منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا

منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا شاعر : سنايي غزنوي زين هر دو مانده نام چو سيمرغ و کيميا منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا شد دوستي عداوت و شد مردمي جفا شد راستي خيانت و شد زيرکي...

چهارشنبه، 3 فروردين 1390

تخمین زمان مطالعه:

موارد بیشتر برای شما

منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا

شاعر : سنايي غزنوي

زين هر دو مانده نام چو سيمرغ و کيميا		منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا
شد دوستي عداوت و شد مردمي جفا		شد راستي خيانت و شد زيرکي سفه
زين عالم نبهره و گردون بي‌وفا		گشته‌ست باژگونه همه رسمهاي خلق
هر فاضلي به داهيه اي گشته مبتلا		هر عاقلي به زاويه‌اي مانده ممتحن
اندر ميان خلق مميز چو من کجا		آنکس که گويد از ره معني کنون همي
بيگانه را همي بگزيند بر آشنا		ديوانه را همي نشناسد ز هوشيار
آگاه نه کز آن نتوان يافت کبريا		با يکدگر کنند همي کبر هر گروه
هرک آيتي نخست بخواند «ز هل اتي»		هرگز بسوي کبر نتابد عنان خويش
آزاده را همي ز تواضع بود بلا		با اين همه که کبر نکوهيده عادتست
از هر خسي مذلت و از هر کسي عنا		گر من نکوشمي به تواضع نبينمي
فرقي بود هرآينه آخر ميان ما		با جاهلان اگرچه به صورت برابرم
از دوستان مذلت و از دشمنان جفا		آمد نصيب من ز همه مردمان دو چيز
بي‌عقل و بي‌کفايت و بي‌فضل و بي‌دها		قومي ره منازعت من گرفته‌اند
بر دوستان همي نتوان کرد متکا		بر دشمنان همي نتوان بود موتمن
شمشير جز به رنگ نماند به گندنا		من جز به شخص نيستم آن قوم را نظير
ز آهنگ مورچه به سوي جنگ اژدها		با من همه خصومت ايشان عجب ترست
همچون مه از اشارت انگشت مصطفا		گردد همي شکافته دلشان ز خشم من
گردد همه دعاوي آن طايفه هبا		چون گيرم از براي حکيمي قلم به دست
در موضعي که در کف موسا بود عصا		ناچار بشکند همه ناموس جاودان
تا طبعشان بود ز همه دانشي خلا		ايشان به نزد خلق نيابند رتبتي
چونان که بي‌گهر نبود تيغ را بها		زيرا که بي مطر نبود ميغ را خطر
کز آبگينه ظلم نيايد بر آسيا		زيشان نبود باک رهي را به ذره‌اي
بر گوشه‌ي ثريا از مرکز ثرا		آنم که برده‌ام علم علم در جهان
با فضل من نباشد خورشيد را ذکا		با عقل من نباشد مريخ را توان
حران همي کنند به نظم من اقتدا		شاهان همي کنند به فضل من افتخار
کالبرق في الدجي والشمس في‌الضحي		با خاطرم منيرم و با راي صافيم
صافيست نظم من به همه وقت چون هوا		عاليست همتم به همه وقت چون فلک
بر نظم من بست سخنهاي من گوا		بر همت منست سخاهاي من دليل
کردار ناستوده و گفتار ناسزا		هرگز نديده و نشنيد اين کسي ز من
در نثر من مذمت و در نظم من هجا		اين فخر بس مرا که نديدست هيچکس
از دست مهتران نپذيرفته‌ام عطا		در پاي ناکسان نپراکنده‌ام گهر
گويم ثناي نيک و شناسم به دل وفا		آنرا که او به صحبت من سر درآورد
انگارمش صواب و نبينم ازو خطا		ار ذلتي پديد شود زو معاينه
تا رحلتي نباشد ازين جايگه مرا		اهل سرخس مي نشناسند حق من
تا نور او نگردد از آسمان جدا		مقدار آفتاب ندانند مردمان
کايد شب و پديد شود بر فلک سها		آنگاه قدر او بشناسند با يقين
وندر حجر نباشد ياقوت را بها		اندر حضر نباشد آزاده را خطر
زين بيشتر فصول که بايد ز ابتدا		شد گفته‌ي سنايي چون کعبه نزد خلق
بازار او به نزد بزرگان بود روا		تا کلک او به گاه فصاحت روان بود
در دوستي کجا بود اين قاعده روا		آن گه به کام او نفسي بر نياورند
زانسان که که کشد به سوي خويش کهربا		آزار او کشند به عمدا به خويشتن
بر نقص او دهند ز هر جانبي رضا		در فضل او کنند به هر موضعي حسد
کاين حرف دشمنان و حسودان بي‌نوا		عاقل که اين شنيد بداند حقيقتي
چون عنصري ز ظلمت در جنب صد ضيا		چون جوهر سخا شد نزديک اهل بخل
تا دشمنان او ننمايند خود صفا		تا ناصحان او نسگالند جز نفاق
بي‌حجتي کنند همه صحبتش رها		ور اوفتد ورا بهمه عمر حاجتي
لوبست الجبال و انشقت السما		مرد آن بود که دوستي او بود بجاي

منسوخ شد مروت و معدوم شد وفا

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته