چرخ نارد به حکم صدر دوران

چرخ نارد به حکم صدر دوران شاعر : سنايي غزنوي جان نزايد به سعي چار ارکان چرخ نارد به حکم صدر دوران چون محمد تکين بغراخان در زمين از سخا و فضل و هنر بخل در دامن فنا...

چهارشنبه، 3 فروردين 1390

تخمین زمان مطالعه:

موارد بیشتر برای شما

چرخ نارد به حکم صدر دوران

شاعر : سنايي غزنوي

جان نزايد به سعي چار ارکان		چرخ نارد به حکم صدر دوران
چون محمد تکين بغراخان		در زمين از سخا و فضل و هنر
بخل در دامن فنا پنهان		آنکه شد تا سخاش پيدا گشت
همچو خنجر شدست گنگ زبان		آنکه از بيم خنجرش دشمن
غرق عفوست کشتي عصيان		آنکه تا باد امن او بوزيد
جود بخلست و پردلي بهتان		آنکه بر شيد و شير نزد کفش
در يقينش نيتجه‌ي برهان		در يمينش نهاده‌ي دعوي
زنده با جود دست او احسان		مرده با زخم پاي او زفتي
کرده شخص نياز را قربان		از پي چشم زخم بر در جود
يافته از زمانه خلق امان		اي ز تاثير حرمت گهرت
نامه‌ي جاه را دلت عنوان		فلک جود را کفت انجم
زير قدر تو جرم هفت ايوان		زير امر تو نقش چار گهر
دم بريده ز خاطر تو گمان		دل کفيده ز فکرت تو يقين
شيد و شيري به مجلس و ميدان		ابرو تيري به بخشش و کوشش
عقلها را گسسته شد فرمان		تا بپيوست نهي تو بر عقل
پاي قدر تو تارک کيوان		از پي کين نحس سخت بکوفت
کبر و همت پلنگ شير ژيان		ديد چون کبر و همتت بگذاشت
خاتم نه سپهر سرگردان		بر يک انگشت همتت تنگست
کز پس آن پديد نيست مکان		به مکاني رسيد همت تو
بوزد خيزد از گهر طوفان		شمت جودت ار بر ابر عقيم
بر زمين نايد از هوا باران		باد حزم تو گر بر ابر زند
بر هوا بر رود چو نار و دخان		آب عزم تو گر به کوه رسد
ايمنست از نوائب حدثان		هر که در فر سايه‌ي کف تست
رو که خرم بتست طبع جهان		رو که روشن بتست جرم فلک
فخر بر شام و مکه ترکستان		چه عجب گر ز گوهر تو کند
کرد رستم ز پردلي دستان		گر چه زين پيش بر طوايف ترک
بر ستانه‌ي تو رستم دستان		گر بديديت بوسها دادي
وي ز کف درد آز را درمان		اي ز دل سود حرص را مايه
تيغ بسيار مرد را افسان		عورتي ام بکرده از شنگي
وز همه ليتکان کشيده عنان		بر همه مهتران فگنده رکاب
وز کهان همچو گبر کرده کران		با مهان بوده همچو ماه قرين
شدي از لرزه همچو باد وزان		هر که زين طايفه مرا ديدي
برسانيده کار بنده به جان		آخر اين ليتک کتاب فروش
و آنچنان گنده ريش گنده دهان		آنچنان کون فروش کاون بخش
و آنچنان کون فراخک کشخان		و آنچنان سرد پوز گنده بروت
آنچنان باد ريش و خاک افشان		آنچنان بادسار خاک انبوي
از گراني به يک جهان ميزان		آن درم سنگکي که برنايد
سرد دم‌تر ز بادهاي خزان		بي‌نواتر ز ابرهاي تموز
بر همه طبعها چو کوه گران		در همه ديده‌ها چو کاه سبک
بي‌ادب مردکي و بي‌سامان		بي‌خرد ليتکي و بد خصلت
نام بي‌دولتانه در ديوان		باد بي‌حميتانه در سبلت
آب رويش بخورده خاک هوان		جاي عقلش گرفته باد و بروت
آبروي از براي پاره‌ي نان		چون سگ و گره برده از غمري
سر و بن چون بن و سر و بنگان		دل و تن چون تن و دل غربال
کرده بر کير خويش عمر زيان		کرده بر کون خويش سيم سره
خوشه‌چين بوده و شده دهقان		بي‌زبان بوده و شده تازي
نيک بسيار خوار چون ثعبان		سخت بيهوده گوي چون فرعون
کرده سبلت ز عشق من سوهان		زده جامه براي من صابون
دست بر کون چو مفلس عريان		چنگ در دل چو عاشق مفلس
در دو چشمش ز جنسها يرقان		در شکمش ز نوعها علت
کپه بر کون او چو با تنگان		پر کدو دانه گردد ار بنهي
با چنين عشق و با چنين پيمان		تيز سيصد قرابه در ريشش
اوفتم زان حديث در خفقان		گاه گويد دعات گويم من
به دعا گادن اي مسلمانان		زان که هرگز نخواست کس از کس
دهد ايزد بهشت بي‌ايمان		نکنم بي‌درم جماعش اگر
کوه ريشا چه سود ازين و از آن		درم آمد علاج عشق درم

چرخ نارد به حکم صدر دوران

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته