امام علی علیه‌ السلام

من فروتر از آنم كه گويي، و فراتر از آنم كه در دل داري.

حضرت علی علیه السّلام به مرد دو رویی كه در ستايش آن بزرگوار افراط مي كرد، فرمودند:
أَنَا دُونَ مَا تَقُولُ وَ فَوْقَ مَا فِي نَفْسِكَ؛

امام علی علیه‌ السلام

واي بر تو شايد گمان كرده اي كه حكم قطعي و سرنوشت حتمي است، كه اگر چنين باشد فرهنگ پاداش و كيفر درهم ريزد، و نويد و تهديد از كار

آنگاه كه پرسشگر شامي از امام علی علیه السّلام پرسيد: آيا رفتن ما به شام از «قضا و قدر الهي» است، آن حضرت در پاسخي مفصّل كه گزيده آن اين است، فرمودند:

امام علی علیه‌ السلام

دانش و حكمت را هر جا كه باشد فراگير، كه گاه حكمت در سينه منافق به هيجان آيد به طوري كه از آن سرريز كند و چون ديگر حكمتها در سين

امام علی علیه السّلام فرمودند:
وَ قَالَ عليه السلام خُذِ الْحِكْمَةَ أَنَّى كَانَتْ فَإِنَّ الْحِكْمَةَ تَكُونُ فِي صَدْرِ الْمُنَافِقِ فَيَخْتَلِجُ فِي صَدْرِهِ حَتَّى تَخْرُجَ فَتَسْكُنَ إِلَى صَوَاحِبِهَا فِي صَدْرِ الْمُؤْمِنِ؛

امام علی علیه‌ السلام

حكمت گمشده مؤمن است، پس آن را فراگير گرچه از منافق باشد.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
فى مثل ذلك الْحِكْمَةُ ضَالَّةُ الْمُؤْمِنِ فَخُذِ الْحِكْمَةَ وَ لَوْ مِنْ أَهْلِ النِّفَاقِ؛

امام علی علیه‌ السلام

ارزش هر كس به كار نيكوي اوست. سيّد رضي گويد: اين جمله قيمت ندارد و هيچ كلمه حكمت آميزي به پاي آن نرسد و با آن برابري نكند.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُهُ؛ قال الرضي و هذه الكلمة التي لا تصاب لها قيمة و لا توزن بها حكمة و لا تقرن إليها كلمة

امام علی علیه‌ السلام

من خود شاهد بودم و با چشمهایم او را در موقعیّتهایی دیدم که پرده سیاه شب همه جا گسترده بود و او در محراب عبادت ایستاده در حالی

آنگاه که «ضِرار» پسرِ «ضَمرَه ضِبابی» بر معاویه وارد شد و او از امیر مؤمنان علیه السّلام پرسید، ضرار چنین گفت:

امام علی علیه‌ السلام

روزگار بدنها را بفرسايد، و آرزوها را نو گرداند، و مرگ را نزديك كند، و اميد را دور سازد. آن كه دنيا را فراچنگ آرد به رنج افتد، و

امام علی علیه السّلام فرمودند:
الدَّهْرُ يُخْلِقُ الْأَبْدَانَ وَ يُجَدِّدُ الْآمَالَ وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ وَ يُبَاعِدُ الْأُمْنِيَّةَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ نَصِبَ وَ مَنْ فَاتَهُ تَعِبَ؛

امام علی علیه‌ السلام

آن كه خود را در جايگاه رهبري نشانَد بايد پيش از ديگران به تعليم و تربيت خود پردازد و پيش از گفتار، با كردار خود را سازد، كه خود

امام علی علیه السّلام فرمودند:
مَنْ نَصَبَ نَفْسَهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً فَعَلَيْهِ أَنْ يَبْدَأَ بِتَعْلِيمِ نَفْسِهِ قَبْلَ تَعْلِيمِ غَيْرِهِ وَ لْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِهِ وَ مُعَلِّمُ نَفْسِهِ وَ مُؤَدِّبُهَا أَحَقُّ بِالْإِجْلَالِ مِنْ مُعَلِّمِ النَّاسِ وَ مُؤَدِّبِهِمْ؛

امام علی علیه‌ السلام

دفتر عمر با همه تلخي ها و شيريني هايش بسته شود و مرگ كه پايان همه انتظارهاست فرارسد.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
كُلُّ مَعْدُودٍ مُنْقَضٍ وَ كُلُّ مُتَوَقَّعٍ آتٍ؛

امام علی علیه‌ السلام

هنگامي كه ابرهاي شبهه و فتنه در آسمان زندگي ظاهر شود از همان آغاز، پايان آن را بايد شناخت.

امام علی علیه السّلام فرمودند:
إِنَّ الْأُمُورَ إِذَا اشْتَبَهَتِ اعْتُبِرَ آخِرُهَا بِأَوَّلِهَا؛