نویسنده: فرزانه نیکوبرش راد
6-2. اندیشه ی حزب الله
ما امتی هستیم که پیوند عقیدتی و سیاسی محکم، ما را به مسلمانان سراسر دنیا مرتبط می سازد. این پیوند متین و محکم، دین اسلام است که آخرین دین از ادیان آسمانی است. ما جزئی از امت اسلام در جهان هستیم که خداوند خواسته است بهترین امت برانگیخته در میان مردم باشد و به امر به معروف و نهی از منکر بپردازد.(1)
همانگونه که ملاحظه می شود، این اصل از اصولی است که حسین بن علی علیه السلام به سبب آن قیام کرد.
جنبش حزب الله در ادامه ی مواضع فکری خود، با نگرش به جهان اسلام که احیای اسلام ناب محمدی (ص)را در قالب رهبری واحد جهانی در زیر چتر ولایت فقیه مد نظر قرار داده بود و در مبانی اندیشه خود به آن اشاره کرده بود، می گوید:
جنبش ما بخشی از جنبش جهانی اسلام است؛ جنبش اسلامی ناب محمدی(ص) جنبش پیامبران، رسولان، صالحان و شهداست که در این عصر، مرجع بزرگ، ولی فقیه، آیت العظمی امام خمینی رحمة الله آن را رهبری کرد و امروز بر همان شیوه ی امام خمینی رحمة الله، رهبری آن را آیت الله سیدعلی خامنه ای دام ظله العالی برعهده دارد.(2)
این جنبش در قسمت دیگری از تفکرات خود، احیای اسلام حقیقی و اهل بیت علیه السلام را در نظر داشته و عترت نبوی را پایه و اساس تفکر خویش قرار داده است؛ در حقیقت اسلامی که امام حسین علیه السلام برای آن قیام کرد تا زنگارهای جهل را بزداید، حزب الله نیز آن را مبنای اعتقادات خویش قرار داده است و معتقد است:
منابع اصلی فرهنگ ما قرآن کریم، سنت معصوم علیه السلام و احکام و فتواهایی است که از فقیه رهبر دینی که دارای صفات شرعی است و مرجعیت دینی را برعهده دارد، صادر می شود؛ مرجعیتی که ریشه در تاریخ اسلام دارد و به محمد (ص)می رسد و ادامه مکتب اهل بیت علیه السلام است؛ اهل بیتی که خداوند آنان را یکی از ثقلین به شمار آورده و درباره آنان به تکریم یاد کرده است.(3)
7-2. اصل جهاد و دفاع
1. شکستن اسطوره های نظامی اسرائیل؛
2. الگوی جنگ چریکی حزب الله که مبتنی بر « فرهنگ شهادت» می باشد، نقطه پایانی بر سایر الگوهای مبارزاتی اعراب می گذارد؛
3. مبارزه ی پیگیر و بی امان حزب الله علیه اسرائیل و رد هرگونه مذاکره مستقیم و غیرمستقیم با این رژیم، یکی از نکات بارز در تاریخ حزب الله بوده است؛
4. پیدایش حزب الله و موفقیت های چشمگیر آن، یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی به شمار می آید.
دفاع از اسلام و جنگ با متجاوزان که با ظلم خویش سعی در گسترش قلمرو خود دارند، از اصولی است که حزب الله با تأثیرپذیری از قیام حسینی علیه السلام آن را اتخاذ کرد و رمز موفقیت آنها در نبرد با دشمنان با استفاده از فرهنگ شهادت بوده است که در مقابل این اندیشه، علی رغم تجهیزات دشمنان و تبلیغات جهانی، تاکنون توانسته اند از مرحله ی نبرد پیروز و سرافراز بیرون آیند.
8-2. ایدئولوژی حزب الله(4)
1. اسلام کامل ترین برنامه و راه زندگی است که باید در عرصه ی زندگی مسلمانان فرامین آن اجرا و احیا شود و حتی الگویی مناسب برای غیر مسلمانان نیز قرار گیرد.
2. تشکیل حکومت اسلامی، تنها راه تحقق عملی اسلام در متن زندگی مسلمانان است و موجب زدودن مظاهر جهل، ظلم، شرک و کفر از زندگی آنهاست.
