پرسشی از محضر علامه مصباح یزدی
پرسش:
توضیح دهید اسلام در برابر طرح سؤال و شبهه که از روی عناد و توطئه براندازی نظام اسلامی نباشد چه واکنشی را توصیه می کند؟پاسخ:
اسلام دین منطق و متکی بر استدلال و برهان است و در هر شرایطی از مسلمانان و علماء می خواهد که با کمال متانت، بردباری، سعه ی صدر و با استفاده از منطق قوی و با تکیه بر براهین عقلی و الهی به شبهات و سؤالات پاسخ گویند و حقانیّت اسلام را به اثبات برسانند. از این رو، قرآن فرمان می دهد که حتّی اگر در هنگامه ی نبرد، فردی از میان سپاه دشمن پرچمی سفید برافراشت و نزد مسلمانان آمد تا در حقانیت اسلام تحقیق کند و پرسش خویش را مطرح سازد، باید مسلمانان با رأفت و مهربانی سخنانش را گوش کنند و با ارائه ی دلیل و حجت و برهان، حق را به او بشناسانند؛ پس از آن با اسکورت او را به جای اول خویش، هر چند در میان سپاه دشمن باشد، بازگردانند:«وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ اسْتَجَارَکَ فَأَجِرْهُ حَتَّى یَسْمَعَ کَلاَمَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لاَ یَعْلَمُونَ»(1)
و اگر یکی از مشرکان از تو پناهندگی بخواهد، به او پناه ده تا سخن خدا را بشنود (و در آن بیندیشد)؛ سپس او را به محل امنش برسان، زیرا آنها گروهی ناآگاه اند.
قرآن می فرماید حتی اگر کسی که برای تحقیق و پرسش آمده، اسلام را نپذیرفت و مسلمان نشد، باز با اسکورت او را به محل امن خود بازگردانید و نباید کسی متعرض او شود؛ چون او برای طرح سؤالات خود آمده است و باید امنیّت او حفظ شود و به سؤالات او پاسخ داده شود.
بنابراین، اسلام سفارش می کند اگر کسی قصد توطئه و ضربه زدن نداشت حتّی اگر نسبت به اصل دین و ضروریات و احکام اسلام شبهه و سؤال دارد، می تواند مطرح کند و باید با کمال احترام و رعایت حیثیت و شخصیت او به سخنانش گوش داد و با استدلال و منطق به او پاسخ گفت. به راستی در کجای دنیا و در چه مکتبی چنین برخوردهای متعالی و انسانی سفارش شده است؟
البته اگر کسی از روی عناد و توطئه برای براندازی نظام اسلامی شبهه افکنی کند و در عقاید، اصول و ارزش هایی که مردم مسلمان سخت بدان پایبند هستند، تشکیک ایجاد کند، باید با او برخورد شود و حساب او با کسی که سؤال و شبهه دارد و صادقانه می خواهد شبهه و سؤال خود را مطرح کند و پاسخ دریافت کند، متفاوت است.
پی نوشت :
1. توبه/6.
منبع مقاله :مصباح یزدی، محمد تقی؛ (1391)، پاسخ استاد به جوانان پرسشگر، قم: انتشارات مؤسسه ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی (قدس سرّه)، چاپ اول
