مجازی نوشتن
نويسنده: سيد علي موسوي*
چکیده
امروزه یکی از مهمترین راه های برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات، فضای مجازی است. در این مقاله کوشش شده است تا با توجه به ویژگی های این رسانه ی نوین، برای استفاده ی بهتر و موفقیت بیشتر در استفاده ی از این رسانه به منظور انتقال و انتشار موضوعات، اخبار و اطلاعات مطبوع خود، راهکارهای مفیدی همچون استفاده از رنگهای متنوع و فونتهای مناسب و همچنین به کار بردن گویشی متناسب با مخاطبین و فضای مجازی ارائه شود.
کلید واژه ها: وب نویسی، رسانه مجازی، خبرنگاری مجازی.
مقدمه
طرز نوشتن براي هر رسانه بر مبناي ويژگي ها و امكانات آن رسانه مشخص مي شود. بر همين اساس ، شيوه هاي نوشتن براي وب سايت هاي اينترنتي با نوشتن براي رسانه هاي ديگر متفاوت است. زيرا :
1- اينترنت ، امكان در هم آميختن هم زمان صدا ، تصوير و نوشتار را فراهم مي كند.
2- در اينترنت امكان لينك دادن وجود دارد.
3- فضاي اينترنتي نامحدود است.
4- امكان انتشار فوري اخبار و اطلاعات در اينترنت وجود دارد.
5 - در اينترنت ، شرايط ارتباط بهتر بين فرستنده و گيرنده وجود دارد. فضاي وب از خاصيت تعاملي قوي تري برخوردار است.
6 - بيشتر كاربران اينترنت، مطالب را اسکن می کنند.
7 - خواندن مطالب بر روی مانيتور كامپيوتر ، چشم ها را خسته می کند.
8 - ميليون ها صفحه آنلاين (Online) براي جلب توجه كاربران رقابت مي كنند.
9 - امكان شخصي سازي (Personalization) در اينترنت وجود داد. هر كاربر مي تواند خبرها و مطالب مورد نظر خود را جستجو و مطالعه كند.
10- وب ، رسانه اي " كاربر - محور " ( User- driven ) است.
پابلو ج . بوچكوفسكي در كتاب " ديجيتالي كردن خبر ، نو آوري در روزنامه هاي الكترونيك " مي نويسد : " خبر الكترونيك به جاي اين كه روزنامه نگار محور باشد، كاربر محور است و در محيط الكترونيك، كاربران، تاثير مستقيم به مراتب بيشتري بر خبر دارند. "
كاربران وب، شبيه افرادي كه كتاب يا روزنامه و مجله مي خوانند ، عمل نمي كنند، بنابراين نوشتن و آماده كردن متن براي كاربران وب، مستلزم رعايت كردن قواعد خاصی است که در ادامه به آن می پردازیم.
كاربران وب به جاي آن كه كلمه به كلمه بخوانند، معمولا پاراگراف به پاراگراف از روي مطلب عبور مي كنند. مطلب وب بايد با يك نگاه خوانده و اسكن شود، نه آن كه مخاطب مجبور باشد مطلب را تا آخر بخواند. هر تكنيكي كه بتواند خبر را براي مخاطب قابل اسكن (Scanable)
كند، تكنيك خوبي است. يعني يكي ممكن است با ده تا ميان تيتر خوب يك خبر را اسكن كند و بگويد اين خبر بلند نيست. با شكستن متون به وسيله تيترها و علامت ها و برجسته كردن كلمات مهم مي توان اسكن كردن مطالب را براي كاربران آسان تر كرد.
علائم اول پاراگراف ها (دايره كوچك تو پر ، تو خالي ، ستاره مربع هاي تو پر و تو خالي و...) كمك مي كنند تا مطلب، تفكيك شده به نظر برسد و يا چند موضوع مرتبط به هم به صورت يك ليست دنبال هم بيايند؛ برخي اين كار را بدون استفاده از علائم و فقط با تو رفتگي اول پاراگراف انجام مي دهند.
هرم وارونه، مناسب است
در فضاي وب، ساخت هرم وارونه، ساخت خوبي است فقط به يك دليل كه كوتاه است و صفت زياد ندارد. پاراگراف اول اخبار و متون وب بايد حاوي چكيده مطلب باشد و هر صفحه بهتر است با اطلاعات واضح آغاز شود زيرا خواننده به داشتن يك نگاه كلي درباره آنچه در صفحه آمده است نياز دارد تا ببيند مطلب، مورد علاقه او هست يا خير؛ مطمئن باشيد كه نخستين تيترگذاري و پاراگراف اين توضيح را مي دهد. نخستين پاراگراف (ليد) بايد پرقوت و جذاب باشد.
