معنای «حسن ظن» و «سوء ظن»

کاربرد دو واژه «حسن ظن» و «سوء ظن» در مورد مردم، مفهوم روشنى دارد؛ مفهوم سوء ظن آن است که کارى از کسى سر بزند که قابلیت تفسیر صحیح و نادرست را داشته باشد، لکن آن را به صورت نادرستى تفسیر کنیم. مثلا هنگام مشاهده مردى با زن ناشناس، فکر کند آن زن نامحرم است و نیت آنها ارتکاب اعمال خلاف مى باشد، در حالى که بر اساس حسن ظن، حتماً آن زن محرم یا همسر او است. یا هنگامى که شخصى اقدام به ساختن مسجد یا بناى خیر دیگرى مى کند، به مقتضى سوء ظن، هدفش ریاکارى یا اغفال مردم است، در حالى که حسن ظن مى گوید این عمل را با انگیزه الهى و نیت خیرخواهانه انجام می دهد. پر واضح است که دائره حسن ظن و سوء ظن بسیار وسیع و گسترده است و نه تنها در عبادات بلکه در مسائل اجتماعى، اخلاقى، اقتصادى و سیاسى نیز جارى مى شود.

منبع: اخلاق در قرآن‏، مکارم شیرازى، ناصر، تهیه و تنظیم: جمعى از فضلاء، مدرسة الامام على بن ابى طالب(علیه السلام)، قم‏، 1377 ش،‏ چاپ اول‏، ج 3، ص 335.

پرسش های مرتبط:
چرا امام علی(ع) به پویندگان راه حقّ و سالکان مسیر قرب خداوند توصیه کردند که به خودشان «سوء ظنّ» داشته باشند؟
معصومین(علیهم السلام) چگونه به «حسن ظن» به خداوند توصیه فرموده اند؟
معصومین(علیهم السلام) چگونه مردم را به «خوش بینی» در مورد دیگران توصیه می کردند؟
منظور از «حسن ظن» و «سوء ظن» به خدا چیست؟