هگل‌گرایی واژگون

هگل‌گرایی از دید مارکس، وارونه شده است؛ هگل، «ذهن» را واقعیت غایی و جهان مادی را به مثابه تجلی «ذهن» به شمار می‌آورد. از این رو هدف تاریخ را...

سه‌شنبه، 24 مهر 1397

هدف تاریخ

به عقیده‌ی مارکس، روابط تولیدی و نیروهای مولد همه‌ی چیزهای دیگر را تعیین می‌کند. نیروهای مولد مناسبات تولیدی را تعیین می‌کنند، و مناسبات تولیدی...

سه‌شنبه، 24 مهر 1397

از زمین به آسمان

در «خانواده‌ی مقدس» که نخستین کتاب چاپ شده‌ی مشترک مارکس و انگلس است، با یکی از برداشت‌های اولیه‌ی نظریه‌ی مادی تاریخ روبه‌رو هستیم. ضرورت‌های...

سه‌شنبه، 24 مهر 1397

نخستین مارکسیسم

اقتصاددان‌های کلاسیک شرایط از خودبیگانه‌ی کنونی جامعه‌ی انسانی را «شکل ضروری، اصلی و قطعی» آن تلقی می‌کنند، در مقابل هگل که خودپروری انسان را...

سه‌شنبه، 24 مهر 1397

نماینده‌ی همه‌ی انسان‌ها

مفهوم پرولتاریا، یکی از مفاهیم مرکزی در اندیشه‌ی کارل مارکس شمرده می‌شود. این کلمه، از «طبقه‌ی کارگر» یاد می‌کند. مارکس در 1844 در سالنامه‌ی...

سه‌شنبه، 24 مهر 1397

یا تسلیم شوند یا ما را شکست دهند!

مقاله‌ی کنونی، انقلاب استقلال امریکا را به عنوان نخستین انقلاب اواخر سده هجدهم می‌شناسد و آن را دنباله‌ی انقلاب انگلیس می‌داند. در این مقاله...

يکشنبه، 22 مهر 1397

نخستین کسی بودی که مرا دور زدی!

در این مقاله، چگونگی کشف قاره‌ی امریکا و چیرگی اسپانیا و پرتغال بر آن توضیح داده شده است. خواننده می‌تواند اطلاعات مفیدی در باره‌ی چگونگی تعامل...

يکشنبه، 22 مهر 1397

من هم از آنان متنفرم!

در این مقاله، تاریخ انقلاب فرانسه از نخستین آشوب‌ها تا استقرار لویی هجدهم و تبعید ناپلئون بناپارت با زبان ساده مرور شده است. کوشیده شده است ربط...

شنبه، 21 مهر 1397

مسیحیان علیه مسیحیان

از آغاز سده‌ی شانزدهم، آموزه‌های کلیسای کاتولیک از سوی پیشروان نهضت اصلاح دین در اروپا زیر سوال رفت. هم‌زمان با کاهش مشروعیت و توانایی کلیسای...

شنبه، 21 مهر 1397

ظهور ملت‌ها

این مقاله به آغاز شکل‌گیری مفهوم ملت و نخستین ملت‌های اروپایی می‌پردازد. رویدادی که آغاز این روند شمرده می‌شود، امضای «ماگنا کارتا» یا «منشور...

شنبه، 21 مهر 1397

شاعری برای تمام فصول

ویلیام شکسپیر، یکی از چهار نمایشنامه‌نویس برتر تاریخ جهان، در انگلیس و در پایان سده‌های میانه و آغاز دوران نو زاده شد. این مقاله، به بررسی چگونگی...

شنبه، 21 مهر 1397

سند حکومت

این مقاله، انقلاب انگلستان را در سده‌ی هفدهم به طور خلاصه ارزیابی کرده و رویدادهای آن را از شورش علیه چارلز اول تا انقلاب باشکوه انگلیس به کوتاهی...

شنبه، 21 مهر 1397

خورشید گم شده، و زمین نیز!

این مقاله، با زبان ساده به گزارش تاریخ علم در اروپا، در آغاز عصر جدید می‌پردازد. نظام‌های بطلمیوسی و کوپرنیکی در اخترشناسی، و نیز تحولی که نیوتون...

شنبه، 21 مهر 1397

چگونه مصر متلاشی شد؟

این مقاله، به فروپاشی مصر باستان می‌پردازد. پس از مرگ فرعون رامسس سوم، دره‌ی نیل از نو به دو پادشاهی جداگانه تقسیم شد. این تجزیه، نیروی نظامی...

شنبه، 21 مهر 1397

آغازی بر پایان

این مقاله، در باره‌ی فرعون رامسس دوم، مشهور به «رامسس کبیر» سخن می‌گوید. نویسنده گمان می‌برد افول تمدن مصر باستان، در زمان رامسس دوم آغاز شد...

شنبه، 21 مهر 1397

محکومیّت ابدی

این مقاله از کشف آرامگاه فرعون توت عنخ آمون از سوی باستان‌شناسان سخن می‌گوید. کشفی که در آغاز سده‌ی بیستم، با شوق بسیاری از جانب رسانه‌های جهانی...

شنبه، 21 مهر 1397

شهر افق

مقاله‌ی حاضر، افزون بر این که چگونگی یکی از بزرگ‌ترین کشف‌های تاریخی در باستان‌شناسی مصر را بازگو می‌کند، به گزارشی ساده از دوره‌ی فرمانروایی...

شنبه، 21 مهر 1397

یک عفریت آن پایین است!

غارت آثار باستانی، آفت بزرگی است که جوامع با فرهنگ و تاریخ دیرینه، معمولاً از سوی مردم خود، گرفتار آن هستند. این مقاله، نمونه‌ای تاریخی از این...

جمعه، 20 مهر 1397

مضحک‌ترین نبرد تاریخ

این مقاله، به کوتاهی و با زبان ساده، به بیان رخدادهای زمان فرمانروایی فرعون تحوطمس سوم می‌پردازد. این فرعون، در نبردی که با معیارهای استراتژیک...

جمعه، 20 مهر 1397

شهبانو حتشپسوت

در این مقاله، شهبانو حتشپسوت، یکی از تواناترین فرمانروایان مصر باستان، به کوتاهی و با زبان ساده معرفی شده است. چگونگی کوشش او برای به قدرت رسیدن،...

جمعه، 20 مهر 1397