آیا می توانم در دوران بارداری رژیم گیاه خواری بگیرم؟ (بخش اول)

این روزها رژیم گیاه خواری در سرتاسر جهان طرفداران زیادی دارد و معمولاً آمار طرفداران آن در خانم ها بیشتر است. برخی خانم ها که این رژیم غذایی را انتخاب کرده اند، ممکن است در صورت باردار شدن نیز بخواهند آن را ادامه دهند.
 
در رژیم گیاه خواری مصرف تمام محصولات حیوانی ممنوع بوده و بیشترین تأکید بر روی مصرف سبزیجات و حبوبات است. این الگوی خوردن مزایای بسیاری برای سلامتی به همراه دارد که از جمله آن ها می توان به کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 و بیماری های قلبی اشاره نمود.
 
با این حال، برخی در مورد این رژیم غذایی نگرانی هایی دارند و احساس می کنند که رعایت این رژیم غذایی برای افراد مختلف و خصوصاً خانم های باردار و شیرده ممکن است خطراتی را به همراه داشته و نتواند تمام نیازهای آن ها را تأمین کند.
 
در این مقاله به بررسی علمی این موضوع می پردازیم. با ما همراه باشید.
 

از قدیم الایام، رژیم گیاه خواری برای افرادی که دچار سوء تغذیه بوده و یا مانند خانم های باردار و یا شیرده در مراحل حساسی از زندگی خود هستند، مورد انتقاد بوده است.
 
انتقاد این افراد به این علت است که اعتقاد دارند رژیم گیاه خواری فاقد مقادیر مورد نیاز برخی مواد مغذی مانند ویتامین ب12، چربی های امگا3، آهن، ید، کلسیم و روی است. این مواد مغذی در دوران بارداری ضروری هستند.
 
دریافت ناکافی این مواد مغذی می تواند مشکلاتی را برای مادر و جنین به همراه داشته باشد.
 
به عنوان مثال، کمبود ویتامین ب12 در دوران باردای، ممکن است خطر سقط جنین، وزن نگرفتن جنین، زایمان زودرس و یا نقائص جنین را افزایش دهد.
 
گفته می شود اگر رژیم گیاه خواری بتواند این مواد مغذی را برای بدن فراهم کند، می تواند به اندازه یک رژیم غذایی حاوی گوشت، تخم مرغ و لبنیات مؤثر باشد.
 
 به عنوان مثال، تحقیقی نشان داده است خانم های بارداری که رژیم گیاه خواری را رعایت می کنند، نسبت به خانم هایی که این رژیم را در برنامه خود نگنجانده اند، مشکلات بارداری بیشتری را تجربه نکرده اند.
 
از سویی خانم هایی که رژیم گیاه خواری دارند کمتر از دیگر خانم ها دچار افسردگی پس از زایمان، زایمان سزارین و مرگ و میر نوزاد می شوند.
 
به خاطر این تحقیقات و بسیاری از تحقیقات دیگر، برخی مؤسسات پزشکی و تغذیه ای معتبر دنیا، رژیم گیاه خواری را برای تمامی دوره های زندگی، از جمله دوران بارداری، بی خطر و بلکه مفید دانسته اند.
 
البته پرهیز از محصولات حیوانی، به تنهایی نمی تواند ضامن سلامت مادر و جنین باشد، بلکه لازم است در رژیم گیاه خواری، غذاها به درستی و با دقت فراوان انتخاب شوند و مصرف مواد غذایی مغذی و استفاده از محصولات غذایی فرآوری و غنی شده و همچنین مصرف صحیح مکمل های دارویی، مورد توجه ویژه قرار بگیرد.
 

یک رژیم گیاه خواری که به درستی نوشته شده و رعایت شود، می تواند برای مادر و نوزاد، مزایای زیادی داشته باشد.
 
به عنوان مثال، رژیم های غذایی گیاهی سرشار از فیبر بوده و مقدار چربی و قند آن ها نیز اندک است. این ویژگی ها می توانند مانع دیابت بارداری و اضافه وزن شوند.
 
بعلاوه، رعایت یک رژیم گیاه خواری می تواند خانم های باردار را در برابر مسمومیت حاملگی محافظت کند. مسمومیت حاملگی مشکلی است که در اثر افزایش فشار خون در دوران بارداری بوجود می آید.
 
از سویی رژیم های گیاه خواری می توانند از آسیب دیدن DNA پیشگیری نموده و در نتیجه احتمال ایجاد برخی مشکلات و نقائص جنینی را کاهش دهند.
 
