بهداشت زن در دوران قاعدگی

چکیده: یکی از اصولی که زنان باید بدان توجه داشته باشند، بهداشت اندام تناسلی است که این امر در دوران قاعدگی باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. در این نوشتار به بیان مسائل بهداشتی مهم در دوران قاعدگی می پردازیم. با ما همراه باشید. 

تعداد کلمات 1054 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

یکی از اجزاء اصلی دستگاه تناسلی زنان رحم می باشد. رحم در کتب طب سنتی بچه دان نامیده شده است. محل قرارگیری آن در زیر ناف بین مثانه و روده مستقیم می باشد و طول آن به اندازه ۱۲-۶ انگشت می باشد. رحم از اجزاء مختلف تشکیل شده است و شامل دهانه رحم، گردن رحم (واژن) و جسم رحم می باشد.

 بین جسم رحم و فرج قرار دارد.
گردن رحم در خارج شبیه غضروف است اما در داخل نرم و گوشتی می باشد تا باعث بروز آسیب به (آلت تناسلی مرد) قضبب نشود و مانع دخول نباشد.
گردن رحم یا واژن بافت لیفی دارد و به گونه ای است که به راحتی طویل و کوتاه و عریض و تنگ می شود تا دچار آسیب بافتی نشود و در هنگام ادرار کردن، مقاربت و وضع حمل به راحتی منقبض و منبسط گردد.
ممکن است واژن در اثر زایمان، سقط، مقاربت و رطوبت زیاد بدن، گشاد و عریض شود که با توجه به علت زمینه ای باید درمان شود.

محل اتصال جسم رحم به گردن رحم را دهانه رحم گویند. دهانه رحم در برخی زنان مایل به راست و در برخی متمایل به چپ می باشد. دهانه رحم همیشه بسته است خصوصا هنگام حاملگی. اما هنگام جماع این دهانه کمی باز می شود تا بتواند منی را جذب کند و فقط در زمان زایمان باز می شود تا جنین خارج شود.

شبیه یک مثانه با قعر وسیع می باشد. رحم نابالغ از مثانه کوچکتر است ولی بعد از بلوغ و شروع قاعدگی، به اندازه مثانه می شود و موقع حمل از این هم بزرگتر شده و مجددا بعد از اتمام بارداری رحم کوچک می شود.
نکته قابل توجه این است که خود جسم رحم حس ندارد ولی فم با دهانه آن دارای حس فراوان است و علت این بی حسی جسم رحم این است که موقع ریختن خون حیض به داخل رحم و با هنگام بارداری از سنگینی وزن جنین، اذیت نشود.
 

در کناره رحم در سمت راست و چپ یک تخمدان قرار دارد که محل تولید نطفه زن است و از طریق لوله های رحم در دو طرف تخمک (نطفه زن) به رحم منتقل می شود.

 رحم سه وظیفه مهم را بر عهده دارد که عبارتند از:

اولین زمان شروع قاعدگی بین ۱۰ تا ۱۴ سالگی است و یائسگی معمولا حدود ۴۸ سالگی اتفاق می افتد. کمترین ایام پریود ۳ روز و بیشترین آن هفت روز است. زمان بین دو قاعدگی نرمال ۲۸ تا ۳۵ روز ذکر شده است و اگر بین دو قاعدگی بیش از این فاصله بیفتد غیر طبیعی و منشا بیماری های بسیاری خواهد شد.
 

مردان بدن قدرتمندتر و توانمندتری نسبت به زنان دارند و توانایی هضم، جذب و دفع نیز در بدن مردان بیشتر است. ضمنا قویتر بودن سوخت و ساز در مردان باعث می شود تا فضولات کمتری در بدن آنها تولید شود و فضولاتی هم که تولید میشود از راه هایی مثل ادرار، مدفوع و عرق و ... راحت تر دفع شود. اما به علت ضعف مزاجی در زنان و عدم توانایی تصرف کامل در مواد دفعی برخی از این مواد زاید از طریق خون قاعدگی دفع می شود تا به نوعی پاکسازی بدن را انجام دهد.
 

 الف) حجم خون قاعدگی: میزان خون پریود ۸۰- ۱۰ میلی لیتر (متوسط ۳۵ سی سی) است. بسیاری از زنان از طریق تجربه حجم خون قاعدگی را توسط تعداد پدها تعیین می کنند. اکثر خون قاعدگی خون شریانی (حاوی اکسیژن) است.
ب) رنگ خون قاعدگی: طیف گسترده ای از رنگ خون قاعدگی طبیعی وجود دارد. معمولا به رنگ قرمز روشن به خصوص در زمان شروع عادت ماهانه (همانند خونریزی از بریدن انگشت) تا قهوه ای یا تقریبا سیاه در انتهای قاعدگی می تواند متغیر باشد رنگ سیاه با قهوهای ممکن است در خون قاعدگی طبیعی باشد که به علت عبور از دهانه رحم و داخل شدن به واژن تغییر رنگی ایجاد شده است اما اگر خون سیاه مستقیما از رگ های خونی خارج شود، طبیعی نیست. توجه داشته باشید که خون سیاه از ابتدا تا انتها بطور دائم در هر ماه یا با خصوصیات مشابه نباید به عنوان طبیعی بودن تلقی شود.
ج) قوام خون قاعدگی: قوام خون قاعدگی می تواند به صورت نرمال مانند خونریزی از انگشت باشد یا رقیق تر از آن و یا غلیظ تر از آن به صورت رشته مانند باشد.
د) بوی خون قاعدگی: خون قاعدگی طبیعی نباید بوی بد داشته باشد. ترشحات واژن بدبو ممکن است از علائم عفونت تناسلی باشد با این حال خون ممکن است در واژن تجمع پیدا کند و بدبو شود. به خصوص اگر برای مدت طولانی بیشتر از ۶ ساعت بماند که با رعایت بهداشت دوران قاعدگی از این پیامد جلوگیری می شود.
 

الف) رنگ خون قاعدگی: رنگ خون در مزاج گرم، سرخ، زرد یا سیاه همراه با کمی غلظت خواهد بود و در مزاج سرد، سفید یا تیره و سیاه دیده می شود. سرخی خون دلالت بر دم دارد و زردی دلالت بر صفرا. در حالیکه هر دو گرم هستند. سیاهی یا بوی بد یا سودا دال بر وجود عفونت و نشانه حرارت بدنی است. در صورتیکه سیاهی رنگ خون حیض بدن بوی بد یا رنگ تیره بر مزاج سرد سوداوی دلالت می کند و به همین ترتیب سفیدی خون قاعدگی دال بر بلغم است.
ب) قوام خون پریود: در مزاج گرم رحم خون قاعدگی غلیظ است ولی در مزاج سرد، رقیق می باشد. در مزاج مرطوب رحم نیز خون قاعدگی رقیق خواهد بود.
ج) مقدار خون قاعدگی: در مزاج گرم میزان خون قاعدگی کم همراه با رنگ قرمز یا زرد و در مزاج سرد خون کم است. میزان خون قاعدگی در مزاج مرطوبه زیاد است.
د) حرارت خون قاعدگی: در مزاج گرم خون قاعدگی گرم است و گاه گرمی همراه با سوزش است و در مزاج سرد خون قاعدگی از نظر حرارت سرد است.
ه) بوی خون قاعدگی: در مزاج سرد رحم خون حیض معمولا بدون بو است و در مزاح گرم بوی تند و تیزی دارد.