راهکارهای ایجاد انگیزه در نوجوانان

شاید یکی از مهمترین وظایف اصلی پدر و مادر بعد از تامین نیازهای مالی و عاطفی، هدف دار کردن و انگیزه مند کردن نوجوانان است. اینکه بر روی دوران نوجوانی بسیار تاکید شده علتش این است که این دوران زمینه ساز ورود به اجتماع و شروع کار و فعالیت و رسیدن به اهداف عالی است.  دوران نوجوانی و بلوغ بسیار حساس است. به همین دلیل توجهی که والدین نسبت به فرزندشان دارند باید در دوران نوجوانی دو برابر شود. زیرا کوچکترین غفلت از سوی شما والدین عزیز ممکن است به از بین رفتن آمال و آرزوهای شما بیانجامد. اما راه های ایجاد انگیزه در نوجوانان چیست؟
 

مسئولیت پذیری شاید مهمترین راه های انگیزه مند کردن نوجوان باشد. والدین باید به نوجوان خود معنی وظیفه و انجام درست آن را بیاموزند. برنامه هر خانه ای مشخص و واضح است. سعی کنید برنامه ای برای فرزند خود بنویسید و مسئولیت های او را مشخص کنید. به فرض مثال وظیفه تمیز کردن منزل را هفته ای دو بار به او بسپارید یا خرید از بیرون را به او واگذار کنید. اجازه دهید او حس کند که وجود دارد و به همین روش برای او انگیزه ایجاد کنید. البته در کنار آن اجازه دهید کارهایی که دوست دارد را انجام دهد. مثلا ممکن است دختران و پسران نوجوان از انجام کار مشخصی لذت ببرند. این فرصت را در اختیار آنها قرار دهید و از به کار بردن کلماتی مانند این کار برای تو زود است یا هنوز برای انجام این کار خیلی بچه هستی استفاده نکنید.
 

از جمله راهکار های انگیزه مند کردن نوجوانان تشویق و تعریف از نوجوانان است. تشویق کردن با منطق و کنترل شده قطعا بسیار موثر خواهد بود.نوجوان زمانی که حس کند شما از رفتارها و عملکرد او راضی هستید سعی می کند خود را بهتر اصلاح کند. اگر نوجوان مدام تشویق شود و در کنارش بسیار محترمانه و با آرامش از او نقد شود انگیزه می گیرد که در مراحل بعدی بهتر رفتار کند. متاسفانه به دلایل مختلف شاهد آن هستیم که به علت بی توجهی و نادیده گرفته شدن او، نا امید می شود و دیگر انگیزه ای برای رسیدن به اهداف خود ندارد. گاهی می توانید با آنها قرارداد ببندید. مثلا به او بگویید در صورت انجام دادن تکالیفش بدون کمک شما به طور مستمر و مدام و به مدت 1 ماه، برای او هدیه ای بخرید و او را به این صورت تشویق کنید.
 

از عوامل مهم انگیزه مند کردن نوجوانان، صحبت کردن و  دادن مشاوره به اوست. این نوع مشاوره بسیار آسان است و تمام والدین تقریبا می دانند که چگونه با نوجوان خود صحبت کنند. زیرا از یک سو نسبت به نوجوان شناخت کافی پیدا کرده اند و از سویی دیگر تجربیات خوب و بد زندگی و راه های رسیدن به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت را می دانند. سعی کنید اول از همه درباره آینده و برنامه هایش با او صحبت کنید. مثلا اینکه قصد داری چه رشته ای بری و در دانشگاه چه رشته ای قبول شوی.. به کدام درس بیشتر علاقه داری؟ انجام چه کاری بیشتر خوشحالت می کند؟ بعد از شناخت علاقمندیی های نوجوان تان، به جای سنگ اندازی به آنها کمک کنید تا اولین گام را در برنامه های خود محکم تر بردارد. این یعنی انگیزه مند کردن نوجوان..حمایت و پشتیبانی شما والدین عزیز زندگی را برای نوجوان هموار می کند و با امید به سوی آینده ای روشن پیش می رود.
 

از مهمترین عوامل انگیزه مند کردن نوجوانان، آموزش مدیریت زمان به اوست. سعی کنید با مثال هایی به او بیاموزید تا برای هر کاری برنامه ریزی کند و به این صورت بر روی زمان خود مدیریت داشته باشد. مثلا مسئولیت هایی که به او می دهید را در برنامه او بگنجانید. تکالیف و زمان انجام آن را در برنامه بگنجانید. ساعات تفریح و درس خواندش را به طور جدا در جدول زمان بندی او بکشید. در این صورت زمان و نوع فعالیت های نوجوان کاملا مشخص و واصح است. با این کار علاوه براینکه او را منظم و مسئول بار می اورید بلکه می توانید نوع برنامه ریزی کردن را به او بیاموزید. در این صورت فرزندتان هر روز صبح که از خواب بیدار می شود با هدف و با انگیزه است و می داند برنامه های امروز او چیست.
 

از موارد دیگر در انگیزه مند کردن نوجوانان آرامش دادن به اوست. زبان ادب و احترام به همراه آرامش در کلام بسیار بهتر و سریعتر از بی احترامی و سخت گیری در تربیت نوجوانان جوابگوست. والدین سخت گیر متاسفانه باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی شدیدی در نوجوان می شوند و اضطراب و استرس آنها را بیشتر می کنند. سخت گیری بیش از حد والدین نوجوان را از درس و انجام تکالیفش دلزده می کند. اشتباهات و کوتاهی فرزندان تان را ببخشید و اگر مجدا آنها را تکرار کردند سعی کنید با آرامش با آنها برخورد کنید. تخریب کردن شخصیت نوجوان شاید بزرگترین اشتباهی است که والدین بدون اطلاع و صرفا به دلیل اینکه می خواهند کودک بهتری داشته باشند مرتکب می شوند.
 

البته این تجربیات مربوط به اعمال زشت مانند سیگار کشیدن یا مسائل جنسی نیست. منظور این است که بهتر است اجازه دهید گاهی نوجوان کاری را انجام دهد که دوست دارد.اگر اشتباه کرد این فرصت را بدهید که خودش اشتباهاتش را جبران کند. نهی کردن مداوم از کاری باعث می شود نوجوان اعتماد به نفس خود را از دست بدهد. گاهی دست او را باز بگذارید و حتی دربعضی موارد خودتان به آنها کمک کنید. تجربه ای که خود نوجوان در زندگی به دست می آورد بسیار کاربردی تر است و از جمله عوامل انگیزه مند کردن نوجوانان در زندگی به حساب می آید.
 

یکی از کاربردی ترین راه های انگیزه مند کردن نوجوانان این است که با او شوخی کنید و مهربان باشید. رفتار مناسب والدین در خانواده علاوه بر ساختن محیطی امن، باعث انگیزه مند کردن نوجوانان نیز خواهد شد.

منبع: مرکز مشاوره رهیاب - معصومه راهی