بررسی تطبیقی چیستی مفهوم خدا از دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا

چکیدهاین مقاله بنا دارد که دیدگاه های ملاصدرا و ابن سینا را در مقام تحلیل مفهوم واجب الوجود بررسی و تطبیق نماید. از نظر ابن سینا« واجب الوجود»...

دوشنبه، 23 بهمن 1391

ملاصدرا و وایتهد در ترازوی تطبیق

اشاره: مطالعات تطبیقی و مقایسه آرای ملاصدرا و وایتهد از مهم ترین رویکردهایی است که در ایران به فلسفه وایتهد شده است. آقای دکتر مهدی دهباشی از...

دوشنبه، 2 بهمن 1391

ولایت صدرایى

چند سالى است که جریانى فلسفى در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم در تلاش است تا فلسفه یا اندیشه سیاسى ملاصدرا را...

سه‌شنبه، 23 آبان 1391

بازشناسى انواع انسان در اندیشه صدرالمتالهین

صدرالمتألهین شیرازى کتابى دارد به نام شواهدالربوبیه که در واقع چکیده اسفار و به تعبیر دیگر عصاره سیستم فلسفى او یعنى حکمت متعالیه است. وى در...

سه‌شنبه، 23 آبان 1391

ملاصدرا، بینش انتقادى و تاملات سیاسى

صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازى، مشهور به صدرالمتألهین، با تألیف اثر بسیار مهم خود »الحکمة المتعالیة فى اسفار العقلیة الاربعة« و نظام و...

دوشنبه، 22 آبان 1391

چیستی وحی از دیدگاه ملاصدرا

همواره بحث از چیستی وحی از منظره های گوناگون بحثی جذاب بوده است. در این میان، جسارت حکیمان در ورود به این عرصه و دست اندازی به فهم ابعاد و اضلاع...

دوشنبه، 1 آبان 1391

حقیقت تشکیکی وحی در هندسه ی حکمت متعالیه (4)

آنچه گذشت توصیفی مختصر در قالب رویکردی جامع نگر از تقریرات و عبارات متنوّع و متکثّر ملّاصدرا بود. امّا همچنان پرسش های مهمّی درباره ی سخنان وی...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حقیقت تشکیکی وحی در هندسه ی حکمت متعالیه (3)

رویکردهای متنوّع معرفتی در آثار مختلف ملّاصدرا همگرایی و همسانی توصیفی نظرگاه وی را مشکل می کند. با این پیشینه، وارد توصیف دیدگاه معرفتی وی در...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حقیقت تشکیکی وحی در هندسه ی حکمت متعالیه (1)

ملّاصدرا به عنوان متفکری جامع نگر، رویکردهای فلسفی، عرفانی، و کلامی گوناگونی را در باب چیستی وحی بررسی کرده و کوشیده است تا عناصر مختلف اندیشه...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حقیقت تشکیکی وحی در هندسه ی حکمت متعالیه (2)

دردر کتب کلامی، به مسئله ی وحی به طور مستقل پرداخته نشده است و متکلّمان برخلاف فلاسفه، دغدغه ی چیستی و بررسی ماهوی وحی را نداشته اند؛

يکشنبه، 19 شهريور 1391

تفسیری نو از اعتبارات علّامه طباطبائی (6)

به رغم وضوح عبارات علّامه در تفسیر المیزان مبنی بر وجود ارتباط واقعی بین باید و هست (و استنتاج بایدهای اخلاقی از هست ها)، برخی از محققان به ظاهرِ

يکشنبه، 19 شهريور 1391

تفسیری نو از اعتبارات علّامه طباطبائی (4)

اولاً: همان طور که گذشت، علّامه حسن و قبح به معنای اوّل را اعتباری می داند، ولی حسن و قبح به معنای دوم را اعتباری نمی داند؛ بلکه تبیین مفاهیم...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

تفسیری نو از اعتبارات علّامه طباطبائی (5)

بر اساس نظریه ی اعتباریات، چنان که گذشت، همه ی بایدها و نبایدها (و حتی به یک معنا، حسن ها و قبح ها)، ضرورت های ادّعایی و اعتباری می باشند که

يکشنبه، 19 شهريور 1391

تفسیری نو از اعتبارات علّامه طباطبائی (2)

علّامه باید و نبایدهای اخلاقی، بلکه مطلق باید و نبایدها را جزء اعتباریات قبل الاجتماع و عامّه می داند و نیز آنها را نخستین ادراک اعتباری از اعتباریات...

يکشنبه، 19 شهريور 1391

تفسیری نو از اعتبارات علّامه طباطبائی (3)

منظور از حسن و قبح عقلی آن است که عقل می تواند ممدوحیت و مذمومیت نفس الامری بعضی از افعال را تشخیص دهد؛ هرچند شرع به آن حکم نکرده باشد.

يکشنبه، 19 شهريور 1391

تشکیک در «تشکیک وجود» حکمت صدرایی (2)

مابه الاشتراک بین مراتب وجودی، از سه احتمال بیرون نیست. این مابه الاشتراک یا به خودی خود ضرورت وجود دارد یا نه؛ اگر به خودی خود ضرورت وجود ندارد،

يکشنبه، 19 شهريور 1391

حرکت جوهری از بسیار به یک (11)

فیلسوفان الهی از دیرباز با تکبه بر روی صفات و خواصی که در انسانها است اما در ماده مطلق نیست برای انسانها جنبه ای غیر مادی اثبات کرده اند.

شنبه، 18 شهريور 1391

حرکت جوهری از بسیار به یک (10)

این امر در اولین نظر مستقیماً از اصل حرکت جوهری بر می خیزد و به هیچ برهان و سخن دیگر نیازمند نیست حرکت معنی ندارد مگر اینکه جهت داشته باشد و...

شنبه، 18 شهريور 1391

حرکت جوهری از بسیار به یک (9)

همچنان که اشارت رفت نیاز به خدا و اتکا محض سراپای جهان مادی به یک محرک مقوم یعنی موجودی که این کاروان شتابنده و آسایش ناپذیر کائنات را

شنبه، 18 شهريور 1391

حرکت جوهری از بسیار به یک (8)

به سراغ زمان می رویم. فیلسوف ما در این مورد نیز فیلسوفی واقع بین است. به وجود و واقعی زمان در خارج اذعان دارد و مثلاً فاصله سیصد ساله میان رودکی...

شنبه، 18 شهريور 1391