در سالهای پس از انتشار کتاب ساختار انقلابهای علمی و جامعه شناسی معرفت علمی با رواج و گسترش افکار کوهن، گروهی از جامعه شناسان و فیلسوفان علم که با افکار وی همدلی داشتند تعبیری افراطی از آرای کوهن ارائه...

توماس کوهن(1) در1992 در آمریکا به دنیا آمد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته ی فیزیک به پایان رسانید. آن گاه به تاریخ علم علاقه مند شد و اولین کتابش را که تحقیق در باب نجوم کپرنیکی بود تحت عنوان انقلاب

کارل پوپر(1) شاید تنها فیلسوف علمی باشد که بسیاری از دانشمندان به او به چشم قهرمان می نگرند. اما جالب اینجاست که در میان فیلسوفان علم معاصر چندان اعتباری ندارند. پوپر کار فکری خود را در وین در فاصله ی...

ایمره لاکاتوش(1)، فیلسوف مجار، برخلاف اغلب فیلسوفان علم، زندگی پرفراز و نشیبی داشت. او که دوران جوانی را در مجارستان گذراند از اعضای جنبش مقاومت در برابر نازی ها در دوران جنگ جهانی دوم بود. پس از اتمام...

ما در این نوشتار، نگاهی گذرا خواهیم انداخت به چند پیشنهاد برای روش شناسی علم. در این پیشنهادها گاه شاهد آنیم که اصولاً استقرا به عنوان روش علمی مورد قبول نیست، گاه تلاشهایی ریاضی برای توجیه استقرا به چشم...

بسیاری از کتابهای درسی علوم برای توصیف الگوی کار علمی و آنچه دانشمندان در واقع انجام می دهند، تصریحاً یا تلویحاً، نمونه ای از روش استقرایی را مثال می زنند. دانشمند نمونه های مختلفی را از آنچه در پی شناخت...

فلسفه(1) چیست؟ در کمال شگفتی، پاسخ دادن به این سؤال خود فعالیتی فلسفی است. جالب اینجاست که جوابِ چندان روشن و دقیق به این سؤال نمی توان داد. تعاریف متعدد و متنوعی از فلسفه ارائه شده است. در اغلب این تعاریف،

جامعة علمی، بنا به نظر عقل‌گرایان دارای روش علمی است، ولی ناعقل‌گرایان وجود چنین روشی را منکرند. در این مقاله وجوه اختلاف نظر عقل‌گرایان و ناعقل‌گرایان با اشاره به چهره‌های اصلی این دو جریان توضیح داده...

دانشمندان منطق از دیرباز تجربه درونی را یکی از طرق کسب معرفت دانسته و دستاوردهایش (وجدانیات) را از بدیهیات شمرده اند. برخی از فلاسفه نیز در موارد متعدد برای حل مشکلات شناخت شناسی بر آن تکیه کرده و مسائل...

دانشمندان منطق از دیرباز معارف بشری را به دو دسته بدیهی و نظری تقسیم کرده اند. بدیهیات معارفی هستند که از هرگونه استدلال و تلاش فکری بی نیاز است و هر کس با مایه های ذاتی و فطری خویش آنها را درک می کند؛...