3. غرب گرایی امری مطرود است و پذیرش بی چون و چرای دنیای غرب، با بدل های غیرمذهبی، عامل بیماری های سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی جوامع اسلامی است.
4. ایدئولوژی حرکت اسلامی معاصر، سعادت بشر و همچنین تضمین موفقیت و قدرتمندنی مسلمانان را در گرو بازگشت به اسلام در مقابل کاپیتالیسم و مارکسیسم به عنوان یک نظام الهی می داند.
5. جهاد، انقلاب و شهادت، وظیفه ی همگانی برای مسلمانان در مقابل دشمنان اسلام است که در بازگرداندن عزت و اقتدار مسلمانان و رفع سلطه و ظلم داخلی و خارجی از جوامع اسلامی تأثیر به سزایی دارد.(5)
6. ایدئولوژی انقلابی اسلام، مسلمانان را در مقابل غرب و دشمنان، امت واحده و یکپارچه تلقی می کند و از هرگونه اختلافات فکری و مذهبی، نژادی، ملی پرهیز کرده و تنها راه نجات را وحدت مسلمانان می داند.(6)
7. نظام حاکم بر دنیا، نظامی ظالمانه است و نهضت های اسلامی بر این باورند که وضعیت امروز جهان نیاز به بازنگری و ارزیابی منطقی دارد. قرن بیستم شاهد کشمکش نظام های گوناگون برای سلطه بر جهان و غلبه بر دیگری بوده و ایدئولوژی های این نظام ها انسان را به سمت زندگی جنگلی سوق داده است؛ در نتیجه بازگشت به دوران جاهلیت، با بهره گیری از ابزارهای پیشرفته آغاز شده است و اکنون « منطق جنگل» بر جهان حاکم است.(7)
8. نهضت های اسلامی در سطوح ملی خواستار عدالت اقتصادی، رفاه عمومی، مشارکت سیاسی، حکومت مردمی و برچیده شدن مظاهر فساد و فحشا و رفع سلطه ی سیاسی، اقتصادی و نظامی بیگانگان هستند و براین اساس با حکومت های مستبد و نامشروع و حامیان خارجی آنها مبارزه کرده اند.
9. آمریکا و اسرائیل از دیدگاه مسلمانان و نهضت های اسلامی، برزگ ترین دشمنان جوامع اسلامی به شمار می روند و بیشترین رویارویی های نهضت اسلامی با آنها صورت گرفته است.
10. نهضت ها و ایدئولوژی مبارزاتی آنها مبتنی بر ترجیح شیوه های مسالمت آمیز مبارزاتی در داخل و خارج از جوامع اسلامی است؛ ولی برداشت های امنیتی و تهدیدآمیز قدرت های بزرگ و حکومت های داخلی و تمسک آنان به سرکوب حرکت های اسلامی به منظور جلوگیری از تکرار تجربه ی انقلاب اسلامی ایران، آنها را به شورش های غیرمسالمت آمیز سوق داده است.
9-2. تأثیر آموزه های قیام حسینی علیه السلام در پیروزی
چنانکه شیخ صبحی طفیلی( یکی از اعضای شورای عالی حزب الله لبنان) می گوید:« امام خمینی رحمة الله اسلام را از غربت بیرون آورد و به جایگاه اصلی و واقعی خود بازگرداند و آن را به عنوان یک نیروی مهم و مؤثر، علیه ظلم و ستم به مظلومان دنیا هدیه کرد...؛ از این روست که امروزه مسلمانان در مصر و الجزایر، فلسطین و لبنان، در مقابل نیروهای استکباری ایستادگی می کنند.»(8)
شهید چمران نیز می گوید:« انقلاب ایران به رهبری امام رحمة الله راه تازه ای به روی مسلمانان و مظلومان گشوده است که این راه، ریشه در امور معنوی، خدایی، روحیه ی گذشت و فداکاری، شهادت طلبی و رسیدن به کمال مطلق دارد.»(9) که در قیام حسینی به عینه به چشم می خورد؛ چنانکه حسین علیه السلام با قیام خویش حیات تازه ای به اسلام تخدیر شده که توسط حاکمان ایجاد شده بود، بخشید.
