نويسنده: محمود قنّادان
( John Richard Nicholas Stone ( 1913-1991
استون در سال 1984 به خاطر " تلاش هاي مستمر در تنظيم نظام هاي حسابداري مالي که بهبود شرايط تحليل تجربي اقتصاد را به دنبال داشت "، جايزه نوبل اقتصاد را دريافت کرد.وي در لندن متولد شد. در مدرسه وست مينستر دانشگاه کمبريج و نيز در رشته حقوق دانشگاه کمبريج تحصيل کرد اما تحت تأثير جان مينارد کينز (1) در سال 1935 در رشته اقتصاد فارغ التحصيل شد. طي سال هاي 1940- 1936 براي يک شرکت کارگزاران دلال کار مي کرد امّا در سال 1940 به دعوت کينز به اداره آمار مرکزي دولت بريتانيا پيوست.
در سال هاي 1945-1940 در اداره خدمات جنگي انگلستان فعّاليت داشت سپس رييس دانشکده اقتصاد کاربردي در دانشگاه کمبريج شد. استون از سال 1955 تا 1980 که بازنشسته شد، استاد حسابداري و ماليه دانشگاه کمبريج بود و تنظيم نظام هاي حسابداري ملي را برعهده داشت.
استون پس از جنگ جهاني دوّم در رأس طرح سازمان ملل متحد براي طراحي الگوهاي حسابداري ملي بيش از 100 کشور قرار گرفت و اين مسئوليت عظيم را با تدوين راه کارهاي لازم و بررسي هاي اقتصادي و تطبيقي بين المللي به پايان برد. هر چند نسبت به امکان کاربرد نظام استون در کشورهاي رو به توسعه ملاحظاتي انتقادآميز عنوان شده است. اين نظام عملاً در سراسر جهان پذيرفته شده و به کار مي رود. نقش استون در بررسي هاي رياضي و سامان دادن به وضع آشفته اقتصاد جهاني بسيار چشمگير بوده است. ( همايون پور، ص 421 )
چنانچه مي دانيم معاملات بي شماري که در هر اقتصاد انجام مي شود، به شرط آنکه در چارچوبي منظم و منطقي گردآوري و طبقه بندي شوند، قابليت استفاده تحليلي خواهند داشت. براي تحقق اين هدف، از حسابداري اقتصادي و حساب هاي ملي استفاده مي شود. اهميت نظام حساب هاي ملّي با توجه به نيازي که در ابتدا براي آن احساس گرديد، بهتر قابل توجيه است.
اهميت نظام حساب هاي ملّي عملاً در طول جنگ جهاني دوم به ويژه در انگلستان توسط جان مينارد کينز (2) شناسانده شد. کينز به عنوان متخصص خزانه داري با مشکل تأمين هزينه هاي جنگ مواجه بود. وي با همکاري دستياران جوان خود جيمز ميد (3) و ريچارد استون که مسئول جمع آوري و آماده سازي آمارهاي متنوع مورد نياز کينز براي تحليل عدم تعادل اقتصاد انگلستان بودند، پايه هاي تنظيم يک نظام حسابداري ملي که در ابتدا حسابداري اجتماعي خوانده مي شد را طرح ريزي کردند. تنظيم مرتب اين اطلاعات باعث شد که کينز با خوشحالي اعلام کند که " ما در عصر جديدي هستيم که بايد از آمارها لذت برد ». ( بلاگ، ص 155 )
استون به عنوان پدر حسابداري درآمد ملّي شناخته شده است. وي هم چنين به خاطر فعّاليت در زمينه اندازه گيري رفتار مصرف کننده شهرت خاصي دارد و اولين کسي است که توابع تقاضاي همزمان از رفتار مصرف کننده را با مدل خطي براي هزينه هاي (4) انگلستان برآورد نمود.
نقطه شروع حسابداري ملّي را مي توان در برآوردهاي اخير ويليام پتي (5) راجع به سرمايه، درآمد و مخارج کشور انگلستان در قرن هفدهم و همچنين کارهاي مشابهي که پي ير دو بواگيبر پل (6) در فرانسه انجام داده است، رديابي نمود.
