معیار اخلاقی در حمایت از کالای ایرانی
برای پاسخ به سؤالات مطرح شده در ابتدای متن نیاز است مبنای ارزش گذاری رفتار خود را در مواجهه با بازار اسلامی و خرید کالای ایرانی مشخص کنیم، به این معنا که بر اساس کدام یک از مکاتب اخلاقی وارد در عرصه فعّالیت اقتصادی و اجتماعی می شویم؟ تا زمانی که این سؤالات بنیادی پاسخ داده نشود، در حمایت از تولید ملّی در هاله ای از ابهام و تحیّر قرار خواهیم گرفت، در واقع انسان به طور طبیعی تمایل به دانستن علّت و فلسفه کاری است که می خواهد انجام دهد، باری به هر جهت باید تکلیف خود را مشخص کند که آیا بر اساس اخلاق سکولار در عرصه فعالیت های اجتماعی و اقتصادی وارد شده است یا بر مبنای اخلاق دینی و اسلامی؟قبل از پاسخ به این پرسش باید اعتراف کنیم که این متن مجال تبیین و تحلیل و توصیف مکاتب اخلاقی را ندارد، ولی نتایج و دست آورد های علمی حاکی از آن است، بر اساس هر مکتب اخلاقی که وارد در اجتماع شده ایم، چه بر اساس نظریه اخلاقی غایت‌انگارانه، یا وظیفه گرایانه،[1] نتایج مثبت و رضایت بخشی در حمایت از کالا و سرمایه ملّی عاید حامیان تولید ملّی می شود، که در ادامه به فواید و آثار شگفت انگیز آن اشاره خواهیم کرد.
فواید و برکات شگفت انگیز رونق تولید ملّی
1-اخلاق اسلامی و ضرورت نفع رساندن به دیگران
یکی از تفاوت های ماهوی اخلاق اسلامی با سایر مکاتب سکولار و مادی گرا در این است که، در منظومه و فرهنگ اخلاق اسلامی سود و نفع رساندن به دیگران سود و نفع رساندن به خود شخص به شمار می آید، از این رو اگر کسی به طور ساده اندیشانه بگوید حمایت از کالای ملّی و ایرانی هیچ گونه سود و آینده ای برای حامیان به دنبال ندارد، برخلاف مکتب اخلاق اسلامی است. ثمره و فایده این کار نیک، این خیر رسانی به تولید گران در درجه اول در جیب حمایت کننده گان می رود، کما اینکه باری تعالی می فرماید: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ؛[2] اگر نیکى کنید، به خودتان نیکى مىکنید». این توجه به مسئولیت و این خیر رسانی به دیگران و بی تفاوت نبودن نسبت به رونق تولید و زنده ماندن کارگاه های تولیدی عمل خیر و خدا پسندانه ای است که نه فقط سود سرشار و شگفت انگیز اخروی بلکه ثمرات مادی و معنوی دنیوی را عاید افراد می کند. در منابع روایی از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است: «اللَّهُ فی عَونِ المُؤمِنِ ، مادامَ المُؤمِنُ فی عَونِ أخیهِ؛[3]خداوند در پی یاری مؤمن است ، تا وقتی که مؤمن در پی یاری برادر خویش است».رونق تولید ملی موجب خودکفایی و عدم وابستگی به سایر کشورها استکباری می شود، کشورهایی که به دلایل واهی و کینه توزانه جامعه اسلامی را مورد تحریم غیر انسانی قرار می دهند و همین امر موجب کمبود کالای اساسی و همچنین تورم های کمرشکن می شود.
