از ارتباط لخته شدن خون با کرونا چه می دانید؟

درحالیکه سینه پهلو و سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS)، مشهورترین و شایع ترین نشانه های نوع شدید بیماری کرونا محسوب می شوند، اما همانطور که می دانید این بیماری می تواند به اندام های مختلف بدن آسیب زده و کارکردهای مختلف آن را با مشکلاتی جدی روبرو سازد. در حال حاضر پزشکان متوجه شده اند در بسیاری از موارد مشکلات غیر تنفسی ناشی از بیماری کرونا، احتمالاً در اثر لخته شدن خون، اتفاق می افتند.
 

لخته خون، خونی است که منعقد می شود. درحالیکه لخته شدن خون در برخی مواقع بسیار حیاتی بوده و مانع خونریزی زیاد می شود، خون هایی که در درون رگ ها و مویرگ ها لخته می شوند، در صورتی که جلوی خون رسانی به اندام ها حیاتی مانند قلب، مغز و یا ریه ها را بگیرند و می توانند مرگ آفرین شوند.
 
در حال حاضر لختگی خون ناشی از ویروس کرونا، یکی از اصلی ترین و خطرناکترین مشکلات مرتبط با این بیماری محسوب می شود. پزشکان و محققان در حالی بررسی علت لخته شدن خون پس از ابتلا به کرونا هستند و از سویی به دنبال دستیابی به روشهای تشخیص سریع تر، پیشگیری و درمان این مشکل نیز می باشند.
 

ناهنجاری های مرتبط با لختگی خون یکی از مشکلات رایج بیماران کرونایی است که به علت شدت بیماری در بیمارستان بستری می شوند. در اکثریت بیمارها، این ناهنجاری ها و اختلالات در ارتباط با تشکیل لخته های خون، مشاهده شده و خونریزی به ندرت اتفاق می افتد. علت اصلی این اختلال هنوز به صورت قطعی مشخص نشده است، اما حداقل 3 دلیل احتمالی برای آن شناسایی شده که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
 
1. افرادی که به نوع شدید بیماری کرونا مبتلا می شوند، التهاب در سرتاسر بدن آن ها گسترش می یابد. به نظر می رسد این التهابات، لایه های درون رگی (endothelial) را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. این عامل یکی از علت های اصلی لخته شدن خون محسوب می شود.
 
2. شدت بیماری کرونا در بیماران بستری، معمولاً موجب بی تحرکی شدید می شود و همین عامل استاز وریدی را در پی خواهد داشت. استاز وریدی یکی از عوامل کلیدی ترومبوز سیاهرگی عمقی که خود نتیجه لختگی خون است، محسوب می شود.
 
3. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بیماری کرونا موجب برهم خوردن تعادل سیستم انعقاد خون شود. در این مشکل سطح فاکتورهای انعقادی خون افزایش یافته و احتمال لخته شدن خون افزایش می یابد.
 

در بیشتر موارد، مشکلات انعقادی مرتبط با بیماری کرونا، تنها در موارد شدید و بستری در بیمارستان ها مشاهده می شوند. زمانی که مشکلات انعقادی اتفاق می افتند، ممکن است چندین سندرم خطرناک را در پی داشته باشند که در ادامه برخی از آن ها را برای شما خواننده عزیز راسخون بیان می کنیم:
 

تشکیل لخته های خون در سیاهرگ ها (معمولاً سیاهرگ های پا)، می تواند مشکلاتی جدی را بوجود آورد. نه تنها خود این سندرم می تواند موجب ناراحتی فرد شود (تورم پا، درد و تغییر رنگ پوست)، بلکه ممکن است لخته خون حرکت کرده و وارد ریه شود که در این صورت فرد دچار آمبولی ریوی خواهد شد.
 
هر فردی که به هر علتی در بیمارستان بسرتی می شود، در معرض خطر DVT قرار دارد. اما به نظر می رسد احتمال ابتلا به این سندرم در افراد مبتلا به کرونا که بستری می شوند، بیشتر باشد. در مطالعه ای مشخص شد 25 درصد افرادی که به علت کرونا در بخش مراقبت های ویژه بستری می شوند، دچار DVT هستند.
 
 

آمبولی ریه در واقع با ورود یک لخته خون به ریه ایجاد می شود و جریان خون در ریه را با مشکل روبرو می کند. این سندرم ممکن است به مشکلات شدید تنفسی، درد سینه و هموپتیزی (سرفه های خونی) منجر شده و اگر لخته خون خیلی بزرگ باشد، می تواند به مشکلات شدید قلبی عروقی بیانجامد.
 
از آنجا که معمولاً افراد مبتلا به نوع شدید بیماری کرونا با مشکلات شدید ریوی دست و پنجه نرم می کنند، یک آمبولی ریوی حتی با اندازه متوسط، می تواند تهدیدی جدی به شمار آید.
 
مطالعات مختلف نشان داده اند که بیش از 20 تا 40 درصد از بیمارانی که به خاطر کرونای شدید در بخش مراقبت های ویژه بستری می شوند، ممکن است به آمبولی ریه هم مبتلا شوند.
 

ترومبوز گسترده عروقی به انعقاد و لخته شدن خون در مویرگ ها اشاره دارد. این بیماری به عنوان یکی از دلایل عمده مشکلات ریوی در بیماران کرونایی شناخته شده است و می تواند به نقض چندین ارگان بدن منجر شود.
 
افراد مبتلا به این سندرم با اینکه سطح اکسیژن خون بسیار پایینی دارند، اما معمولاً دچار تنگی نفس شدید نمی شوند و به همین خاطر کمتر به دستگاه ونتیلاتور نیاز پیدا می کنند.
 

گزارشات اندکی در مورد ارتباط این سندرم و بیماری کرونا، موجود است. حتی تا آوریل 2020، این مشکل، به عنوان یک نگرانی جدی مورد توجه نبود.
 
با این حال، در 28 آوریل 2020 مقاله ای در یکی از نشریات معتبر پزشکی منتشر شد و در آن 5 مورد ابتلا به بیماری کرونا گزارش شد که به علت انسداد ناگهانی شریان های بزرگ مغزی، دچار سکته شده بودند. همه این افراد بدون سابقه بیماری خاص و زیر 50 سال سن داشتند. البته تا کنون این مشکل در موارد نادری مشاهده شده و چندان شایع نیست.
 

گزارشات بسیار اندکی به مشکل خونریزی در بیماری کرونا اشاره کرده اند و مشکل خونریزی گزارش شده که معمولاً از نوع خونریزی داخل جمجمه است، با درمان های ضد انعقادی ارتباط دارد. بنابراین هنوز نمی توانیم بگوییم خونریزی به خاطر خود کرونا بوده و یا از عوارض درمان است.
 

از آنجا که لخته شدن خون در افراد بستری مبتلا به بیماری کرونا بسیار شایع است، انجام برخی آزمایش های خون که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم، برای این دسته از بیماران ضروری خواهد بود. البته انجام این آزمایش ها برای افراد مبتلا به کرونای ضعیف که در بیمارستان بستری نمی شوند، توصیه نشده است.
 
برخی از این آزمایش ها:
آزمایش CBC (شامل پلاکت های خون)
سطح فیبرینوژن خون (فیبرینوژن یک پروتئین انعقادی است)
آزمایش PT و PTT (آزمایش هایی که مدت زمان لخته شدن خون را اندازه گیری می کنند)
آزمایش دی دایمر (D-dimer) (آزمایش هایی که وجود لخته های خون در دستگاه گردش خون را ارزیابی می کند)
 
منبع: Verywellmind