نکات کاربردی در مطالعه (بخش سوم)

گاه ممکن است در مورد کتاب درسی سوال هایی تهیه شود که لازم است در قسمت های بعدی پیگیری کنید.
 

قبل از نشستن سر میز مطالعه، بیاندیشید که مایل به درس خواندن هستید یا نه؟
اگر سعی کنید در یک زمان دو کار را انجام دهید نتیجه مطلوب نخواهد بود. این درست مصداق همان ضرب المثل ایرانی است که با یک دست نمی شود دو هندوانه برداشت. با این که اکثر ما این موضوع را می دانیم ولی آن را نادیده می گیریم. مثلا تصمیم نمی گیریم که آیا مطالعه بکنیم یا نه؟ و چه بخوانیم و برای چه مدت؟ و آیا در هر شرایطی این را ادامه خواهیم داد یا نه؟ وجود این تردیدها همزمان با شروع مطالعه افکار ما را پریشان می کند.
 
قبل از شروع به مطالعه و حتی قبل از برداشتن کتاب، تصمیم خود را درباره ی درس خواندن بگیرید و از خود بپرسید: آیا می خواهم به کسی تلفن کنم؟ آیا اگر کسی از من خواست که جایی بروم قبول می کنم؟ اصلا قصد مطالعه دارم؟ تصمیم خود را جدی بگیرید، چون هر غفلتی موجب مشکلات زیادی در کتاب خواندن و سلب تمرکز حواس می شود.
 
آیا هرگز پیش آمده که پشت میز مطالعه بنشینید و افکاری مانند آن چه گفته شد ذهنتان را به خود مشغول کرده باشد؟ آیا سوالی چون: امشب به سینما بروم یا مطالعه کنم، برایتان مطرح شده که ندانید چه بکنید؟ گاهی می گویید باید مطالعه کنم ولی مدتی است مثلا چارلی دوستم را ندیده ام ، بهتر است به دیدنش بروم و با هم به سینما برویم... نه، بهتر است مطالعه کنم، یا لباس هایم برای فردا آماده نیست، بهتر است آنها را آماده کنم، چون ممکن است فراموش کنم. من باید مطالعه کنم و کار دیگری نمی توانم انجام دهم ولی... رشته ی این افکار همین طور ادامه می یابد. گاهی به فکر مطالعه و گاهی به فکر دیگری هستید و در نتیجه حواس شما کاملا متشتت است.
 
با چنین وضعی نمی شود درس خواند. این کار احتیاج به تصمیم راسخ دارد و چه بهتر که تصمیم خود را قبل از شروع به مطالعه اتخاذ کنید. برای مطالعه، بهترین کار این است که از خود بپرسید: انجام چه کاری را ترجیح می دهم؟ مطالعه کنم یا نه؟ چون درس خواندن یک امتیاز است نه اجبار و این امتیاز را باید بخواهید تا در موقع خود به دست آورید. در چنین مواردی باید یکی از دو کار را انتخاب کنید و این حق شماست .
 

قبل از شروع به مطالعه تصمیم بگیرید که برای چه مدتی و چه می خواهید بخوانید؟ تصمیم درباره این که چه مدتی می خواهید درس بخوانید به دو طریق امکان پذیر است. اول این که مدت معینی مثلا یک ساعت را تعیین کنید. و بعد مقداری از کار دیگرتان مثل حل ده مسئله ی حساب را انجام دهید و سعی کنید نگران وقت نباشید و هر دم به ساعت نگاه نکنید که این خود موجب تسریع در کار می شود.
 
اغلب فراموش می کنیم که چنین تصمیمی را بگیریم و به همین علت وقتی مشغول مطالعه ی ریاضیات هستیم دچار تردید می شویم که آیا بهتر نیست درس دیگری را بخوانیم؟ این خود دلیلی است برای خسته شدن از مطالعه، چون دایما در حال دو دلی و بی تصمیمی بوده و وضع خود را بدتر می کنیم. در صورتی که اگر قدری از وقت خود را قبل از شروع مطالعه، صرف تصمیم گیری کنیم این نگرانی ها و بی نظمی ها کمتر می شود.
 
