موقوف علیه غاصب در غصب حق سایر موقوف علیهم
پرسش :
مکانی بر عموم مردم یک شهر وقف انتفاع شده است، اما یک یا چند شهروند، این مکان را نه به عنوان مالکیت بلکه به عنوان موقوف علیهم تصرف کرده‌اند و به تـصرف خـود ادامه می‌دهند، به نحوی که مانع انتفاع سایر موقوف علیهم شده‌اند. آیا موقوف علیهم متصرف ضامن منافع مدت تصرف هستند؟
پاسخ :
استیلای عدوانی بر حق انتفاع از موقوفه می‌تواند عنوان غصب داشته باشد حتی در موردی که غاصب در زمره صاحبان حق است و نمی‌توان او را ضامن منفعت مورد استفاده قرار نداد. حداقل این است که ضامن تلف حق تقدم در استفاده خواهد بود؛ زیرا منظور از استیلا و تصرف غاصب تنها سلطه مادی نیست، بلکه سلطه عرفی را نیز شامل می‌شود. بنابراین موقوف علیهم ضامن منافع مدت تصرف هستند، از این لحاظ موقوفت علیهم دیگر می‌توانند رفع ممانعت را بخواهند.
منبع: فصلنامه میراث جاویدان، شماره 60، زمستان 1386.
پاسخ از آقای دکتر نادر پور ارشد، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر‌کرد:
استیلای عدوانی بر حق انتفاع از موقوفه می‌تواند عنوان غصب داشته باشد حتی در موردی که غاصب در زمره صاحبان حق است و نمی‌توان او را ضامن منفعت مورد استفاده قرار نداد. حداقل این است که ضامن تلف حق تقدم در استفاده خواهد بود؛ زیرا منظور از استیلا و تصرف غاصب تنها سلطه مادی نیست، بلکه سلطه عرفی را نیز شامل می‌شود. بنابراین موقوف علیهم ضامن منافع مدت تصرف هستند، از این لحاظ موقوفت علیهم دیگر می‌توانند رفع ممانعت را بخواهند.
منبع: فصلنامه میراث جاویدان، شماره 60، زمستان 1386.
