اي حل شده از علم تو صد گونه مسائل

اي حل شده از علم تو صد گونه مسائل شاعر : سنايي غزنوي وي به شده از دست تو صد علت هايل اي حل شده از علم تو صد گونه مسائل وي نايب عيسي به دو صد گونه دلايل اي خواجه‌ي فرزانه علي بن محمد جان از تو چنان زنده که اعضا به مفاصل عقل از تو چنان تيز که سودا ز تخيل ديوانه‌ي اصلي شده از مهر تو عاقل فرزانه‌ي خلقت شده از کين تو شيدا از خلق تو گل گردد کل گهر و گل شخصي که بدو شمت خلق تو رسيدست شامل شده از خلق تو هر جاي شمايل چون شمت شاهسپرم از باد شمالي...

چهارشنبه، 3 فروردين 1390

تخمین زمان مطالعه:

موارد بیشتر برای شما

اي حل شده از علم تو صد گونه مسائل

شاعر : سنايي غزنوي

وي به شده از دست تو صد علت هايل		اي حل شده از علم تو صد گونه مسائل
وي نايب عيسي به دو صد گونه دلايل		اي خواجه‌ي فرزانه علي بن محمد
جان از تو چنان زنده که اعضا به مفاصل		عقل از تو چنان تيز که سودا ز تخيل
ديوانه‌ي اصلي شده از مهر تو عاقل		فرزانه‌ي خلقت شده از کين تو شيدا
از خلق تو گل گردد کل گهر و گل		شخصي که بدو شمت خلق تو رسيدست
شامل شده از خلق تو هر جاي شمايل		چون شمت شاهسپرم از باد شمالي
ياران به تو کوشنده و نازان به تو محفل		بي‌غم ز تو خواهنده و خرم به تو مجلس
برداشت از آنجا سپه عارضه محمل		تا عقل تو در عالم جان رخت فرو کرد
چون مجتمع النوري‌ست در کل منازل		جرم قمر از فر تو در دادن دارو
مي جذب کند خلط بد از بيست انامل		يک مسهل تو راست چو بيجاده کهي را
زان پس نتواند که کشد باد مشاعل		گر مشعلها شمت داروي تو يابند
هرگز نرسد کشتي عمر تو به ساحل		اين ذهن و حذاقت که تو داري به طبيبي
وي آب رخت قبله گه شاعر و سائل		اي خاک درت سجده گه حاسد و ناصح
گويي که برو زحمت آورد تب سل		از بيم سوال تو عدوي تو چنانست
بر طرف زبان داري احکام اوايل		در دين محمد چو عمر صلبي اگر چند
چون معني زجاج و چو تفسير مقاتل		بر فايده‌ي خلقي ز دو گونه سخن تو
بر چرخ مباهات کند خسرو عادل		حقا که روا باشد کز چون تو طبيبي
بودم ز خدوري چو دل مردم غافل		بودم ز ملولي چو تن مردم کوهي
بودم چو کسي کو خورد افيون و هلاهل		خود حال دگر خلط چگويم که ز سودا
چون صور پسين آمدي آواز جلاجل		در گوش من از ضعف دلم وقت شنودن
از صد يک آن شعبده هاروت به بابل		بنمود مرا شعبده‌هايي که بننمود
يک ساعته ره بود ز من تا به سلاسل		زان فکرت بيهوده که در خاطر من بود
ناليد ز بس رنج و عنا دل چو عنادل		بر شاخ حيات از قبل ضعف بهر وقت
گه در حد چين بردي و گه در حد موصل		من در حد غزنين و مرا فکرت فاسد
شد سهل به فر تو ازين خوردن مسهل		المنةالله که بر من همه سودا
زان پس که بد از علت و از عارضه حامل		ترکيب من افگانه شد از زايش علت
شد لاجرم از مسهل و معجون تو حاصل		مقصود من ار عمر ابد بود به عالم
جان ابدي کرد بدان قاعده منزل		بر کند همه قاعده‌ي علت از آنجا
چون خاطر کودک ز منقا و ز پلپل		شد ذهن من و خاطر من تيز و منور
از حرمتت اي خواجه نزد نابخلائل		پاکند به عرض و به صيانت همه خويشانت
حقا که نشد ظاهرم از فايده کامل		تا باطنم از شربت تو نقص نپذرفت
من باز ندانم متضاد از متشاکل		شد معتدل اين طبع بر آنگونه که در طبع
پيش که کنم شکر تو اي خواجه مفضل		بر که شمرم خلق تو اي مهتر مکرم
هر چار خدايند به نزديک معطل		تا آتش و آب و ز مي و باد مرکب
بر تارک و بر دولت و بر ديده و بر دل		هر چار گهر دايم بدخواه ترا باد
عمر تو فزون چون مثل سبع سنابل		اعداي تو کم چون مثل «استو قد نارا»