افراط در بازي و وبگردي
نويسنده:حسين رسولي و فرزانه احساني مؤيد
نگاهي به اعتياد نوين قرن بيست و يکم
"بن الکساندر"دانشجوي 19 ساله اهل سياتل هر صبح روزش را با بازي رايانه اي "دنياي جنگاوري"آغاز مي کرد و ساعت ها وقت خود را به بازي کردن مي گذراند و متوجه گذر زمان ،اتلاف انرژي و وضع سلامت جسمي –روحي خود نبود.وي پس از مدتي از دانشگاه اخراج شد و براي رفع عادت غلط خود و اينکه به نوعي نسبت به بازي هاي رايانه اي معتاد شده بود ،به يک مرکز ويژه ترک اعتياد به اينترنت مراجعه کرد. ساختمان اين مرکز،درايالت سياتل و در فاصله کمي از شرکت مايکروسافت و مرکز صنايع رايانه اي ايالت ، با نام "شروعي دوباره (Restart)" تاسيس شده است و در ازاي دريافت 14 هزار دلار از هر فرد،وي را تحت دوره درماني چهل و پنج روزه اي قرار مي دهد که هدف آن رفع عادات غلط و اعتياد اين افراد در استفاده افراطي از رايانه و اينترنت است.اين اختلال عموما شامل استفاده افراطي از اينترنت ،e-Bay، فيس بوک ، بازي هاي رايانه اي ، و مانند آنها مي شود.
به عنوان مثال الکساندر از نظر تحصيلي در سطح بالايي قرار داشت :نمرات خوبي مي گرفت،به آينده تحصيلي و شغلي اش مطمئن بود و تصميم داشت در رشته زيست شناسي ادامه تحصيل بدهد.اما از سال گذشته که با بازي"دنياي جنگاوري "گرفتار دنياي بازيهاي رايانه اي و هيجانات اعتيادآور آن شد، روز به روز پس رفت کرد.
در ابتدا،وي تنها چند ساعت از روز خود را به بازي رايانه اي مي گذراند.به مرور در اواسط ترم اين رقم به 16 تا 17 ساعت در روز رسيد و به تدريج او از رفتن به مدرسه و تعامل با ساير همشاگردي ها و دوستانش خودداري کرد.
در ترم دوم ،اين شرايط به حدي رسيد که الکساندر اخراج شد و براي رفع عادت غلط خود به يک مرکز درماني مراجعه کرد که ويژه "رفع اعتياد و سوء استفاده از ابزار و امکانات ديجيتال "بود.اما اين دوره نتيجه مؤثري براي وي نداشت. او هنوز نمي توانست در برابر بازي هاي رايانه اي خود را کاملا کنترل کند و براي درمان بهتر، به دنبال برنامه هاي حساب شده تر و افراد متخصص ديگري گشت. نهايتا به "مرکز رفع اعتياد به اينترنت:شروعي دوباره"در سياتل مراجعه کرد و دوره درمان را زير نظر روانپزشکان و مشاوران آن مرکز گذراند.
حال وي پس از سپري کردن اين دوره درماني بعيد مي داند که به اين زودي ها به سراغ "دنياي جنگاوري "برود.
يکي ا ز مشاوران درماني اين مرکز مي گويد که درمان چنين بيماراني از سال ها پيش انجام مي شده ،ولي روش و مرکز پزشکي رسمي اي براي آن وجود نداشته است.
در حقيقت اعتياد به اينترنت هنوز رسما از سوي انجمن روانپزشکان امريکا به عننان نوعي از بيماري و نا هنجاري رواني ، شناخته و ثبت نشده است و هيچ کدام از مراحل درمان آن تحت پوشش بيمه قرار نمي گيرد.اما کشورهايي مانند چين، کره جنوبي و تايوان که اعتياد به اينترنت را به عنوان يک بيماري روحي جدي تلقي مي کنند ، مراکز فراواني براي درمان در نظر گرفته اند و به آنها توجه بيشتري مي شود.
مرکز مشابهي که در سياتل تاسيس شده است ،ساختمان نسبتا کوچکي است که در هر دوره مي تواند شش نفر را تحت پوشش درماني قرار دهد .الکساندر دوره درمان خود را چنين مي گذراند که روزها را در جلسات مشاوره و روان درماني شرکت مي کند،کارهاي معمول و روزمره خود را انجام مي دهد، ورزش مي کند و گاهي نيز به آشپزي مشغول مي شود.استفاده هاي خارج از کنترل و حالات اعتياد آوري که افراد نسبت به اينترنت و رايانه پيدا مي کنند، تاثيرات مخربي در زندگي افراد خواهند داشت؛از دست دادن شغل ،طلاق ،وحتي تصادفات رانندگي (براي آنهايي که حتي در هنگام رانندگي نيز فکر و دست شان مشغول کار با رايانه و تايپ کردن است)تنها بخشي از تاثيرات مخرب اعتياد به رايانه و اينترنت است.حتي در مواردي معدود پس از اينکه فرد ساعات طولاني بي وقفه مشغول بازيهاي رايانه اي بوده واز گذر زمان و وضع سلامت خود غافل مانده است،عدم تحرک بيش از حد ،باعث لختگي خوي و منجر به مرگ وي شده است.
طبق مطالعات و نظريات يکي از پزشکان مرکز درمان اعتياد به اينترنت در"برادفورد"،علائم اخطاري اين اعتياد را مي توان در عادات رفتاري و نحوه استفاده افراد از اينترنت مشاهده کرد:استفاده بيش ا ز حد از اينترنت بدون محدوديت زماني و بدون توجه به گذر زمان،تلاشهاي مكرر و ناموفق فرد در كاهش زماني که از اينترنت استفاده مي کند ، اختلال در روابط و تعاملات فرد با خانواده، دوستان و افراد محل کار يا تحصيل ، سعي در دروغ گفتن و تظاهر درباره طول مدت استفاده از اينترنت ،استفاده از اينترنت به عنوان مفري از احساسات نا خوشايند ،ابتلا به حالات افسردگي يا مشکلات روزمره ، اختلال در شرايط جسمي و تغييرات فيزيکي ،مانند تغيير وزن و سر درد و درد شديد در ناحيه مچ دست.
پزشکان همچنان د ر موردنحوه درمان و رفع عادات اعتياد به اينترنت و رايانه در حال تحقيق و بررسي هستند.به عنوان مثال اعتياد به اينترنت مي تواند به عنوان نشانه اي از وجود ساير بيماريهاي ذهني و رواني ، يا احساسي مانند افسردگي در فرد باشد.
طبق بررسي هاي روانپزشکان دانشگاه نيويورک ، افراد مبتلا به اعتياد اينترنتي ، غالبا دچار نوع ديگري از بيماري هاي روحي مي شوند و به عبارتي از اينترنت به عنوان مفر و گريز گاهي براي تحمل دردها و فراموشي ناراحتي خود استفاده مي کنند.
ناراحتي هايي مانند افسردگي ،اختلالات عصبي يا ترس از حضور در جمع،از ناهنجاري هاي رايج اين افراد است که به عنوان عامل اصلي و ريشه اي بايد مورد مطالعه و د رمان قرار گيرد.همه اينها و اعتياد به اينترنت مانع از تعامل روزمره فرد يا جامعه و ديگران مي شود و تعادل زندگي سالم وي را بر هم مي زند.اگر اين ناراحتي ها به درستي و به موقع ريشه يابي و درمان نشوند ، به صورت عادات غلط و اعتيادهاي جديدي(مانند اعتياد به اينترنت)در فرد نمايان مي شوند.به همين دليل است که هنوز جمع روانپزشکان و متخصصان در انجمن تشخيص بيماري هاي ذهني و روحي به اين اطمينان نرسيده اند که آيا "اعتياد به اينترنت "را به عنوان يک بيماري روحي مستقل ثبت و بررسي کنند و درمان آن تحت پوشش و حمايت هاي مالي بيمه قرار مي گيرد يا خير.تحقيقات و مطالعات تا آن حد کافي نيست و بحث عمده، بر سر دسته بندي انواع اختلالات رفتاري در اعتياد به اينترنت و رايانه است.
عده اي نسبت به بازي هاي رايانه اي اعتياد پيدا مي کنند، عده اي به چت و گفت و گوهاي گروهي آنلاين و غيره که بايد علت رفتارهاي هر گروه به دقت مطالعه و ريشه يابي شود تا درمان موفقيت آميز باشد.دکتر"کش"که کتابي نيز تحت عنوان "بازي هاي رايانه اي و فرزند شما "نوشته است ، اولين تجربه پزشکي خود در اين زمينه را در سال 1994 با بيماري آغاز کرد که به سبب افراط در انجام بازي هاي ويديويي ،به جايي رسيد که همسر و دو شغل خود را از دست داده بود.آنهايي که به اينترنت اعتياد پيدا مي کنند، از روابط اجتماعي عقب مي مانند، در زندگي پيشرفت نمي کنند معمولا پس رفت هايي که در زندگي شان پيش مي آيد را نمي بينند و خواب و خوراک منظم و کافي و فعاليت هاي فيزيکي و ورزش لازم را ندارند.در هر حال ، برنامه ها و روش هاي مختلفي وجود دارد و اينکه آيا کاملا مؤثر واقع شوند يا نه ،هنوز بطور کامل مشخص نيست.
براي يافتن نتيجه قطعي و راه هاي بهترهنوز بايد زمان و انرژي بيشتري براي پزشکان در مورد بيماران صرف شود.آنچه مسلم است ،استفاده از اينترنت به عنوان يک خدمت همگاني و تقريبا رايگان با امکانات و تسهيلات فراواني که براي افراد فراهم مي سازد، غير قابل پيشگيري است.اما نمي توان منکر تاثيرات مخرب و اعتياد آور آن که همان استفاده بيش از حد و خارج از کنترل آن است در دراز مدت بر فرد و عادات روحي-رفتاري او شد.
منبع:ماهنامه دنياي كامپيوتر و ارتباطات -شماره 85
"بن الکساندر"دانشجوي 19 ساله اهل سياتل هر صبح روزش را با بازي رايانه اي "دنياي جنگاوري"آغاز مي کرد و ساعت ها وقت خود را به بازي کردن مي گذراند و متوجه گذر زمان ،اتلاف انرژي و وضع سلامت جسمي –روحي خود نبود.وي پس از مدتي از دانشگاه اخراج شد و براي رفع عادت غلط خود و اينکه به نوعي نسبت به بازي هاي رايانه اي معتاد شده بود ،به يک مرکز ويژه ترک اعتياد به اينترنت مراجعه کرد. ساختمان اين مرکز،درايالت سياتل و در فاصله کمي از شرکت مايکروسافت و مرکز صنايع رايانه اي ايالت ، با نام "شروعي دوباره (Restart)" تاسيس شده است و در ازاي دريافت 14 هزار دلار از هر فرد،وي را تحت دوره درماني چهل و پنج روزه اي قرار مي دهد که هدف آن رفع عادات غلط و اعتياد اين افراد در استفاده افراطي از رايانه و اينترنت است.اين اختلال عموما شامل استفاده افراطي از اينترنت ،e-Bay، فيس بوک ، بازي هاي رايانه اي ، و مانند آنها مي شود.
به عنوان مثال الکساندر از نظر تحصيلي در سطح بالايي قرار داشت :نمرات خوبي مي گرفت،به آينده تحصيلي و شغلي اش مطمئن بود و تصميم داشت در رشته زيست شناسي ادامه تحصيل بدهد.اما از سال گذشته که با بازي"دنياي جنگاوري "گرفتار دنياي بازيهاي رايانه اي و هيجانات اعتيادآور آن شد، روز به روز پس رفت کرد.
در ابتدا،وي تنها چند ساعت از روز خود را به بازي رايانه اي مي گذراند.به مرور در اواسط ترم اين رقم به 16 تا 17 ساعت در روز رسيد و به تدريج او از رفتن به مدرسه و تعامل با ساير همشاگردي ها و دوستانش خودداري کرد.
در ترم دوم ،اين شرايط به حدي رسيد که الکساندر اخراج شد و براي رفع عادت غلط خود به يک مرکز درماني مراجعه کرد که ويژه "رفع اعتياد و سوء استفاده از ابزار و امکانات ديجيتال "بود.اما اين دوره نتيجه مؤثري براي وي نداشت. او هنوز نمي توانست در برابر بازي هاي رايانه اي خود را کاملا کنترل کند و براي درمان بهتر، به دنبال برنامه هاي حساب شده تر و افراد متخصص ديگري گشت. نهايتا به "مرکز رفع اعتياد به اينترنت:شروعي دوباره"در سياتل مراجعه کرد و دوره درمان را زير نظر روانپزشکان و مشاوران آن مرکز گذراند.
حال وي پس از سپري کردن اين دوره درماني بعيد مي داند که به اين زودي ها به سراغ "دنياي جنگاوري "برود.
يکي ا ز مشاوران درماني اين مرکز مي گويد که درمان چنين بيماراني از سال ها پيش انجام مي شده ،ولي روش و مرکز پزشکي رسمي اي براي آن وجود نداشته است.
در حقيقت اعتياد به اينترنت هنوز رسما از سوي انجمن روانپزشکان امريکا به عننان نوعي از بيماري و نا هنجاري رواني ، شناخته و ثبت نشده است و هيچ کدام از مراحل درمان آن تحت پوشش بيمه قرار نمي گيرد.اما کشورهايي مانند چين، کره جنوبي و تايوان که اعتياد به اينترنت را به عنوان يک بيماري روحي جدي تلقي مي کنند ، مراکز فراواني براي درمان در نظر گرفته اند و به آنها توجه بيشتري مي شود.
مرکز مشابهي که در سياتل تاسيس شده است ،ساختمان نسبتا کوچکي است که در هر دوره مي تواند شش نفر را تحت پوشش درماني قرار دهد .الکساندر دوره درمان خود را چنين مي گذراند که روزها را در جلسات مشاوره و روان درماني شرکت مي کند،کارهاي معمول و روزمره خود را انجام مي دهد، ورزش مي کند و گاهي نيز به آشپزي مشغول مي شود.استفاده هاي خارج از کنترل و حالات اعتياد آوري که افراد نسبت به اينترنت و رايانه پيدا مي کنند، تاثيرات مخربي در زندگي افراد خواهند داشت؛از دست دادن شغل ،طلاق ،وحتي تصادفات رانندگي (براي آنهايي که حتي در هنگام رانندگي نيز فکر و دست شان مشغول کار با رايانه و تايپ کردن است)تنها بخشي از تاثيرات مخرب اعتياد به رايانه و اينترنت است.حتي در مواردي معدود پس از اينکه فرد ساعات طولاني بي وقفه مشغول بازيهاي رايانه اي بوده واز گذر زمان و وضع سلامت خود غافل مانده است،عدم تحرک بيش از حد ،باعث لختگي خوي و منجر به مرگ وي شده است.
طبق مطالعات و نظريات يکي از پزشکان مرکز درمان اعتياد به اينترنت در"برادفورد"،علائم اخطاري اين اعتياد را مي توان در عادات رفتاري و نحوه استفاده افراد از اينترنت مشاهده کرد:استفاده بيش ا ز حد از اينترنت بدون محدوديت زماني و بدون توجه به گذر زمان،تلاشهاي مكرر و ناموفق فرد در كاهش زماني که از اينترنت استفاده مي کند ، اختلال در روابط و تعاملات فرد با خانواده، دوستان و افراد محل کار يا تحصيل ، سعي در دروغ گفتن و تظاهر درباره طول مدت استفاده از اينترنت ،استفاده از اينترنت به عنوان مفري از احساسات نا خوشايند ،ابتلا به حالات افسردگي يا مشکلات روزمره ، اختلال در شرايط جسمي و تغييرات فيزيکي ،مانند تغيير وزن و سر درد و درد شديد در ناحيه مچ دست.
پزشکان همچنان د ر موردنحوه درمان و رفع عادات اعتياد به اينترنت و رايانه در حال تحقيق و بررسي هستند.به عنوان مثال اعتياد به اينترنت مي تواند به عنوان نشانه اي از وجود ساير بيماريهاي ذهني و رواني ، يا احساسي مانند افسردگي در فرد باشد.
طبق بررسي هاي روانپزشکان دانشگاه نيويورک ، افراد مبتلا به اعتياد اينترنتي ، غالبا دچار نوع ديگري از بيماري هاي روحي مي شوند و به عبارتي از اينترنت به عنوان مفر و گريز گاهي براي تحمل دردها و فراموشي ناراحتي خود استفاده مي کنند.
ناراحتي هايي مانند افسردگي ،اختلالات عصبي يا ترس از حضور در جمع،از ناهنجاري هاي رايج اين افراد است که به عنوان عامل اصلي و ريشه اي بايد مورد مطالعه و د رمان قرار گيرد.همه اينها و اعتياد به اينترنت مانع از تعامل روزمره فرد يا جامعه و ديگران مي شود و تعادل زندگي سالم وي را بر هم مي زند.اگر اين ناراحتي ها به درستي و به موقع ريشه يابي و درمان نشوند ، به صورت عادات غلط و اعتيادهاي جديدي(مانند اعتياد به اينترنت)در فرد نمايان مي شوند.به همين دليل است که هنوز جمع روانپزشکان و متخصصان در انجمن تشخيص بيماري هاي ذهني و روحي به اين اطمينان نرسيده اند که آيا "اعتياد به اينترنت "را به عنوان يک بيماري روحي مستقل ثبت و بررسي کنند و درمان آن تحت پوشش و حمايت هاي مالي بيمه قرار مي گيرد يا خير.تحقيقات و مطالعات تا آن حد کافي نيست و بحث عمده، بر سر دسته بندي انواع اختلالات رفتاري در اعتياد به اينترنت و رايانه است.
عده اي نسبت به بازي هاي رايانه اي اعتياد پيدا مي کنند، عده اي به چت و گفت و گوهاي گروهي آنلاين و غيره که بايد علت رفتارهاي هر گروه به دقت مطالعه و ريشه يابي شود تا درمان موفقيت آميز باشد.دکتر"کش"که کتابي نيز تحت عنوان "بازي هاي رايانه اي و فرزند شما "نوشته است ، اولين تجربه پزشکي خود در اين زمينه را در سال 1994 با بيماري آغاز کرد که به سبب افراط در انجام بازي هاي ويديويي ،به جايي رسيد که همسر و دو شغل خود را از دست داده بود.آنهايي که به اينترنت اعتياد پيدا مي کنند، از روابط اجتماعي عقب مي مانند، در زندگي پيشرفت نمي کنند معمولا پس رفت هايي که در زندگي شان پيش مي آيد را نمي بينند و خواب و خوراک منظم و کافي و فعاليت هاي فيزيکي و ورزش لازم را ندارند.در هر حال ، برنامه ها و روش هاي مختلفي وجود دارد و اينکه آيا کاملا مؤثر واقع شوند يا نه ،هنوز بطور کامل مشخص نيست.
براي يافتن نتيجه قطعي و راه هاي بهترهنوز بايد زمان و انرژي بيشتري براي پزشکان در مورد بيماران صرف شود.آنچه مسلم است ،استفاده از اينترنت به عنوان يک خدمت همگاني و تقريبا رايگان با امکانات و تسهيلات فراواني که براي افراد فراهم مي سازد، غير قابل پيشگيري است.اما نمي توان منکر تاثيرات مخرب و اعتياد آور آن که همان استفاده بيش از حد و خارج از کنترل آن است در دراز مدت بر فرد و عادات روحي-رفتاري او شد.
منبع:ماهنامه دنياي كامپيوتر و ارتباطات -شماره 85