با این وجود به منظور دستیابی به نتایج دقیق تر به پژوهش های بیشتری نیاز داریم. به خاطر داشته باشید که مزایای ذکر شده برای یک رژیم گیاه خواریِ کامل و بی نقصی است که توسط یک متخصص کاربلد طراحی شده و تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن در آن گنجانده شده باشد.
 
 بنابراین اگر باردار هستید و قصد دارید رژیم گیاه خواری خود را ادامه دهید، لازم است نزد یک متخصص تغذیه که در زمینه رژیم های گیاه خواری تجربه کافی دارد رفته و از او بخواهید متناسب با شرایط بارداری یک برنامه غذایی کامل را برایتان طراحی کند تا در دوران باردای هم خودتان آسیب نبینید و هم برای جنین مشکلی ایجاد نشود.
 

در حالیکه رعایت یک رژیم غذایی متعادل می تواند بسیار مفید باشد، یک رژیم غذایی نامناسب می تواند مشکلات و خطراتی را برای شما و فرزندتان بوجود آورد.
 
همانطور که می دانید، در رژیم گیاه خواری، مصرف مواد غذایی حیوانی ممنوع بوده و از سویی برخی مواد مغذی مفید در رژیم گیاه خواری، اندک هستند. کمبود برخی از این مواد مغذی ممکن است مشکلاتی را برای شما و فرزندتان ایجاد نماید که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
 

رژیم های گیاه خواری معمولاً عاری از این ویتامین هستند. کمبود ویتامین ب12، خطر سقط جنین، دیابت بارداری، زایمان زودرس و ناهنجاری های جنینی را افزایش می دهد.
 

بسیاری از خانم ها با هر رژیم غذایی در دوران بارداری با کمبود ویتامین D مواجه هستند. کمبود ویتامین D با مشکلاتی همچون مسمومیت حاملگی، وزن کم کودک در هنگام تولد و سقط جنین، ارتباط دارد.
 

بدن شما نمی تواند  آهن غیرهم را که در واقع آهن موجود در غذاهای گیاهی است، جذب کند و این در حالی است که قدرت جذب آهن همِ موجود در محصولات حیوانی را دارد. همین موضوع می تواند خطر کمبود آهن و مشکلات مرتبط با آن مانند زایمان زود رس و وزن کمک نوزاد در هنگام تولد را افزایش دهد.
  

در رژیم گیاه خواری مصرف نمک ید دار ممنوع بوده و مکمل ها نیز حاوی مقادیر اندکی ید هستند. مصرف ناکافی ید می تواند موجب رشد ناکافی جنین، مشکلات مرتبط با تیروئید و اختلال درعملکرد ذهنی شوند.
 

مصرف ناکافی کلسیم در دوران بارداری می تواند خطر مسمومیت حاملگی، شکستگی استخوان و دیگر بیماری های مرتبط با استخون، مانند پوکی استخوان را در خانم های باردار، افزایش دهد.  
 

افرادی که از رژیم های گیاه خواری پیروی می کنند، معمولا سطح اسید ایکوزاپنتائنوئیک (EPA) و اسید داکوزهگزاوائیک (DHA) در خونشان پایین است. این دو نوع چربی امگا3، نقشی کلیدی در سلامت چشم، مغز و سیستم عصبی جنین ایفا می کنند.
 

مصرف ناکافی پروتئین می تواند رشد جنین را کند نماید. پروتئین ممکن است در رژیم گیاه خواری نیز وجود داشته باشد، اما هضم آن دشوار است.
 

بیشتر خانم ها در دوران بارداری روی کافی دریافت نمی کنند. کمبود این ماده معدنی مهم می تواند با کاهش وزن نوزاد در هنگام تولد، طولانی شدن روند زایمان و زایمان زودرس، ارتباط داشته باشد. لازم به ذکر است جذب روی موجود در غذاهای گیاهی، بسیار دشوار است.
 

این ماده مغذی، برای رشد سیستم عصبی جنین، ضروری است. بیشتر خانم ها در دوران بارداری دچار کمبود کولین هستند و این در حالی است که این ماده مغذی و مهم تنها در مقادیر اندک در غذاهای گیاهی یافت می شود.
 
دریافت کافی این مواد مغذی مهم، از طریق یک رژیم گیاه خواری نیز ممکن است، اما به برنامه غذایی بسیار دقیقی نیاز دارد. لازم است مجددا یاد آور شویم که خانم های بارداری که می خواهند این رژیم غذایی را رعایت کنند، حتماً باید تحت نظر پزشک، مصرف داروهای مکمل را نیز در برنامه خود بگنجانند.
 
ادامه دارد...