نحوه وجود معقولات ثانیه در حکمت متعالیه

اهمیت مباحث مربوط به نحوه وجود معقولات ثانیه فلسفی بسیاربارز است چرا که با وجود این معقولات ، ارزش معرفتی فلسفه اسلامی ارتقاء می یابد زیرا فلسفه...

دوشنبه، 30 دی 1392

ملاصدرا و اخذ رهیافت میان رشته یی در تفسیر آیات متشابه

در حوزه ی فرهنگ اسلامی، صدرالمتألهین شیرازی ضمن وقوف بر آسیبهای حصرگرایی روش شناختی در گستره ی دین پژوهی، به رهیافت جدیدی در حکمت متعالیه برای...

دوشنبه، 9 دی 1392

واسطه های شناخت از دیدگاه علامه طباطبایی (ره)

معرفتشناسی یا شناختشناسی، علمی است که درباره ی معرفتهای انسان و ارزشیابی انواع آنها و تعیین معیار صدق و کذب آنها بحث میکند. اگرچه این مبحث بعنوان...

دوشنبه، 9 دی 1392

نتایج وجود رابط در خداشناسی فلسفی

تحلیل رابطه ی علی و معلولی صدرالمتألهین را به این نتیجه رساند که وجود دو قسم رابط و مستقل دارد. این بحث که ریشه در اندیشه ی پیشینیان حوزه ی فلسفه...

دوشنبه، 9 دی 1392

عوامل مؤثر در تکامل نفس انسانی از دیدگاه ملاصدرا

ملاک شرافت و تکامل در حکمت صدرایی، «وجود» و «ادراک وجود» است و اکمل، وجود اتَمّی است که فاصله و خلوصش از عدم بیشتر باشد. ملاصدرا ذات ناطقه نفس...

دوشنبه، 9 دی 1392

تدبیر منزل در حکمت متعالیه

خانواده بعنوان خاستگاه و نخستین مرحله ی زندگی اجتماعی از جایگاه مهمی در حکمت عملی برخوردار است. فلاسفه ی اسلامی نیز به تناسب زمانه ی خود توجه...

دوشنبه، 9 دی 1392

انسان، شالوده ی هستی (تحریری از جایگاه انسانشناسی در حکمت متعالیه)

در آیات و روایات متعددی بیان شده است که هستی بخاطر انسان خلق شده (اوّل ما خلق الله نوری، نور محمد (ص)) و از سویی، هدف از خلقت انسان قرب به خدا...

دوشنبه، 9 دی 1392

قضایای ترکیبی ماتقدم در کانت، ‌ابن سینا و ملاصدرا

برخی از کانت شناسان و نیز تاریخ نویسان فلسفه از تأثیر محتمل ابن سینا، ‌فیلسوف ایرانی ـ اسلامی بر برخی از آراء منطقی و فلسفی کانت سخن گفته اند....

دوشنبه، 13 آبان 1392

مطالعه ای تطبیقی در مکتب فلسفی ویلیام اُکام و حکمت متعالیه صدر المتألهین (ره)

این گفتار بر آن است تا با تأمل در نکات و دقایق دو دیدگاه مختلف در حوزه فلسفه غرب و فلسفه اسلامی (فلسفه ویلیام اُکام و حکمت متعالیه) و تبیین تفاوت...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

واقع نمایی تشکیکی بر اساس فلسفه اصالت وجود

واقع نمایی گزاره های معرفتی از مباحث تأثیرگذار فلسفه علم محسوب می شود. دست کم دو رویکرد مشهور درباره واقع نمایی وجود دارد که عبارتند از: عینیت...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

از فعالیت نفس در نظر صدرا تا خلاقیت عقل در نظر کانت

مقارنت و همزمانی بعضی رویدادهای تاریخی در مکانهای مختلف گاهی چنان خلاف انتظار است که حیرت انسان را در مورد تاریخ بر می انگیزد و این معنا و مفهوم...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

منظری نو از ساختار تشکیکی هستی در حکمت متعالیه

در حکمت متعالیه لزوم باور به «اصالت وجود» و«وحدت حقیقت وجود» استفاده از الگو تشکیکی وجود است. بنابراین دیدگاه، هر نوع تفاوت و اختلافی به حاق...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

تأویل و کاربرد «نظریه مراتب وجود» در معماری

نظریه مراتب وجود جایگاه هر پدیده ای را در عالم هستی مشخص می کند. به کمک این نظریه می توان مرتبه وجودی هر چیزی را، از حالت انسان گرفته تا یک اثر...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

حرکت و تغییر از دیدگاه ملاصدرا و لایبنیتس

حرکت از مباحثی است که بسیار مورد توجه حکمای یونان بوده است. از نظر الئائیان حرکت چیزی جز توهم و خیال انسان نیست که از خطای چشم سرچشمه می گیرد....

دوشنبه، 25 شهريور 1392

حرکت از دیدگاه صدرالمتألهین و هگل

چندی است که اصطلاح «فلسفه تطبیقی» در لسان اهل فلسفه به خصوص در ایران رواج یافته است. فلسفه تطبیقی نسبت به برخی از دانشهای دیگر چون دستور زبان...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

منظری نو از ساختار تشکیکی هستی در حکمت متعالیه

در حکمت متعالیه لزوم باور به «اصالت وجود» و«وحدت حقیقت وجود» استفاده از الگو تشکیکی وجود است. بنابراین دیدگاه، هر نوع تفاوت و اختلافی به حاق...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

اسفار اربعه از دیدگاه عرفا و حکما

ساختار، شکل و قالب اسفار اربعه به مثابه نظام حکمت متعالیه است به گونه ای که بدون این نظام حکمت متعالیه سامان و قراری ندارد و مسائل و مباحث و...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

الهّیات نظام مند در آثار صدرالمتألیهن و پل تیلیش

مقاله حاضر در صدد بررسی آن است که آیا الهیات نظام مند که یکی از انواع الهیات است، در آثار صدرا تا چه اندازه موجود است و به تعبیر دیگر نظام الهیاتی...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

مسئله شر در فلسفه معاصر و پاسخ آن از دیدگاه صدرالمتألهین

مسئله شر یکی از موضوعات مهمی است که از دیرباز مورد توجه متفکران در نظامهای فلسفی شرقی و غربی بوده است چنانکه در فلسفه فکری ایران باستان چون ساحت...

دوشنبه، 25 شهريور 1392

اصالت وجود در حکمت متعالیه و اصالت وجود در غرب

در گذشته توجه دنیای غرب به فلسفه اسلامی و تأثیر متفکران مسلمان بر فلسفه مدرسی مسیحی در قرون میانه، متمرکز بوده است؛ به گونه ای که مطالعه تاریخی...

دوشنبه، 25 شهريور 1392