روح اصلی و ایدئولوژی و حرکت و قیام حزب الله که از انقلاب اسلامی اتخاذ شده است، روح و جریانی بود که انقلاب اسلامی ایران نیز از قیام حسینی کسب کرد و اصل آن « نترسیدن از مرگ و مبارزه در قالب عملیات استشهادی [ به عنوان] کارآمدترین فکر و اقدامی است که اسرائیل را دچار تشویش و نگرانی های جدی در خصوص آینده کرده است.»(10)
در حقیقت، مبارزان حزب الله با اتخاذ فرهنگ شهادت طلبی، مسیر خویش را در راه تحقق دفع ظالم و نجات مظلومان چنان آغاز کردند که به برکت این فرهنگ، پیروزی های بی بدیلی به دست آورند که در اندیشه و ساختار آنها کاملاً مفهوم خویش را یافته است.
در حالی که آمریکا استراتژی خود را در منطقه، حمایت و دفاع از اسرائیل قرار داده است، همچنان که نیکسون می نویسد:« تعهد ما در برابر اسرائیل، ریشه در میراث جنگ جهانی دوم و علاقه ی اخلاقی و عقیدتی ما به حفاظت از دموکراسی دارد که در مخاطره است و هیچ گاه رئیس جمهوری یا کنگره آمریکا اجازه نخواهد داد که اسرائیل از میان برود.»(11) حزب الله، « مقاومت» در برابر ظلم و ستم اسرائیل و استکبار جهانی را بخشی از ایمان و دین و اعتقاد خود قرار داده است و آن را « وظیفه شرعی ای می داند که در هیچ صورتی حاضر به تحت الشعاع قرار گرفتن آن با دیگر مسائل نیست.»(12) جنگ های موجود در لبنان و دفاع جان بر کفان حزب الله در مرحله ی عملیات شهادت طلبانه علیه دشمنان، این اعتقاد را آشکارا ثابت کرده است.
حزب الله با تأسی از ایدئولوژی ناب محمدی (ص)و قیام حسینی، سعی بر آن داشت که با مردمی کردن مبارزات و سازماندهی وسیع و حرکت مردمی با بعد معنوی، فکری و عاطفی با توجه به اصل « جلب اعتماد مردم» و الگوهای عملی اسلامی و قیام عزت مند حسینی در صحنه ی عمل، با ایمان و آرامش، قیام خود را تا پیروزی ادامه دهد.
در حقیقت حزب الله با استفاده از تجربه های انقلاب اسلامی ایران و استراتژی ایجاد وحدت در رهبری و اتخاذ فرهنگ جهاد و شهادت با استفاده از فرهنگ شیعه ی ناب، توانست پیروزی های بسیاری را به دست آورد و با این استراتژی، اشغالگران را از سرزمین خویش بیرون براند و عزت و کرامت را در آزادگی و استقلال خواهی خوش به دست آورد.
پی نوشت ها :
1. همان؛ ص 16.
2. همان؛ ص 6.
3. همان؛ ص 17.
4. حمید پاشاپور یوالاری؛ امام خمینی و انتفاضه فلسطین؛ ص 143-146 و روابط خارجی حزب الله لبنان؛ مراحل شکل گیری و بنیان های حزب الله؛ ص 16-22.
5. رابین رایت؛ پیشین؛ ص 10-11. روابط خارجی دفتر حزب الله لبنان؛ پیشین؛ ص 16-22 و مسعود اسداللهی؛ پیشین.
6. آیین انقلاب اسلامی؛ ص 45.
7. احمد الموصولی؛ « اصول گرایی اسلامی و نظام بین المللی»؛ ترجمه مهرداد آزاد؛ روزنامه کیهان؛ 76/1/25، ص 12.
8. حمید پاشاپور یوالاری؛ پیشین؛ ص 153.
9. مصطفی چمران؛ لبنان؛ ص 389.
10. حمید یوالاری؛ پیشین؛ ص 146-156.
11. ریچارد نیکسون؛ فرصت را دریابیم؛ ترجمه حسین ونسی نژاد؛ ص 267.
12.روابط خارجی دفتر حزب الله لبنان؛ پیشین؛ ص 12.