محصل باید اوضاع و احوال موجود را در هر زمانی بسنجد و قاطعانه تصمیم بگیرد که چه می خواهد انجام دهد تا رفته رفته به این کار عادت کند. در غیر این صورت به سستی و اهمال کاری دچار خواهد شد که مدام افزایش می یابد و مشکلات را افزون تر می کند. با تعیین اوقات مشخصی برای مطالعه، تعداد دفعات تصمیم گیری کم می شود، زیرا چنان چه برنامه ای برای درس خواندن تنظیم کنید سر وقت به کار پرداخته و همه چیز مرتب جلو می رود مگر این که برحسب اوضاع و موقعیت معینی، تغییر برنامه به مصلحت باشد.
 

بعد از اتخاذ تصمیم، بنشینید و با جدیت و علاقه مشغول کار شوید.
وقتی واقعأ تصمیم می گیرید درس بخوانید، باید مانند کسی که می خواهد تجارت کند یا کار دیگری را انجام دهد، رفتار کنید، یعنی سر میز بنشینید، کتابتان را بگشایید، شروع به خواندن کنید و با دل و جان غرق در مطالعه شوید. اگر نمی توانید با عشق و علاقه شروع کنید بکوشید تا در این کار ماهر شوید. تا آن جا که می توانید با دل و جان کار کنید، چون رسیدن به مقصود میسر نخواهد شد مگر این که با عشق و علاقه به فعالیت بپردازید.
 

درس های خود را طوری تنظیم کنید که با قسمت های آسان و جالب شروع شود.
اگر مقاله ای می نویسید، با تصحیح هجی ها شروع کنید. اگر کتاب می خوانید، قسمت های قبلی را مرور کنید و خود را بیازمایید تا خوب یاد بگیرید. به این ترتیب، مطالعه را با ناراحتی کمتری شروع کنید و در مواقعی که مطلب بسیار ساده است، و نه در مباحث مشکل، متوقف کنید. چون بار دیگری وقتی که با قسمت های ساده شروع کنید، علاقه مند خواهید شد، تا این که در کار درس خواندن ماهر شوید و آن وقت از هر کجا که بخواهید می توانید مطالعه را شروع یا متوقف کنید.
 

برای مطالعه ی هر موضوع تازه، بعد از اتمام یکی از آنها خود را آماده سازید.
هر وقت مطالعه ی موضوعی را تمام کردید یادداشت کنید که دفعه ی بعد چه خواهید کرد، چون این یادداشت به شما کمک می کند که در آینده به راحتی کار خود را از سر بگیرید. یادداشت، باید صریح و روشن باشد، نه فقط ذکر کند که از چه صفحه ای شروع کنید، اگر چه این هم بهتر از هیچ است. یادداشتی که شامل عنوان های خوانده شده و یادآوری مطالب یا تصحیح املا و دستور قسمت های تهیه شده یا نوشتن خلاصه ی موضوع برای آینده باشد، کمک مؤثری خواهد بود.
 
گاه ممکن است در مورد کتاب درسی سوال هایی تهیه شود که لازم است در قسمت های بعدی پیگیری کنید. این کار چنان چه در پایان هر قسمت انجام شود بیش از چند دقیقه وقت لازم ندارد، البته ممکن است اولین بار وقت زیادی بگیرد و به نظر آید که به جای مطالعه نوعی اتلاف وقت است. علاوه بر آن، یادداشت کمک شایانی به شروع درس خواندن و گرم مطالعه شدن می کند، چون دقیقا می دانید که چه مطلبی را می خواهید بخوانید و فورا می توانید شروع کنید. با رعایت فنون بیان شده در این قسمت، در وقت صرفه جویی خواهید کرد و احتیاجی نیست مدتی از وقت گرانبهای خود را هر بار صرف آماده کردن خویش برای درس خواندن کنید.
 

نویسنده: ویرجینیا وُکس

 
منبع: کتاب «رمز موفقیت در تحصیل»