‌دهند تا به دندان مقابل برسند. نتيجتاً دندان مقابل به سمت ناحيه کشيده شده شروع به رويش مي‌نمايد. اين رويش اضافي علاوه بر اينکه از نظر زيبايي ناخوشايند است به علت مزاحمتي که در موقع حرکات طرفي فک ايجاد مي‌کند، براي مفصل گيجگاهي فکي نيز مضر مي‌باشد. باز هم مساله به اينجا ختم نمي‌شود. اگر شکل يک دندان را در نظر بگيريد از قطر آن به سمت نوک ريشه کاسته مي‌شود. بديهي است با رويش بيشتر يک دندان، قسمتي از آن که مجاور دندان‌هاي کناري قرار مي‌گيرد اينک باريک‌تر بوده و ايجاد فضا و فاصله‌اي را مي‌نمايد که محل گير غذايي بوده و عوارضي چون پوسيدگي و بيماري لثه را به دنبال دارد. بايد بدانيد که با کشيدن دندان، استخوان نيز دستخوش تغييرات مي‌شود. استخوان هر فک از دو قسمت ساختماني تشکيل شده است. يک قسمت آن استخوان اصلي بوده و بدنه اصلي فک مي‌باشد. قسمت ديگر آن لانه دنداني بوده و دندان‌ها را در بر مي‌گيرد و وجود آن بسته به وجود دندان‌هاست. اگر دنداني از دست برود و جايگزين نشود، اين قسمت از استخوان تحليل رفته و اگر در آينده نيازي به استفاده از دندان‌هاي مصنوعي به صورت دست دندان باشد، به علت تحليل شديد استخوان گير آن کم شده، بيمار را اذيت نموده و يا غير قابل استفاده مي‌شود. در حالت طبيعي و سلامت، عمل جويدن غذا متناوباً با استفاده از دندان‌هاي هر دو طرف فک صورت مي‌گيرد. در صورت از دست دادن دندان يا دندان‌هايي در يک طرف دهان، يا بيمار از آن طرف فک کمتر استفاده نموده و يا اصلاً استفاده نمي‌کند. اگر از يک طرف فک استفاده نشود دندان‌ها تميز نشده و جرم مي‌بندند و علاوه بر اينکه مستعد به پوسيدگي مي‌شوند ناراحتي لثه هم افزوده مي‌گردد زيرا که غذا خوردن در تميز شدن دندان‌ها و حفظ سلامتي لثه مؤثر است. با عادت يک طرفه غذا خوردن تغييراتي به صورت سايش در سطح جونده ايجاد مي‌گردد که در صورت شدت، ممکن است ايجاد ناقرينگي در سطح جونده کرده و در شکل و قيافه شخص نيز تأثير بگذارد.خطر سوم:
دندان‌هاي طرف مقابل جرم مي‌گيرند و لثه‌تان تحليل مي‌روداگر شما عادت داشته باشيد که يک طرفه غذا را بجويد، در واقع شما از يک طرف دهان‌تان اصلا استفاده نمي‌کنيد. اين موجب مي‌شود که دندان‌هاي طرف مقابل‌تان جرم بگيرند و به مرور زمان دچار تحليل لثه و بيماريهاي لثه شويد. دندان‌ها و الياف نگه‌دارنده آنها براي سالم و زنده ماندن نياز دارند که از آنها استفاده کنيد، در غير اين صورت الياف نگه‌دارنده دندان‌ها تحليل مي‌روند.خطر چهارم: يک‌طرفه جويدن براي دندان‌هاي مصنوعي هم خطر دارد
منبع:http://salamat.com
