ذات عشق ازلي را چون مي‌آمد گهرش

شاعر : سنايي غزنوي

چون شود پير تو آن روز جوان‌تر شمرش		ذات عشق ازلي را چون مي‌آمد گهرش
از پس آن نبود عشق بتي پرده درش		هر که را پيرهن عافيتي دوخت به چشم
جامه‌ي عافيتي صيد کند زيب و فرش		خاصه اندوه چنين بت که همي از سر لطف
کز رگ جان يکي لعل نشد نيشترش		صد هزاران رگ جان غمزه‌ي خونيش گشاد
او چو جانست و خرد خاک چه داند خطرش		خرد و جان من او دارد و مي شايد از آنک
در عقيقين صدفش سي و دو دانه گهرش		اينهم از شعبده و بوالعجبي اوست که هست
پر ستاره چو ره کاهکشان رهگذرش		چون دو بيجاده گشاد از قبل خنده شود
صدهزاران اختر ازين ديده روان بر قمرش		چون گه گريه بدو در نگرم گويي هست
زير هر يک شکن زلف مشعبد سيرش		صدهزاران دل و جان بيني درمانده بدو
زان دو بيجاده‌ي پر شکر عاشق شکرش		عاشق خود بوم ار من غرض خود طلبم
ور نه من کمتر از بند قبا و کمرش		وصل او از قبل خدمت او جويم و بس
کز پي ديده‌ي خود سرمه کنم خاک درش		باد پيماي‌تر از من نبود در ره عشق
حسن هر روز برآرد به لباس دگرش		از براي مدد عشق مرا بر دل من
هر کرا تربيت عشق بود جلوه‌گرش		هر دمش حسن دگر بخشد مشاطه صفت
من چه گويم تو درين ديده شو و در نگرش		هست هر روز فزون دولت خوبيش وليک
کاندر آن چهره‌ي پرنور و لب چون شکرش		ني ني از غيرت من نيست روا اين يک لفظ
خواهم از عارضه‌ي بي‌خبري کور و کرش		چشم و گوشي که چو من بيند و چون من شنود
که کمروار يکي تنگ بگيرم ببرش		من همي روز خود آن روز مبارک شمرم
سعي قاضي برکات بن مبارک نظرش		نه که خود روز مبارک بود آن را که کند
روزگار فضلا گشت چو نام پدرش		برکاتي که ز جود کف با برکت او
در زمان دور شود پرده ز در و گهرش		آنکه گر شعله زند آتش خشمش سوي بحر
نقشبند خط ارباب سخن شد سيرش		آن ستوده سيرست او که به هنگام صفت
خاک بي‌تربيت ناميه آرد به برش		آن نهالي که نشانند به نام کف او
مدد روح طبيعي شود اندر جگرش		هر که با ياد کف او به مثل زهر خورد
آسمان گنبد زرين شود از يک شررش		آتش همتش ار ميل کند سوي هوا
عالم جان و خرد زير بود او ز برش		ذاتش از مجلس اگر قسد کند سوي علو
تا نهادم چو بقا روي سوي مستقرش		ظلمت دهر پس پشت من افگند فنا
سايه چون مقتديان گام زند بر اثرش		چه عجب زان که چو خورشيد کسي را شد امام
سايه‌ي قامت خود پيش نبيند بصرش		هر که او چشم سوي چشمه‌ي خورشيد نهاد
که نکو شعر شدم از صفت يک هنرش		خود مرا از شرف خدمتش اي بس نبود
که نود سال همي عمر دهد نور خورش		دي مرا گفت منجم که بيا مژده بيار
که خود او جوهر روحست نباشد خطرش		من بگفتمش حکيمانه برو يافه مگوي
يا زحل کيست که او ياد کند به بترش		خور که باشد که ورا عمر تواند بخشيد
چشمش از روي قضا باشد صاحب خبرش		چه نود سال که خود جان و دلش را گه صور
بنده‌ي او شو ازين فاقه و خواري بخرش		اي سنايي چو دلت گشت گرفتار نياز
کان گيا کش بنگارند نچينند برش		سيرت مرد نگر در گذر از صورت و ريش
آن سواري که به نقشست نباشد ظفرش		معني از مرد به از نقش که بر هيچ عدو
قوت ناطقه بايد که بگويد صورش		در گرمابه پر از صورت زيباست وليک
نشمرد جان خردمند بجر مختصرش		آن زباني که نباشد سخنش همره دل
طوطي ار ختم کند نگذرد از فرق سرش		کار بي‌دل به زبان سنگ ندارد بر خلق
هر کرا تا به سحر بود بر او سهرش		ديده بر صورت آن دار که چون نرگس تر
از زر و سيم چو نرگس نکند تاجورش		او همان روز به آخر نبرد تا به جزا
رفت همچون الف کوفي روزي به درش		رادمردي بر او طالع ميلادي ساخت
که بنشناختم از کارگه شوشترش		هم در آن روز برون آمد با چندان لام
که همو باز ندانست همي حد و مرش		لاجرم کرد بر آن خلعت آمد با چندان لام
چون برين گونه بود مکرمت ماحضرش		هيچ داني که به هنگام تکلف چکند
رو بر خواجه شو و بازنما اينقدرش		اي نهان مانده عروسان ضمير تو ز شرم
خلعت و تقويت و تربيت سيم و زرش		بر عروس سخنان تو چنان جلوه کنند
عون او باز چو خورشيد کند مشتهرش		که گرش چرخ نقابي کند از پرده‌ي غيب
هر زمان تحفه‌ي نونو ز قضا و قدرش		تا رسد آدميان را همي از خير و ز شر
باد پيوسته به احباب و عدو نفع و ضرش		چون قضا و قدر از پرده‌ي خشنودي و خشم
همچو لقمان شود از عمر نبيره‌ي پسرش		باد چندانش بقا تا چو پسر در بر او

ذات عشق ازلي را چون مي‌آمد گهرش

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته