چاره فواصل ميان دندان‌ها

بستن فواصل ميان دندان‌ها گاهي اوقات تاثير زيادي بر ظاهر افراد مي‌گذارد؛ چون اين فواصل، موجب منحرف شدن چشم فرد مقابل به سمت خود و درنتيجه، توجه نکردن به چهره شخص مي‌شود. علت ايجاد چنين فواصلي نيز عموما ارثي و مادرزادي است.
چنانچه نسبت عرض دندان‌ها به اندازه فک کوچک‌تر از حد معمول باشد، بين دندان‌ها فاصله مي‌افتد. از علل ديگر فواصل بين‌دنداني، مي‌توان به بيماري‌هاي لثه‌ و نسوج نگهدارنده دندان‌ها اشاره کرد که در اين موارد، پيش از درمان زيبايي و بستن فواصل بين دندان‌ها، بايد جلوي پيشرفت بيماري لثه‌اي گرفته شده و معالجه شود. عادات دهاني مانند فشار دادن زبان بين دندان‌ها يا قرار دادن خودکار، ناخن يا پيپ بين آنها نيز مي‌تواند موجب بروز چنين فواصلي شود که در اين موارد ابتدا بايد چنين عاداتي ترک شوند. اين فواصل را به روش‌هاي متعددي مي‌توان بست که عبارت‌اند از: ارتودنسي يا حرکت دادن دندان‌ها، استفاده از کامپوزيت‌ها (مواد همرنگ دندان)، لامينيت چيني و در موارد شديدتر استفاده از بريج يا پل براي اضافه کردن يک دندان.

ارتودنسي فقط براي کودکان نيست
 

امروزه در سنين ميانسالي نيز مي‌توان از ارتودنسي براي جابه‌جا کردن دندان‌ها سود جست. در اکثر موارد مي‌توان از گيره‌ها يا براکت‌هاي سراميکي که همرنگ دندان هستند، استفاده کرد تا بيماران از لحاظ ظاهري دچار مشکل نشوند. در بسياري از موارد فقط با ارتودنسي مي‌توان مشکل فواصل بين دنداني را حل کرد ولي در برخي موارد بهتر است پس از تقسيم فضاي بين دنداني از کامپوزيت يا لامينيت پرسلن براي اتمام کار استفاده کرد.

ترميم با کامپوزيت
 

امروز با پيشرفت‌هايي که در زمينه ساخت کامپوزيت‌هاي دنداني صورت گرفته، دامنه کاربرد اين مواد وسيع‌تر شده است. شايد بي‌اغراق بتوان گفت که يکي از بهترين روش‌هاي درماني فواصل بين دندان‌ها، پر کردن آنها با کامپوزيت است. البته هنگام کار بايد توجه کرد که طبيعتا عرض دندان‌ها پس از بستن فواصل، بيشتر مي‌شود. در صورتي که فاصله بين دو دندان خيلي زياد باشد، بهتر است ابتدا از ارتودنسي براي تقسيم اين فضا بين چند دندان استفاده کرد و سپس اين فواصل را با کامپوزيت پر کرد. چنانچه بيمار تمايل به انجام ارتودنسي نداشته باشد، مي‌توان با تراش از قسمت کنار دندان و اضافه کردن به دندان مجاور، فضاهاي بين دنداني را طوري پر کرد که عرض دندان‌هاي وسط زياد به نظر نرسند.

لامينيت چيني
 

در صورتي که تعداد فواصل بين دندان‌ها زياد و نامساوي باشد، مي‌توان از روش‌هاي لابراتواري مانند لامينيت پرسلن براي بستن فواصل استفاده کرد. البته بايد توجه داشت که اين درمان هزينه بيشتري دربرداشته و حداقل نياز به دو جلسه کار خواهد داشت.

روکش کردن
 

با وجود اينکه بهترين راه بستن فواصل بين دندان‌ها ارتودنسي و پر کردن با کامپوزيت است اما گاهي به علت تخريب شديد دندان يا روکش‌هاي قبلي، نياز به روکش کردن دندان‌ها خواهد بود.

جايگزيني فضاي دندان‌ از دست رفته
 

برخي اوقات، دندان‌ها به عللي از جمله پوسيدگي شديد،‌ بيماري‌هاي لثه و بافت نگهدارنده يا در اثر ضربه از دست مي‌روند. البته بعضي مواقع هم جوانه دندان‌ها به‌طور مادرزادي وجود نداشته و رويش نمي‌کنند. در اين صورت بهتر است فضاي ناشي از فقدان دندان‌هاي مزبور به نحوي پر شود. روش‌هاي جايگزين کردن دندان‌هاي از دست رفته، پل زدن بين آنها و ايمپلنت است.