تجزيه پاراگراف ها يكي از شيوه هاي موثر براي اسكن كردن راحت مطالب است. توصيه مي شود تعداد كلمات پاراگراف ها 40 تا 70 كلمه باشد. همچنين هر پاراگراف را به يك ايده اختصاص دهيد. با اين كار ، خواننندگان وب سايت ، مطالب را به راحتي اسكن مي كنند ، به نكته مهم هر پاراگراف پي مي برند و با خيال راحت سراغ پاراگراف بعدي مي روند و واهمه اي نخواهند داشت كه چيزي را از قلم انداخته اند.
جملات نيز مستقيم ، كوتاه ، معطوف به پيام و گويا و در حد درك مخاطبان باشند. كلمات و جملات مركب را كمتر به كار ببريد و به قول دكتر يونس شكرخواه سر هر واژه اضافي را به سنگ بزنيد. تعداد كلمات هر جمله بهتر است 15 تا 20 كلمه باشد.
الف) سایتها:
1- http://www.gerrymcgovern.com/guide_write_01.htm
2- http://www.its.monash.edu.au/staff/web/slideshows/webwriting/all.htm
3- http://www.useit.com/alertbox/9703b.html
4- http://www.macloo.com/webwriting/index.htm
5- http://www.sun.com/980713/webwriting
6- http://www.webreference.com/content/writing
7- http://www.usabilitynews.com/news/article2484.asp
ب) بولتن
8- " تعریف دوباره خبر در محیط الکترونیک " ( ایرنا : خرداد 1383 )
9- " روزنامه نگاری سایبر " ( ایرنا : تیر 1383 )
ج) روزنامه
10- شكرخواه ، يونس، سايبرژورناليسم در برابر روزنامه‌نگاري سنتي، بخش اول، روزنامه جام جم، 27 فروردين 1381
11- شکرخواه، یونس ، کاربرد اینترنت در روزنامه نگاری ، روزنامه نوروز ، 30 آبان 1380
د) کتاب
شکرخواه ، یونس ، مجموعه مقالات خبرنويسي مدرن (تهران؛ توانير، روابط عمومي و امور بين الملل، 1380 )
www.aboutorab.com
/ع
امروزه یکی از مهمترین راه های برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات، فضای مجازی است. در این مقاله کوشش شده است تا با توجه به ویژگی های این رسانه ی نوین، برای استفاده ی بهتر و موفقیت بیشتر در استفاده ی از این رسانه به منظور انتقال و انتشار موضوعات، اخبار و اطلاعات مطبوع خود، راهکارهای مفیدی همچون استفاده از رنگهای متنوع و فونتهای مناسب و همچنین به کار بردن گویشی متناسب با مخاطبین و فضای مجازی ارائه شود.
کلید واژه ها: وب نویسی، رسانه مجازی، خبرنگاری مجازی.
مقدمه
طرز نوشتن براي هر رسانه بر مبناي ويژگي ها و امكانات آن رسانه مشخص مي شود. بر همين اساس ، شيوه هاي نوشتن براي وب سايت هاي اينترنتي با نوشتن براي رسانه هاي ديگر متفاوت است. زيرا :
1- اينترنت ، امكان در هم آميختن هم زمان صدا ، تصوير و نوشتار را فراهم مي كند.
2- در اينترنت امكان لينك دادن وجود دارد.
3- فضاي اينترنتي نامحدود است.
4- امكان انتشار فوري اخبار و اطلاعات در اينترنت وجود دارد.
5 - در اينترنت ، شرايط ارتباط بهتر بين فرستنده و گيرنده وجود دارد. فضاي وب از خاصيت تعاملي قوي تري برخوردار است.
6 - بيشتر كاربران اينترنت، مطالب را اسکن می کنند.
7 - خواندن مطالب بر روی مانيتور كامپيوتر ، چشم ها را خسته می کند.
8 - ميليون ها صفحه آنلاين (Online) براي جلب توجه كاربران رقابت مي كنند.
9 - امكان شخصي سازي (Personalization) در اينترنت وجود داد. هر كاربر مي تواند خبرها و مطالب مورد نظر خود را جستجو و مطالعه كند.
10- وب ، رسانه اي " كاربر - محور " ( User- driven ) است.
پابلو ج . بوچكوفسكي در كتاب " ديجيتالي كردن خبر ، نو آوري در روزنامه هاي الكترونيك " مي نويسد : " خبر الكترونيك به جاي اين كه روزنامه نگار محور باشد، كاربر محور است و در محيط الكترونيك، كاربران، تاثير مستقيم به مراتب بيشتري بر خبر دارند. "
كاربران وب، شبيه افرادي كه كتاب يا روزنامه و مجله مي خوانند ، عمل نمي كنند، بنابراين نوشتن و آماده كردن متن براي كاربران وب، مستلزم رعايت كردن قواعد خاصی است که در ادامه به آن می پردازیم.