2-اقتدار سیاسی، اقتصادی، نظامی، در گرو حمایت از تولید
اگر ارتباط تولید ملّی با اخلاق اسلامی در نظر نگیریم و نگاه ارزشی آن در خصوص ضرورت نفع رسانی به دیگران را نپذیریم، و نگاه سکولار و رویکرد ملّی گرایی داشته باشیم نمی توانیم نسبت به اقتدار ملّی و قدرت کشور عزیز خودمان بی تفاوت باشیم، چرا که حمایت از تولید ملّی زمینه دست یابی به اقتدار سیاسی، اقتصادی، نظامی، را فراهم می کند، باید به این موضوع توجه داشته باشیم، در مکاتب و نظریه های سود گرایی این سود گرایی عمومی است که برتری و اولویت دارد، به این معنا که در این مکتب اذعان می شود، «که جامعه انسانی همانند یک شرکت تعاونی بزرگ است، از این رو می بایست برای منافع شخصی هم که شده به نفع دیگران کار کنیم».[4] چه سود مادی از این بالاتر که جامعه ای که در آن زندگی می کنیم به اقتدار و توانایی همه جانبه دست پیدا کند، و وابسته به کشورهای استکباری و سرمایه داری غربی و آمریکایی نباشد، کشورهای سرمایه داری که هیچ گاه حاضر نیستند منابع دیگران را تأمین کنند و تنها به دنبال سهم بیشتر خود از دنیا هستند.[5]3-تقویت تولید ملّی سبب حلّ مشکل بیکاری
توجه به این موضوع لازم و ضروری است که بی کاری در جامعه خود عامل هنجار شکنی های فراوانی است که تبعات شوم آن می تواند بسیاری از آحاد جامعه را با آن دست به گریبان نماید. اگر مشکل بیکاری در جامعه حل شود، جامعه گام بلندی به سوی زندگی آرام برخواهد داشت، چرا که در این چنین جامعه ای فرصت جولان شیطان برای اغواء و گمراه کردن افراد و همچنین فاسد شدن جامعه کمتر می شود. در منابع روایی نقل شده است: امام علی(علیه السلام): «إنْ یَکُنِ الشُّغْلُ مَجْهَدَةً، فَاتِّصالُ الفَراغِ مَفْسَدَةٌ؛[6] حضرت على(علیه السلام) مى فرماید: اگر کار کردن مایه رنج و زحمت است، همیشه بیکار بودن نیز موجب فساد و تباهى است». باری به هر جهت حمایت تولید ملّی، یعنی کمک کردن به اشتغال زایی و حمل مشکل مرگبار بی کاری. مقام معظم رهبری در خصوص فواید ارزشمند رونق تولید این چنین بیان می دارد: «یکی از فواید تولید، از بین رفتن یا کم شدن مشکلات و ناهنجاری‌های اجتماعی است؛ بیکاری موجب فساد است، موجب تأخیر ازدواج است، موجب اعتیاد است؛ اگر بیکاری وجود نداشته باشد، اینها هم از بین میرود؛ تولید میتواند علاج اینها هم محسوب بشود.»[7]
4-استقلال اقتصادی،عدم وابستگی و حل مشکل تورم
رونق تولید ملی موجب خودکفایی و عدم وابستگی به سایر کشورها استکباری می شود، کشورهایی که به دلایل واهی و کینه توزانه جامعه اسلامی را مورد تحریم غیر انسانی قرار می دهند و همین امر موجب کمبود کالای اساسی و همچنین تورم های کمرشکن می شود، این در حالی است که اگر جامعه اسلامی به این بلوغ اجتماعی و اقتصادی برسند که به جای استفاده از کالای خارجی متعصبانه متقاضی جنس داخلی باشند، به تدریج با فراوانی کالای وطنی مشکلات گرانی و ترم نیز از جامعه برچیده می شود.سخن آخر
برای حمایت از تولید و کالای ایرانی فقط کافی است به مبانی، فرهنگ و ارزش اخلاق اسلامی برگردیم، آنگاه است که برای حمایت از کالای وطنی تنها منافع شخصی را نخواهیم دید و متوجه فواید شگفت انگیز اخروی و دنیوی این کار خدا پسندانه خواهیم شد؛ در این چنین فضایی با ایمان و شوق و قصد قربت به فکر کارگر ایرانی بوده و برای خرید کالای وطنی شتاب خواهیم کرد.پی نوشت ها:
[1]. ر.ک: فلسفه اخلاق با تکیه بر مباحث تربیتی، ص 56-85.
[2].سوره مبارکه اسراء، آیه 7.
[3]. بحار الأنوار ، ج ۷۴ ، ص ۳۲۲ .
[4]. مجتبی مصباح، بنیاد اخلاق، ص 183.
[5]. سوره مبارکه توبه، آیه 34. «وَالَّذِینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلاَ یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ؛ و کسانى‌که زر و سیم را گنجینه مىکنند و آن‌را در راه خدا هزینه نمىکنند ایشان را از عذابى دردناک خبر ده».
[6].مجلسی، بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج74، ص 419.
[7]. نکات اقتصادی بیانات رهبر انقلاب در حرم مطهر رضوی ۱۳۹۶/۰۱/۰۳.
