فرهنگ و فرایند تصمیم‌گیری

زمانی که از تصمیم‌گیری سخن می‌گوییم، چه در سطح یک واحد کوچک اجتماعی (همچون خانواده) باشد و چه در بزرگ‌ترین واحدها، مانند سازمان‌های بین‌المللی...

دوشنبه، 20 آذر 1396

تقلید فرهنگی

این پرسش را به صورتی دیگر در یکی از نوشته‌های پیشین در مورد اصالت فرهنگی به بحث گذاشته بودیم و اینجا به آن باز می‌گردیم. نخست باید بگوییم که...

دوشنبه، 20 آذر 1396

فرهنگ و بیماری

پیش از این در همین ستون، در باره جامعه‌شناسی بدن بحث کردیم و گفتیم که علوم اجتماعی جدید، سنتی را که در اواخر قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم از...

دوشنبه، 20 آذر 1396

کاربرد فرهنگ در حوزه تبلیغات

از ابتدای به وجود آمدن رشته‌های مختلف علوم اجتماعی و به ویژه جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی یک بحث اساسی به وجود آمد که خود را به صورت یک پرسش مهم...

دوشنبه، 20 آذر 1396

آینده نظام‌های علمی بین رشته‌ای در حوزه فرهنگ

یکی از مسائلی که پس از جنگ جهانی دوم در حوزه‌ علوم اجتماعی و انسانی و همگان با حوزه‌های علوم طبیعی مطرح شد، ظهور رشته‌های «بین‌رشته‌ای» بود....

يکشنبه، 19 آذر 1396

سرمایه فرهنگی و کاهش تنش‌های اجتماعی

زمانی که در سال‌های میان دو جنگ جهانی، یعنی در فاصله 1940- 1920، یکی از بی‌رحمانه‌ترین و سطحی‌گرایانه‌ترین ایدئولوژی‌های سیاسی در تاریخ انسان...

يکشنبه، 19 آذر 1396

اهمیت نوشتار و گفتار در رشد فرهنگی

مطالعات زبان‌شناسی، باستان‌شناسی و انسان‌شناسی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های بسیار زیادی کرده‌اند و توانسته‌اند با گروهی دیگر از مطالعات در حوزه‌های...

يکشنبه، 19 آذر 1396

تجربه بیولوژیک و انباشت سرمایه فرهنگی

تجربه بیولوژیک را باید شکل خاصی از رابطه انسان با جهان تلقی کرد که در آن کنشگر یا گروه اجتماعی از طریق دستگاه حسی خود (حس‌های پنج‌گانه)، از...

يکشنبه، 19 آذر 1396

فرهنگ‌های بومی و جهانی شدن

جهانی شدن به روایتی که در مکتب تاریخ‌شناسی آنال و به ویژه به وسیله فرنان برودل (1372)، تشریح شده است، فرایندی طولانی مدت است که از قرن پانزدهم...

يکشنبه، 19 آذر 1396

چرا کنشگران اجتماعی، خودنمایی می‌کنند؟

واژه «خودنمایی» در زبان فارسی، به سرعت ما را به سوی یک بار و پیش داوری ارزشی منفی می‌کشاند که با تعداد زیادی از واژگان، مفاهیم و کنش‌های اجتماعی...

شنبه، 18 آذر 1396

سلسله مراتبی شدن جامعه با فرهنگ

انسان‌ها، ذاتاً و خارج از اراده خود از لحاظ بیولوژیک با یکدیگر نابرابرند، ولی فرهنگ می‌تواند با سازوکارهای بی‌شمار خود، از جمله با دخالت‌های...

شنبه، 18 آذر 1396

فرهنگ و جنون

فهرست هنرمندان بزرگی که در مرزهای «جنون» قرار داده شده‌اند و یا در طبقه‌بندی‌های متعارف عمومی و یا تخصصی به شکلی روشن درون آن قرار گرفته‌اند،...

شنبه، 18 آذر 1396

درمان واپس‌ماندگی فرهنگی

آنچه واپس‌ماندگی فرهنگی نامیده می‌شود و گاه در اصطلاحی رایج‌تر ولی غیر علمی‌تر «عقب‌ماندگی» فرهنگی نامیده می‌شود، امروزه در هیچ یک از این دو...

شنبه، 18 آذر 1396

آیا تکثر فرهنگی ممکن و مثبت است؟

در واقع مسئله مهاجرت، سوای پیشینه باستانی آن (از جمله در یونان و رم باستان)، به مثابه فرایندی دائم در تاریخ جوامع انسانی وجود داشته و دارد. انسان‌ها...

شنبه، 18 آذر 1396

نظام دانشگاهی و فرهنگ

دانشگاه‌ها در مفهوم کنونی خود، نهادهایی نسبتاً جدید به حساب می‌آیند که عمر آنها همچون نظام آموزش عمومی، چندان از تأسیس دولت‌های ملی فراتر نمی‌رود،...

شنبه، 18 آذر 1396

تاریخ چه تأثیری بر آینده فرهنگ دارد؟

گذار دولت‌های موسوم به «سلطنت‌های مطلقه» به دولت‌های ملی در اروپا، عمدتاً از اواخر قرن هجدهم تا اواخر قرن نوزدهم انجام گرفت (آندرسون، 1978)؛...

چهارشنبه، 8 آذر 1396

زبان چه نقشی در نوسازی فرهنگی دارد؟

زبان‌ انسانی، شگفت‌انگیزترین و شاید بدون اغراق بتوان گفت ارزشنمدترین ابداع فرهنگی انسان در طول حیات 4 میلیون ساله این گونه بوده است (فکوهی،...

چهارشنبه، 8 آذر 1396

انسجام فرهنگی چیست؟

تعریف فرهنگ، همواره یکی از مشکلات اساسی در حوزه انسان‌شناسی به شمار می‌آمده است. در اواخر قرن نوزدهم ادوارد برنت تایلر، (1) تعریفی از فرهنگ...

چهارشنبه، 8 آذر 1396

آیا فرهنگ ایرانی «استبدادپرور است؟

بیش از دو هزار سال پیش، ارسطو، فیلسوف برجسته یونانی، «استبداد» را بر اساس یک پارادیم سیاسی، «هنری ایرانی» می‌دانست و بردگی را بر اساسی پارادیمی...

چهارشنبه، 8 آذر 1396

توسعه فرهنگی چه معنایی می‌تواند برای ما داشته باشد؟

پیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشت که مفهوم به طور عام بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد؛ یعنی زمانی که از یک سو جهان تخریب شده بود و باید موضوع...

چهارشنبه، 8 آذر 1396