گروتسك در نگاه جفری گالت هارفام

جفری گالت هارفام در اثرش به عنوان درباره‌ی گروتسك، استراتژی‌های تضاد در هنر و ادبیات، هم به تفكرات كایزر و باختین می‌پردازد و هم نظریات نظریه...

پنجشنبه، 2 ارديبهشت 1395

تاریخچه‌ی گروتسك

واژه‌ی گروتسك با كشف برخی تصاویر غیرعادی در راهروهای زیرزمینی استخر تیتوس (Titus) و خرابه های كاخ طلایی نرو (Nero)، وارد زبان ما شد. حفاری خرابه‌های...

پنجشنبه، 2 ارديبهشت 1395

گروتسك در نگاه ولفگانگ كایزر

اثر كایزر به نام گروتسك در هنر و ادبیات بنیانگذار توجهات به این مقوله پس از جنگ جهانی دوم بود و اغلب تئوریسین‌های دوران مدرن، اثر او را همیشه...

پنجشنبه، 2 ارديبهشت 1395

نمرود در ادبیات فارسی

نمرود بن کنعان که به تصریح قصه‌نویسان «اول کسی که تاج بر سر نهاد و مردم را بر عبادت خود خواند و در همه‌ی جهان ملک داشت» مهم‌ترین ضد قهرمان داستان...

سه‌شنبه، 17 فروردين 1395

چگونه مانند کافکا بنویسیم؟

کافکا بسیاری را مبهوت می‌کند. آن‌ها آثارش را مطالعه کرده و تحسینش می‌کنند، اما هیچ‌وقت به ذهنشان خطور نمی‌کند که ممکن است بتوانند از او چیزی...

يکشنبه، 2 اسفند 1394

یادی از دانشمندی رنج‌دیده و ناکام

و آن روز که حسنک را بردار کردند، استادم بونصر روزه بنگشاد و سخت غمناک و اندیشه‌مند بود چنان که به هیچ وقت او را چنان ندیده بودم، و می‌گفت: چه...

شنبه، 1 اسفند 1394

یک روایت در پنج اثر

پس از آن که شیرویه با یاری گروهی از ایرانیان بر پدر می‌شورد و او را به زندان می‌افکند، خسروپرویز از زندان در ضمن پاسخ به اتهامات پسر، درباره‌ی...

شنبه، 1 اسفند 1394

معنای تازه‌ای از «آواز» در شاهنامه

معنی اصلی آواز در فارسی و پهلوی « صوت و صدا »ست و در فارسی از این معنی اصلی چند معنی دیگر نیز برآمده است، همچون « نعره، آواز خوش و نغمه، نام،...

شنبه، 1 اسفند 1394

نگاهی تازه به زندگینامه‌ی فردوسی

درباره‌ی نام و نسب شاعر، جز کینه‌ی او ابوالقاسم و تخلص او فردوسی، نمی‌توان به قطعیت نظر داد. نام او را در مآخذ گوناگون و نیز در مقدمه‌ی برخی...

شنبه، 1 اسفند 1394

نگاهی به هزار بیت دقیقی و سنجشی با سخن فردوسی (3)

در زیر به برخی از نکات دستوری در شعر دقیقی اشاره می‌گردد. ولی خواست ما در این جا تنها اشاره به مواردی‌ست که از جهتی و به ویژه در هم‌خوانی یا...

جمعه، 30 بهمن 1394

نگاهی به هزار بیت دقیقی و سنجشی با سخن فردوسی (1)

فردوسی در دیباچه‌ی شاهنامه می‌گوید: پس از تألیف شاهنامه‌ی ابومنصوری، این کتاب شهرت به سزایی یافت و دفترخوان‌ها داستان‌های آن را در مجالس می‌خواندند،...

جمعه، 30 بهمن 1394

نگاهی به هزار بیت دقیقی و سنجشی با سخن فردوسی (2)

یک- در سخن دقیقی به شماری از واژه‌‌های ساده و مرکب برمی‌خوریم که فردوسی آن‌ها را یا اصلاً به کار نبرده و یا با کمی تغییر یا ترکیب دیگری و یا...

جمعه، 30 بهمن 1394

یكی دخمه كردش ز سمّ ستور

در پایان داستان «رستم و سهراب» پس از مرگ سهراب، هنگامی كه رستم برای به خاك سپردن فرزندش قصد ساختن دخمه می‌كند، این سخنان را از او می‌شنویم:

جمعه، 30 بهمن 1394

مقدمه‌ای بر ادبیات پارتی و ساسانی

الف- نزدیك پنجاه سال پیش ایران‌شناس فقید ولادیمیر مینورسكی در مقاله‌ای كه معروف همگان است، نشان داد كه داستان عشقی ویس و رامین یك داستان پارتی...

جمعه، 30 بهمن 1394

امید سرنوشت انسان است

انسانی که افقی جز مرگ ندارد، به چه چیز می‌تواند امیدوار باشد؟ آیا می‌توان گفت برای چنین انسانی، عمیق‌ترین و نهایی‌ترین لایه‌ی امید، ادامه‌ی زندگی...

چهارشنبه، 28 بهمن 1394

شاعران شیعی در سده هفتم قمری

کتاب قلائد الجمان فی فرائد شعراء هذا الزمان تألیف ابن الشعار الموصلی، المبارک بن أحمد بن حمدان (د. ۶۵۴ق) موسوعه بسیار با اهمیتی است که آینه ادب...

شنبه، 24 بهمن 1394

تصحیف واژه‌ی باختن

باختن (و بازیدن) علاوه بر معانی متداول امروز چون زیان کردن در قمار و شکست خوردن در بازی و چیزی از دست دادن، یعنی معانی مقابل بردن، در تظم و نثر...

جمعه، 23 بهمن 1394

گنگ دژ

بی‌شک یکی از دشواری‌های تصحیح متن شاهنامه باز شناختن ابیات دخیل و قصه‌های الحاقی و یا «تصرفات طولی» است. آقای نعمت میرزا زاده در نخستین شماره...

جمعه، 23 بهمن 1394

در پیرامون منابع فردوسی

مقاله آقای جلال متینی را «درباره مسأله منابع فردوسی» (ایران شناسی 1377/ 2؛ ص 401-430) خواندم و بسیار بهره مند شدم. فقط در دو مورد بنده نظری دیگر...

جمعه، 23 بهمن 1394

تاریخ روز پایان نظم شاهنامه

در پایان بیشتر دستنویسهای کامل شاهنامه، روز پایان نظم پادشاهی یزدگرد سوم، روز ارد از اسفندارمذ یاد شده است. از آن جایی که این تاریخ روز در اکثر...

جمعه، 23 بهمن 1394