قرار دادن پل يا بريج
 

علت اينکه به اين روش، پل يا بريج مي‌گويند آن است که از 2دندان مجاور ناحيه بي‌دندان به عنوان پايه استفاده شده و يک يا چند دندان به فضاي بين آنها اضافه مي‌شود. پل‌ها يا بريج‌ها از لحاظ ساختار به چند دسته تقسيم مي‌شوند؛ از جمله بريج‌هاي عادي که دندان‌هاي پايه مجاور ناحيه بي‌دندان روکش شده و يک يا چند دندان به وسط آنها اضافه مي‌شود. غالبا قسمت داخل يا اسکلت بريج‌ها از جنس فلز است تا استحکام کافي داشته باشد و روي آن را با چيني مي‌پوشانند. جنس فلز اين بريج‌ها متفاوت است ولي به‌طورکلي مي‌‌توان از آلياژهاي ارزان‌قيمت يا آلياژهاي حاوي طلا استفاده کرد. قابل ذکر است که روکش‌هاي ساخته شده از آلياژهاي حاوي طلا لبه‌هاي دقيق‌تري خواهند داشت ولي از طرف ديگر، قيمت آنها نيز بالاتر است. امروزه بريج‌هاي بدون فلز نيز طراحي و ساخته شده‌اند. با وجود آنکه اين بريج‌ها زيبايي بيشتري دارند ولي استحکام آنها به اندازه بريج‌هاي حاوي فلز نيست.

بريج‌هاي محافظه‌کارانه
 

در اين بريج‌ها دندان‌هاي پايه روکش نمي‌شوند و اين يکي از محاسن آنها است. براي اتصال دندان اضافه شده به پايه‌هاي مجاور مي‌توان از بالچه‌هاي فلزي يا کامپوزيتي استفاده کرد. از جمله بريج‌هاي محافظه‌کارانه مي‌توان به مريلند بريج و اينلي بريج اشاره کرد. در اين بريج‌ها دندان‌هاي مجاور ناحيه بي‌دنداني به اندازه يک پرکردگي کوچک تراش‌ مي‌خورند و نسج سالم آنها تا حد ممکن حفظ مي‌شود. اين بريج‌ها براي جايگزين کردن يک تا دو دندان مناسب هستند ولي استحکام لازم براي جايگزيني بيش از 2 دندان را ندارند و در اين موارد بايد از بريج‌هاي عادي فلزدار يا از ايمپلنت براي جايگزين کردن دندان سود جست.

ايمپلنت
 

ايمپلنت، ميله‌اي از جنس تيتانيوم است که داخل استخوان فک در ناحيه دندان از دست رفته کار گذاشته مي‌شود. اين ميله پس از مدتي بين 6 هفته تا 6 ماه برحسب نوع بستر استخواني و نوع ايمپلنت، با فک جوش مي‌خورد و مي‌توان روي آن، دندان گذاشت. جراحي ايمپلنت عموما با بي‌حسي موضعي و داخل مطب انجام مي‌شود و عارضه خاصي ايجاد نمي‌کند. براي اينکه شخصي کانديداي خوبي براي ايمپلنت باشد‌ بايد شرايطي را دارا باشد؛ از جمله اينکه استخوان ناحيه مورد نظرش بايد از لحاظ قطر،‌ ارتفاع و تراکم آمادگي کافي داشته باشد، بهداشت بيمار در حد بالايي بوده و بيماري لثه‌اي نداشته باشد، بيمار از استعمال دخانيات خودداري کند، بيمار از لحاظ وضعيت بدني سالم بوده و مبتلا به ديابت پيشرفته، سرطان و ساير بيماري‌هاي محدودکننده نباشد. پس از قرار دادن ايمپلنت، رعايت بهداشت بايد به نحواحسن انجام شود. در غير اين صورت، لثه و استخوان اطراف ايمپلنت دچار عفونت شده و ايمپلنت همانند يک دندان طبيعي لق مي‌شود و بايد خارج شود. در مواردي که فقط يک دندان از دست رفته باشد، مي‌توان دندان موردنظر را با قرار دادن يک ايمپلنت جايگزين کرد ولي اگر تعداد دندان‌هاي کشيده شده زياد باشد، مي‌توان از ايمپلنت‌ها به عنوان پايه‌هاي بريج يا پل استفاده کرد. يکي از موارد مصرف ايمپلنت در بيماراني است که سال‌ها است دندان‌هاي خود را از دست داده‌اند و از دندان مصنوعي استفاده مي‌کنند. در اين موارد دندان مصنوعي فک پايين به مرور زمان در اثر تحليل استخوان فک، لق مي‌شود.

پي نوشت ها :
 

* متخصص دندان‌پزشکي زيبايي و ترميمي

منبع:www.salamat.com