نسخ در آيه ي ازدواج زن و مرد زناکار

(الزَّانِي لاَ يَنْکِحُ إِلاَّ زَانِيَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَ الزَّانِيَةُ لاَ يَنْکِحُهَا إِلاَّ زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ وَ حُرِّمَ ذلِکَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ.‌ )(1)
مرد زناکار جز با زن زناکار يا مشرک ازدواج نمي کند و زن زناکار را جز مرد زناکار يا مشرک به ازدواج خود درنمي آورد و اين کار بر مؤمنان حرام شده است.
از سعيد بن مسيب و اکثر علما نقل شده است که اين آيه با آيه ديگر نسخ گرديده است(2) که خداوند مي فرمايد:
(وَ أَنْکِحُوا الْأَيَامَى مِنْکُمْ وَ الصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَ إِمَائِکُمْ.)(3)
همسر انتخاب کنيد براي بي همسرانتان و براي نيکوکاران از غلامان و کنيزانتان...
مي گويند: مفهوم آيه اول اين است که ازدواج با زنان زناکار جايز نيست، مگر براي مردي که خود اهل زنا و يا مشرک باشد، ولي در آيه دوم دستور نکاح به طور عموم و بدون قيد و شرط آمده است که شامل تمام افرادي که داراي همسر نيستند مي باشد، اعم از اين که نابکار باشند يا نيکوکار.
مؤلف: حقيقت اين است که اين آيه شريفه نيز مانند آيات قبل نسخ نشده است زيرا اثبات نسخ در اين آيه موقوف بر اين است که منظور از لفظ «نکاح» در اين آيه، ازدواج باشد ولي براي اثبات اين معني، اولاً: دليلي وجود ندارد و ثانياً: اگر نکاح در اين آيه به معناي ازدواج باشد، ازدواج نمودن مرد مسلمان زناکار با زن مشرک و همچنين ازدواج مرد مشرک با زن مسلمان زناکار جايز خواهد بود، چون در اين آيه آمده است که مرد زناکار نمي تواند نکاح و ازدواج کند مگر با زن مشرک و يا زناکار و همين طور است، زن زناکار تنها با مرد مشرک و يا زناکار مي تواند نکاح و ازدواج کند، در صورتي که چنين ازدواجي در اسلام جايز نيست و اين ازدواج با ظاهر قرآن با سيره و روش مسلمانان سازگار نمي باشد.
اين است که بايد گفت: منظور از نکاح در اين آيه همان معناي لغوي آن و «نزديکي جنسي» است، خواه مشروع باشد يا غيرمشروع و جمله «لايَنکِحُ» هم در مقام انشاي حکم و قانونگذاري نيست بلکه در اين مقام است که به جهت اهميت و موضوع زنا و شدت قباحت آن، از يک واقعيت خبر مي دهد و انسان را از آن واقعيت مطلع مي سازد و مي گويد که هيچ مرد زناکاري، «نکاح» و زنا نمي کند مگر با زن زناکار يا پست تر از آن که عبارت است از زن کافر که زير بار توحيد و يگانه پرستي نرفته است و هيچ زن زناکار هم به اين عمل زشت مرتکب نمي گردد مگر با مرد زناکار يا پست تر از آن که عبارت است از شخص کافر و اما مرد و زن باايمان از زنا خودداري مي کنند، زيرا اين عملي است حرام و زشت و شخص با ايمان عمل قبيح و حرام را مرتکب نخواهد گرديد.

پي نوشت ها :

1-نور/3.
2- الناسخ و المنسوخ، نحاس 193.
3- نور/32.

منبع مقاله :
خوئي، حضرت آيت الله حاج سيدابوالقاسم خوئي(ره)(1385)، البيان في تفسير القرآن، ترجمه محمد صادق نجمي- هاشم هاشم زاده هريسي، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، سازمان چاپ و انتشارات، چاپ دوم