مغرب اسلامی در دوره‌ی پیشامدرن

کشورهای عربی مغرب واقع در شمال آفریقا، از نظر جغرافیایی و تاریخی، شباهت‌های بسیاری با یکدیگر داشته‌اند و دارند. در دوران پیشامدرن، روابط خویشاوندی...

سه‌شنبه، 3 بهمن 1396

نقش ایرانیان در تدوین روایت‌های شفاهی عرب‌ها

روابط فرهنگی ایرانیان و اعراب بخصوص در دوران پس از اسلام دامنه‌ای نسبتاً گسترده دارد. کتابها و مقالات عالمانه‌ی بسیاری در این زمینه از سوی مستشرقان...

سه‌شنبه، 30 آبان 1396

دین در دوره‌ی صفوی

سیاست مذهبی شاهان صفوی را می‌توان نسبت به نوساناتی که در طول عصر صفوی طی کرده، به سه دوره تقسیم کرد:

پنجشنبه، 27 مهر 1396

مذاهب اسلامی سده‌های هشتم و نهم

دوره حاکمیت ایلخانان، یعنی از نیمه قرن هفتم تا دهه‌های نخست قرن هشتم، را باید دوره آزادی مذهبی دانست؛ زیرا آنان در امور مذهبی مداخله نمی‌کردند...

سه‌شنبه، 25 مهر 1396

جنبش‌های مذهبی در سده‌های هشتم و نهم

در قرن هشتم و نهم هجری، نهضت‌ها و جنبش‌هایی تحت عناوین دینی و مذهبی و توسط برخی عالمان و اندیشمندان این دوره برپا می‌شد که در واقع حرکت‌هایی...

سه‌شنبه، 25 مهر 1396

اَحساء يا لَحساء

از مراکز قديمي تشيع، امروزه ايالتي در شرق عربستان سعودي بر ساحل غربي خليج فارس است که از مرز نجد، در امتداد دهنا، تا ساحل شرقي خليج سلوي در خليج...

پنجشنبه، 19 مرداد 1396

ابراهيم ابورافع

غلام رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم). عباس بن عبدالمطلب او را به آن حضرت بخشيده بود و حضرت چون به مسلمان شدن عباس بشارت يافت او را در راه...

سه‌شنبه، 10 مرداد 1396

آل جَستان

(=جستانيان)، دودماني از فرمانروايان ناحيه‌ي کوهستاني ديلم که دست کم از اواخر سده‌ي دوم تا اوايل سده‌ي چهارم هجري در رودبار الموت، طالقان و کرانه‌هاي...

يکشنبه، 8 مرداد 1396

اسلام و تشيع در آذربايجان شوروي

دين اسلام از همان قرن اول هجري به آسياي ميانه و بخش عمده‌ي سرزمينهايي که امروزه کشور شوروي را تشکيل مي‌دهند راه يافت. نواحي آذربايجان کنوني در...

چهارشنبه، 4 مرداد 1396

موضوعات درسی مسلمانان در سده‌های نخست

بهره‌مندی محدود مردم عرب از برخی از دانش‌ها (مانند تبارشناسی و ایام العرب) و اطلاعات پراكنده‌ی نجومی آنها چندان نبود كه در این زمینه‌ها آثار...

دوشنبه، 22 خرداد 1396

نهادهای آموزشی در سده‌های نخست اسلامی

در منابع، از تعلیمات ابتدایی در مكان‌هایی با نام‌های كُتّاب، مكتب و در برخی مناطق ایران، دبیرستان و در دوره‌های متأخرتر مكتبخانه یاد شده است....

دوشنبه، 22 خرداد 1396

جنبش‌هاي شيعي

جنبشها، نهضت‌هاي شيعي ضد خلافت که بي‌درنگ پس از قيام امام حسين (عليه‌السلام) در برابر امويان پديدار شد، در آغاز رنگ خون‌خواهي از کشتگان کربلا...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

دولت‌هاي شيعي

دولتها، ناکامي جنبش‌هاي علوي ضد خلافت در عراق و حجاز که به قصد فروپاشي دولت عباسي سازمان مي‌يافت، سبب شد که به روزگار قدرت خلافت بغداد، برخي...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

مکاتبات پیامبر (ص) با نجاشی

در این زمینه مصادر ما نص نامه‌ی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به نجاشی را گزارش کرده‌اند که در آن او را از اعزام مهاجران مسلمان به حبشه...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

رابطه‌ی هاشمیان با حبشه پیش از اسلام

اصول و ریشه‌های روابط میان پیامبر و نجاشی به قرن‌ها قبل از ظهور اسلام برمی‌گردد. از آنچه در کتاب‌های سیره‌ی نبوی آمده چنین برمی‌آید که رابطه‌ی...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

آیا پیامبر (ص) پادشاه حبشه را می‌شناخت؟

از رخدادهای تاریخی مهم که با اسلام از آغاز ظهور در مکه همراه شد، تصمیم پیامبر به گشودن باب مهاجرت برای اصحاب تحت آزار و شکنجه‌اش به حبشه بود....

دوشنبه، 21 فروردين 1396

تابوت

تابوت، به لغت جهمور عرب، و تابوه به لغت انصار، به معنی صندوقی است که از چوب ساخته شده باشد، صندوق حمل و نقل جنازه‌ها را نیز از همین جهت تابوت...

دوشنبه، 23 اسفند 1395

امام رضا (ع) در مواجهه با اندیشه و عمل واقفیان

گرچه توقف بر شخصی از اهل بیت (علیه السلام) به عنوان آخرین امام (علیه السلام) و مهدی منتظر (علیه السلام)، مسئله‌ی بی سابقه و جدیدی نبوده اما گروهی...

دوشنبه، 2 اسفند 1395

موضع امام رضا (ع) در قبال حرکت‌های سیاسی علویان در زمان عباسیان

یکی از پرسش‌های اساسی شیعه، موضع ائمه (علیه السلام) در قبال حرکت‌های سیاسی علویان در برابر خلفای وقت است. این مقاله ضمن بررسی زمینه‌های روی کارآمدن...

دوشنبه، 2 اسفند 1395

مرحله‌ی ایرانی تمدن اسلامی

تمیز میان دو مرحله‌ی تمدن اسلامی یعنی مرحله‌ی نخست یا عربی، و مرحله‌ی دوم یا ایرانی مهم است. بسیاری از اسلام‌شناسان یا در نتیجه‌ی تمرکز روی قرون...

پنجشنبه، 28 بهمن 1395