اثر شهادت شهود در اثبات وقفیت
پرسش :
عده‌ای بر موقوفه بودن یک قطعه زمین گواهی داده‌اند و گواهی آنها مسجل شده است. آیا این گواهی برای موقوفه دانستن قطعه زمین مزبور کافی است؟
پاسخ :
در این مورد باید به فتوای مقام معظم رهبری توجه کرد:
«اگر در میان افرادی که اعتراف به وقفیت مورد نزاع نموده‌اند، دو نفر مرد عادل وجود داشته باشند که اقرارشان به وقفیت شهادت بر وقفیت تلقی شود و یا در میان اهالی محل شیاع مفید علم و اطمینان بر وقفیت مورد نزاع حاصل باشد و یا مورد نزاع سوابق عمل به وقفیت مورد تسالم و قبول تمام افراد ذینفع در این باره داشته باشد، وقفیت آن شرعا ثابت است و باید احکام و آثار وقف بر آن بار نمایند».
به نظر می‌رسد که ادارات اوقاف به عنوان متولی و به قصد حفظ و صیانت از حقوق موقوفه بدوا باید، بدون آن که معارضی وجود داشته باشد، شهادت و شیاع را که حکایت از وقفیت موقوفه می‌کند تأمین دلیل نمایند، پس از آن به منظور تسجیل و تثبیت حقوقی موقوفه، طرح دعوی و اثبات وقفیت کنند.
ترجیحا باید عملیات ثبتی را شروع و دنبال نمود و از تعقیب قضایی دعوی اثبات وقفیت دست برداشت؛ چرا که تعقیب قضایی موقعی صورت می‌گیرد که معارضی وجود داشته باشد. ضمنا اگر بخواهیم دعوی اثبات وقفیت را دادگاه مطرح شود، خوانده دعوی، در صورتی که معارض وجود نداشته باشد، حاکم یعنی رییس حوزه قضایی یا دادستان خواهد بود.
منبع: فصلنامه میراث جاویدان، شماره 59، پاییز 1386.
پاسخ از آقای دکتر نادر پور ارشد، عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی شهر‌کرد:
در این مورد باید به فتوای مقام معظم رهبری توجه کرد:
«اگر در میان افرادی که اعتراف به وقفیت مورد نزاع نموده‌اند، دو نفر مرد عادل وجود داشته باشند که اقرارشان به وقفیت شهادت بر وقفیت تلقی شود و یا در میان اهالی محل شیاع مفید علم و اطمینان بر وقفیت مورد نزاع حاصل باشد و یا مورد نزاع سوابق عمل به وقفیت مورد تسالم و قبول تمام افراد ذینفع در این باره داشته باشد، وقفیت آن شرعا ثابت است و باید احکام و آثار وقف بر آن بار نمایند».
به نظر می‌رسد که ادارات اوقاف به عنوان متولی و به قصد حفظ و صیانت از حقوق موقوفه بدوا باید، بدون آن که معارضی وجود داشته باشد، شهادت و شیاع را که حکایت از وقفیت موقوفه می‌کند تأمین دلیل نمایند، پس از آن به منظور تسجیل و تثبیت حقوقی موقوفه، طرح دعوی و اثبات وقفیت کنند.
ترجیحا باید عملیات ثبتی را شروع و دنبال نمود و از تعقیب قضایی دعوی اثبات وقفیت دست برداشت؛ چرا که تعقیب قضایی موقعی صورت می‌گیرد که معارضی وجود داشته باشد. ضمنا اگر بخواهیم دعوی اثبات وقفیت را دادگاه مطرح شود، خوانده دعوی، در صورتی که معارض وجود نداشته باشد، حاکم یعنی رییس حوزه قضایی یا دادستان خواهد بود.
منبع: فصلنامه میراث جاویدان، شماره 59، پاییز 1386.