شناخت مخاطب
قابلیت مرور مطلب
كاربران وب به جاي آن كه كلمه به كلمه بخوانند، معمولا پاراگراف به پاراگراف از روي مطلب عبور مي كنند. مطلب وب بايد با يك نگاه خوانده و اسكن شود، نه آن كه مخاطب مجبور باشد مطلب را تا آخر بخواند. هر تكنيكي كه بتواند خبر را براي مخاطب قابل اسكن (Scanable)
كند، تكنيك خوبي است. يعني يكي ممكن است با ده تا ميان تيتر خوب يك خبر را اسكن كند و بگويد اين خبر بلند نيست. با شكستن متون به وسيله تيترها و علامت ها و برجسته كردن كلمات مهم مي توان اسكن كردن مطالب را براي كاربران آسان تر كرد.
لینک دهی موثر
رواني مطالب
مولتي مديا
عكس
كاربرد فونت درشت و ليست ها
علائم اول پاراگراف ها (دايره كوچك تو پر ، تو خالي ، ستاره مربع هاي تو پر و تو خالي و...) كمك مي كنند تا مطلب، تفكيك شده به نظر برسد و يا چند موضوع مرتبط به هم به صورت يك ليست دنبال هم بيايند؛ برخي اين كار را بدون استفاده از علائم و فقط با تو رفتگي اول پاراگراف انجام مي دهند.
ایجاد سازگاری
ساده نویسی
هرم وارونه، مناسب است
در فضاي وب، ساخت هرم وارونه، ساخت خوبي است فقط به يك دليل كه كوتاه است و صفت زياد ندارد. پاراگراف اول اخبار و متون وب بايد حاوي چكيده مطلب باشد و هر صفحه بهتر است با اطلاعات واضح آغاز شود زيرا خواننده به داشتن يك نگاه كلي درباره آنچه در صفحه آمده است نياز دارد تا ببيند مطلب، مورد علاقه او هست يا خير؛ مطمئن باشيد كه نخستين تيترگذاري و پاراگراف اين توضيح را مي دهد. نخستين پاراگراف (ليد) بايد پرقوت و جذاب باشد.
کوتاهی متن
کوتاهی پاراگراف ها
تجزيه پاراگراف ها يكي از شيوه هاي موثر براي اسكن كردن راحت مطالب است. توصيه مي شود تعداد كلمات پاراگراف ها 40 تا 70 كلمه باشد. همچنين هر پاراگراف را به يك ايده اختصاص دهيد. با اين كار ، خواننندگان وب سايت ، مطالب را به راحتي اسكن مي كنند ، به نكته مهم هر پاراگراف پي مي برند و با خيال راحت سراغ پاراگراف بعدي مي روند و واهمه اي نخواهند داشت كه چيزي را از قلم انداخته اند.
جملات نيز مستقيم ، كوتاه ، معطوف به پيام و گويا و در حد درك مخاطبان باشند. كلمات و جملات مركب را كمتر به كار ببريد و به قول دكتر يونس شكرخواه سر هر واژه اضافي را به سنگ بزنيد. تعداد كلمات هر جمله بهتر است 15 تا 20 كلمه باشد.
کاربرد تیتر
داشتن دقت
پي نوشت ها :
* (کارشناس ارشد علوم ارتباطات از دانشگاه علامه طباطبايي؛ دبير، سردبير و کارشناس خبری در سازمان صدا و سيما)
منابع مقاله:الف) سایتها:
1- http://www.gerrymcgovern.com/guide_write_01.htm
2- http://www.its.monash.edu.au/staff/web/slideshows/webwriting/all.htm
3- http://www.useit.com/alertbox/9703b.html
4- http://www.macloo.com/webwriting/index.htm
5- http://www.sun.com/980713/webwriting
6- http://www.webreference.com/content/writing
7- http://www.usabilitynews.com/news/article2484.asp
ب) بولتن
8- " تعریف دوباره خبر در محیط الکترونیک " ( ایرنا : خرداد 1383 )
9- " روزنامه نگاری سایبر " ( ایرنا : تیر 1383 )
ج) روزنامه
10- شكرخواه ، يونس، سايبرژورناليسم در برابر روزنامه‌نگاري سنتي، بخش اول، روزنامه جام جم، 27 فروردين 1381
11- شکرخواه، یونس ، کاربرد اینترنت در روزنامه نگاری ، روزنامه نوروز ، 30 آبان 1380
د) کتاب
شکرخواه ، یونس ، مجموعه مقالات خبرنويسي مدرن (تهران؛ توانير، روابط عمومي و امور بين الملل، 1380 )
www.aboutorab.com
/ع
