کودک برای رسیدن به حقوق خود دست به هر کاری می زند.
حقوق کودک از دیدگاه کودک در خانواده
- حق رفتن به مدرسه و درس خواندن.
- حق برخورداری از محبت، احترام و رفتار مناسب (کتک نزدن، تحقیر، سرزنش و دعوا نکردن و...). .
- حق برخورداری از تربیت مناسب.
- حق انتخاب، دخالت و تصمیم گیری در سرنوشت خود در زمینه های مختلف.
- حق برخورداری از آرامش، امنیت در محیط خانه.
- حق کار کردن.
- حق ازدواج کردن در سنین نوجوانی.
- حق نظر دادن در خانواده در کارهایی که به آنان هم مربوط می شود (مسافرت و...).
- حق داشتن اوقات فراغت مطلوب.
- حق داشتن کمک برای رفع مشکلات درسی.
- مناسب بودن توقع و انتظارات پدر و مادر با توانایی های آنان.
- شناخت و درک نوجوانان از طرف بزرگترها (پدر و مادر).
- تبعیض قائل نشدن بین دختر و پسر، بچه های بزرگتر و کوچکتر.
- مقایسه نکردن ما با دیگران.
- حق داشتن ارتباط، گفت وگو و رفت و آمد با دوستان خود.
- حق برخورداری از حضور پدر و مادر در خانه (تنها نبودن در خانه).
- حق بیرون رفتن از خانه به تنهایی (بدون پدر و مادر).
- حق پرداختن به فعالیت های هنری (گوش کردن موسیقی در خانه).
- حق برخورداری از تغذیه، پوشاک، بهداشت و مسکن مناسب.
- حق حفظ وسایل و نوشته های خود (دفتر خاطرات و ...) .
- حق نفس کشیدن در هوای سالم در خانه - قابل توجه پدر و مادران سیگاری؟!
در این فهرست نیازهایی که کمتر تحقق یافته اند به ترتیب به شرح زیر است:
- برخورداری از محبت، احترام و رفتار مناسب در خانه.
- برخورداری از آرامش و امنیت در خانه.
- برخورداری از ارتباط، گفت وگو و معاشرت با دوستان خود.
حقوق کودک از دیدگاه کودک در مدرسه
- داشتن معلمان، مدیر و ناظم خوب.
- داشتن حق اعتراض در مدرسه در مورد مشکلاتی که وجود دارد.
- داشتن امکانات آموزشی (آزمایشگاه و...) در مدرسه.
- داشتن امکانات ورزشی در مدرسه.
- داشتن امکانات هنری در مدرسه.
- رعایت بهداشت در محیط مدرسه (داشتن مدرسه تمیز).
- داشتن کلاس های مناسب در مدرسه.
- داشتن مشاور در مدرسه برای طرح مشکلات خود.
- حق برخورداری از رفتار خوب در مدرسه (تنبیه نکردن، مقایسه نکردن، کتک نزدن، تبعیض قائل نشدن و...).
- حق برخورداری از محبت و احترام در مدرسه.
- حق داشتن زنگ تفریح در مدرسه.
- رفتن به گردش های علمی از طرف مدرسه.
- حق بازی در حیاط مدرسه در زنگ تفریح.
در این فهرست نیازهای تحقق نیافته به ترتیب به شرح زیر است:
- داشتن معلمان، مدیر و ناظم خوب.
- رفتن به گردش های علمی.
- برخورداری از رفتار خوب در مدرسه.
حقوق کودک از دیدگاه کودک در جامعه
- حق برخورداری از داشتن شغل در آینده.
- حق برخورداری از داشتن تحصیلات عالی در آینده.
- حق برخورداری از امنیت اجتماعی (آزار ندادن نوجوانان در کوچه و خیابان به بهانه های مختلف).
- تأمین بودن در آینده و نگران نبودن از آن.
- حق برخورداری از امکانات آموزش رایگان.
- حق برخورداری از امکانات تفریحی رایگان.
- حق برخورداری از امکانات ورزشی رایگان.
- حق برخورداری از امکانات علمی - فرهنگی در تمام نقاط شهر.
- بهتر کردن وضع اقتصادی جامعه.
- رفع مشکلات مالی و حقوقی دبیران برای اینکه بهتر درس بدهند و بهتر رفتار کنند.
- داشتن آزادی (در زمینه های مختلف).
- حق برخورداری از قانون (در مواردی که عده ای مطابق قانون با ما رفتار نمی کنند).
در این فهرست نیازهایی که کمتر تحقق یافته است به ترتیب به شرح زیر است:
- حق برخورداری از امنیت اجتماعی.
- حق برخورداری از امکانات آموزشی - تفریحی و ورزشی رایگان.
- حق برخورداری از آزادی.
به عنوان جمع بندی پایانی، آنچه که این فهرست ها نشان می دهد آن است که:
- بسیاری از نیازها و حقوق اساسی نوجوانان در خانه، مدرسه و جامعه تحقق نیافته است و ضرورت دارد که برای تحقق آن ها تلاش گردد.
- نوجوانان ما نه تنها در بیان نیازها و حقوق خود بلکه حتی در بیان خواسته های خود نیز، بلندپروازی و زیاده طلبی ندارند و این محدودیت را از شرایط زندگی خود آموخته اند.
- نظرخواهی از کودکان و نوجوانان، با آنکه در این زمینه آموزش ندیده اند، می تواند راهنمای خوبی برای ما در بسیاری از موارد باشد.
امیدواریم روزی از این فهرست ها برای تدوین حقوق کودک استفاده شود.
نویسنده: فاطمه قاسم زاده
منبع: کتاب «آری گفتن به نیازهای کودکان»