از سوي ديگر استودنسکي (7) ( 1958 ) بحث وسيعي را در زمينه تحول در حساب هاي ملّي در پيش گرفت و نشان داد که چگونه مي توان تاريخچه حساب هاي ملّي را به بخش هاي مختلف تقسيم کرد:
1. برآوردهاي اوليه از سال 1571 تا 1888
2. دوره زماني مربوط به سال هاي 1917-1900
3. دوره زماني مربوط به سال هاي 39-1918، که استودنسکي آن را دوران طلايي تحول در برآوردها نام نهاده است. اين دوره مقارن با زماني است که نقطه آغاز حسابداري ملّي مدرن بوده و آن را مي توان در تحقيقات استون نيز ملاحظه نمود.
دستاوردهاي استون براي اقتصاد، دامنه وسيعي اعم از تجزيه و تحليل پيرامون مواردي همچون رفتار مصرف کننده، رشد اقتصادي، جمعيت شناسي اقتصادي و نيز آموزش را شامل مي شود، هم چنين سرفصل تحقيقات وي مشتمل بر موضوعاتي نظير اعداد شاخص، سري هاي زماني و مطالعات برش مقطعي، آمار اجتماعي و محيطي، مدل هاي بازارهاي مالي و مسائل بهينه سازي در رابطه با رشد اقتصادي بوده است. دستاوردهاي استون درباره اين سرفصل ها بر اساس مطالعات وي پيرامون اندازه گيري، نزديک ساختن نظريه ها به واقعيت، استدلال کاربردي و استنتاج و تشريح نتايج به صورت کمّي ( به نحوي که وي را قادر به يافتن راهي براي حل مسائل سخت نموده ) شکل گرفته است. (8)
به ندرت مي توان اقتصادداناني سراغ داشت که نقش آنها در توسعه الگوهاي پيچيده اقتصادي و به خصوص مدل هاي مربوط به نظام هاي حسابداري ملي که براي به تصوير کشيدن وضعيت اقتصادي هر کشور ضروري است، از استون و همکاران او بيشتر بوده باشد. ( پورهمايون، ص 421 )
ايشان در سال 1955 رييس افتخاري انجمن اقتصادسنجي بوده اند و عنوان دکتراي افتخاري را از دانشگاه هاي اسلو و بروسل (1965 )، جنووا (1971 )، وارويک (1975 )، سوربن (1977 ) و بريستول (1978 ) دريافت داشته اند و نيز دارنده عنوان افتخاري عاليجناب از ملکه انگلستان مي باشند. ضمناً در سال 1956 عضو آکادمي بريتانيا و عضو افتخاري کالج گنويل و کايوس دانشگاه کمبريج (1976) بودند.
براي استفاده بيشتر از افکار و انديشه هاي استون مي توان به برخي از کتاب ها و مقالات وي به شرح زير مراجعه نمود:
A.Book:
1. National Income and Expenditure, with J.E. Meade, 1944.2. The Precision of National Accounts Estimates, 1942.
3. The Measurement of Consumers’ Expenditure and Behavior in the United Kingdom,
1920 - 1938, with Rowe, et al., 1954.
4. Quantity and Price Indexes in National Accounts, 1956.
5. Mathematics in the Social Sciences and Other Essays, 1966.
6. Mathematical Models of the Economy and other Essays, 1970.
7. Demographic Accounting and Model Buliding, 1971.
8. Balancing the national Accounts: The Adjustment of Initial Estimates, 1984.
B. Articles:
1. "Transition and Admission Models in Social Demography". 1973, Social Science Research.2. "Sigmoids", 1980, Bull. App. Statistics.
3. "A Simple Growth Process Tending to Stationarity".
4. "The Relationship of Demographic Accounts to National Income and Product Accounts", 1982, in Juster and Land editors, Social Accounting Systems.
5. 'The Accounts of Society", 1986, Journal of Applied Econometrics
6. "Social Accounting: The State of Play". 1986.
7. "When Will the War End?", 1988.
8. 'The Accounts of Society", 1997.
9. "Changes in Productivity", 1998.
10. 'Input-output relationships between a main model and a submodel", 2003.
پينوشتها:
1. John Maynard Keynes ( 1883-1946 )
2. John Maynard Keynes ( 1883-1946 )
3. James Edward Meade ( 1907-1995 )
4. Linear expenditure system
5. William Petty ( 1623-1687 )
6. Pierre de Boisguilbert ( 1646-1714 )
7. Paul Studenski ( 1888-1961 )
8. Ibid
قنادان، محمود؛ (1391)، جوايز نوبل اقتصاد، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول