ناگهي محمود شد سوي شکار

شاعر : عطار

اوفتاد از لشگر خود برکنار		ناگهي محمود شد سوي شکار
خار وي بفتاد وي خاريد سر		پيرمردي خارکش مي‌راند خر
خار او افتاده و خرمانده		ديد محمودش چنان درمانده
يار خواهي، گفت خواهم اي سوار		پيش شد محمود و گفت اي بي‌قرار
من کنم سود و ترا نبود زيان		گر مرا ياري کني چه بود از آن
لطف نبود از نکو رويان غريب		از نکو روييت مي‌ببينم نصيب
برد حالي دست چون گل سوي خار		از کرم آمد به زير آن شهريار
رخش سوي لشگر خود راند باز		بار او بر خر نهاد آن سرفراز
با خري مي‌آيد از پس خارکش		گفت لشگر را که پيري بارکش
تا ببيند روي من آن روي او		ره فرو گيريد از هر سوي او
ره نماند آن پير را جز پيش شاه		لشگرش بر پير بگرفتند راه
چون برم راه اينت ظالم لشگري		پير با خود گفت با لاغر خري
هم بسوي شاه رفتن راه ديد		گرچه مي‌ترسيد، چتر شاه ديد
چون بديد او را، خجل شد پيرراه		آن خرک مي‌راند تا نزديک شاه
در عنايت اوفتاد و در عنا		ديد زير چتر روي آشنا
کرده‌ام محمود را حمال خويش		گفت يا رب با که گويم حال خويش
چيست کار تو بگو در پيش من		شاه با او گفت اي درويش من
خويشتن را اعجمي ره مساز		گفت مي‌داني تو کارم کژ مباز
روز و شب در دشت باشم خارکش		پيرمردي‌ام معيل و بارکش
مي‌تواني گر مرا ناني دهي		خار بفروشم، خرم نان تهي
نرخ کن تا زر دهم، خارت به چند		شهريارش گفت اي پير نژند
کم بنفروشم ز ده هميان زر		گفت اي شه اين ز من ارزان مخر
اين دو جو ارزد، زهي ارزان فروش		لشگرش گفتند اي ابله خموش
زين کم افتد اين خريداريست نيک		پير گفتا اين دو جو ارزد وليک
خار من صد گونه گلزارم نهاد		مقبلي چون دست بر خارم نهاد
هربن خاري به ديناري خرد		هر کرا بايد چنين خاري خرد
تا چو اويي دست بر خارم نهاد		نامرادي خار بسيارم نهاد
چون ز دست اوست صد جان ارزد اين		گرچه خاري است کارزان ارزد اين
ناتوانم، روي چون آرم به راه		ديگري گفتش که‌اي پشت سپاه
اين چنين ره پيش نامد هرگزم		من ندارم قوت و بس عاجزم
من بميرم در نخستين منزلش		وادي دورست و راه مشکلش
وين چنين کاري نه کار هرکسيست		کوههاي آتشين در ره بسيست
بس که خونها زين طلب در جوي شد		صد هزاران سر درين ره گوي شد
وانک او ننهاد سر، بر سرفتاد		صد هزاران عقل اينجا سرنهاد
چادري در سرکشيدند از حيا		در چنين راهي که مردان بي‌ريا
گر کنم عزمي بيمرم زارزار		از چو من مسکين چه خيزد جز غبار
تا به کي داري تو دل دربند ازين		هدهدش گفت اي فسرده چند ازين
خواه ميرو خواه ني، هر دو يکيست		چون ترااين جايگه قدراند کيست
خلق مي‌ميرند در وي در به در		هست دنيا چون نجاست سر به سر
زار مي‌ميرند در دنيا به درد		صد هزاران خلق همچون کرم زرد
به که در عين نجاست زار زار		ما اگر آخر درين ميريم خوار
گر بميرم اين دم از غم هم رواست		اين طلب گر از تو و از من خطاست
يک خطا ديگر همان انگار هست		چون خطاها در جهان بسيارهست
به ز کناسي و حجامي بود		گر کسي را عشق بدنامي بود
تو کمش گير اين مرا کمتر غم است		گيرم اين سودا ز طراري کم است
چون نظر آري همه سوداکني		گر ازين دريا تو دل درياکني
چون رسي آنجا تو چون نرسيد کس		گر کسي گويد غرورست اين هوس
به که دل در خانه و دکان نهم		در غرور اين هوس گر جان دهم
يک نفس از خود نگرديديم ما		اين همه ديديم و بشنيديم ما
چند ازين مشت گداي بي نياز		کارما از خلق شد بر ما دراز
برنيايد جان ما از حلق پاک		تا نميري از خود و از خلق پاک
مرد او کو محرم اين پرده نيست		هرک او از خلق کلي مرده نيست
زنده‌اي از خلق نامرد ره است		محرم اين پرده جان آگه است
چون زنان دست آخر از دستان بدار		پاي درنه گر تو هستي مرد کار
کار اينست اين نه کار سرسريست		تو يقين دان کين طلب گر کافريست
هرک دارد برگ اين گو سر درآر		بر درخت عشق بي بر گيست بار
جان آن کس راز هستي دل گرفت		عشق چون در سينه‌ي منزل گرفت
سرنگون از پرده بيرون افکند		مرد را اين درد در خون افکند
بکشدش وانگاه خواهد خون بها		يک دمش با خويشتن نکند رها
ور دهد نانش، به خون باشد خمير		گر دهد آبيش، نبود بي‌زحير
عشق بيش آرد برو هر لحظه زور		ور بود از ضعف عاجزتر ز مور
کي خورد يک لقمه هرگز بي‌خبر		مرد چون افتاد در بحر خطر

ناگهي محمود شد سوي شکار

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته