نویسنده: فرزانه نیکوبرش راد
10-2. پیروزی خون بر شمشیر
روش جهادی انقلاب اسلامی نیز در حقیقت، بدون ترس به استقبال مرگ رفتن و غلبه بر رعب از مرگ و سلاح است؛ به جرئت می توان گفت: یکی از برجستگی های انقلاب اسلامی ایران « تبلور شیوه ی مبارزه ی فراگیر، ایدئولوژیک و کم خشونت در آن است که مشی « پیروزی خون بر شمشیر» را اثبات کرد و به منزله ی الگوی مبارزه و جهادی بر آن تأکید داشته است...
منطق عملی این شیوه از مبارزه، شکست ناپذیری آن، با توجه به غلبه ی مبارزان بر خوف، مرگ و باور مرگ به عنوان پیروزی واقعی و سعادت اصلی است.»(1)
در قیام مردم لبنان نیز تداعی شهادت یا همان « پیروزی خون بر شمشیر» نیز با تأسی از مبارزه ی جهادی انقلاب اسلامی با عملیات استشهادی « شهادت طلبان» بروز کرد که دستاورد مهم آن، پیروزی مبارزان حزب الله بود که تماماً از پیام ها و درس های قیام حسینی و به کارگیری آن در مرحله ی عمل بود.
در اعتقادات مبارزان حزب الله آمده است:« در عملیات شهادت طلبانه، با آثار، نتایج و کارآیی، نقطه ی عبور از مرحله ای به مرحله دیگر به حساب آمد. عبور از مرحله ی شکست و پا نهادن به مرحله ی پیروزی و عبور از دوران ذلت و سرافکندگی و قدم گذاشتن به دوران دلاوری و قهرمانی و آغاز شکست اسرائیل و پایان یافتن افسانه ی شکست ناپذیری دشمن».(2)
در قیام حسینی، منطق شهادت و شهادت طلبی، ورای منطق های مادی است که از درس های عاشورا در تاریخ شیعی سرچشمه گرفته و جایگاه خاص خود را پیدا کرده است که حزب الله نیز در اعلامیه ها و سخنان و حرکات و شیوه های مبارزه به آن اشاره کرده است؛ چه اینکه با تأکید بر این بعد روحی و روانی عملیات عملیات شهادت محوری است که معتقدند:« عملیات شهادت طلبانه سلاح جدیدی است که بر پیشرفته ترین سلاح های کارآمد دشمن پیشی گرفت؛ سلاحی که در جبهه ی مبارزه با اسرائیل وارد عمل شد و بر افسانه ی شکست ناپذیری ارتش صهیونیستی خط بطلان کشید.»(3)
امام حسین علیه السلام به همراه یارانش نیز به عنوان « ثارالله» پیام خویش را در دل تاریخ با شهادت شهیدان صادق، ثبت کرد که:« انی لا اری الموت الا سعاده و لا الحیوة مع الظالمین الا برماً»(4).
حزب الله نیز با شیوه شهادت طلبانه و به دور از هیاهو، اسرائیل را برای اولین بار در تاریخ تجاوز ارتش آن، با گروهی اندک و به تعبیر قرآن « فئتة قلیله» شکست داد؛ به طوری که ارتش های عرب چه جمعی و چه انفرادی از انجام این عمل عاجز ماندند.(5)
11-2. ایمان و امید و پیروزی
این سخن امام رحمة الله مصداق و نشان دهنده ی اراده و عزم امام حسین علیه السلام برای حرکت خویش بود. تاریخ اشاره دارد: هنگامی که امام حسین علیه السلام حرکت خود را از مدینه شروع کردند تا به کربلا برسند، با گروه ها و افراد مختلفی برخورد کردند که در ضمن آن، هرکس که از هدف امام حسین علیه السلام آگاه می شد و افراد کم ایشان را مشاهده می کرد، امام علیه السلام را از رفتن و قیام نهی می کرد؛ اما امام حسین علیه السلام با اراده و ایمان و امید الهی، برای تغییر وضعیت موجود به همراه یاران اندک خود قیام کرد و تأثیر خود را در طول تاریخ گذارد؛ در حقیقت« حادثه کربلا و پیام رسانی آن توسط اهل بیت علیه السلام در شهرهای مختلف و آگاه شدن مردم از جنایت های یزید و دستگاه بنی امیه سبب شد که علی رغم افزایش اختناق و سرکوب توسط دستگاه بنی امیه، قیام و شورش هایی توسط شیعیان رخ دهد و به تدریج شیرازه ی حکومت ظالمانه را از هم بپاشد».(7)
این وجه عینی از انقلاب اسلامی، اثبات قدرت ایمان به خود و اراده ی جمعی ملت ها در برابر ابزارهای نظامی و مادی بود که در قیام امام حسین علیه السلام کاملاً مشهود بود و انقلاب اسلامی با تأسی به قیام سیدالشهداء علیه السلام در قرن بیستم، حرکت نوینی را شروع کرد که خود، الگوبخش قیام های دیگری مانند حزب الله لبنان شد؛ قیامی که با تکیه به ایمان الهی و باور دینی به دنبال جستجوی هویت انسانی خود و به دست آوردن آزادی و آزادگی و استقلال طلبی در مقابل کافران و جاهلان زمان خویش بود. باید گفت:« چه زیبا با اراده مردمی و انسجام عقیدتی توانستند رژیم تا دندان مسلح اسرائیل را به زانو درآورند و عزت را در کسوت جهاد و شهادت به دست آوردند.
پیروزی حزب الله در جنگ 33 روزه و عجز رژیم اشغالگر قدس و حامیانش، نمونه ای از تأثیر قیام حسینی بر حرکت حزب الله بود که چه زیبا سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله گفت:« آنچه در جنگ اسرائیل علیه لبنان رخ داد، پیروزی یک روح بر روح دیگر و پیروزی خون بر اسلحه بود که امام حسین علیه السلام به ما آموخت و این پیروزی یک پیروزی راهبردی است.»(8) این سخنان رهبر حزب الله یادآوری سخنان سیدالشهداست که در مقابل دنیای فانی و عظمت روحی شهادت فرمودند:« من آن نیستم که از مرگ بترسم. هر مرگی در راه رسیدن به عزت و احیای حق چه آسان است؛ مرگ در راه عزت اسلام جز زندگی جاوید نیست و زندگی با ذلت جز مرگی که از زندگی تهی است، نخواهد بود... من آن نیستم که از مرگ بهراسم. روحم برتر و همتم والاتر از آن است که از بیم مرگ به زیر بار ستم روم... خوشا به مرگ در راه خدا. شما نمی توانید مجد و عزت و شرف مرا نابود کنید؛ پس مرا از کشته شدن چه باک!»(9)
نکته قابل توجه، عزت طلبی و کرامتی است که حزب الله از قیام حسینی در سایه ی ایمان و توکل به خداوند آموخت؛ ضمن آنکه در مرحله عمل، موفقیت های بسیاری را نه تنها برای شیعیان لبنانی، بلکه مسلمانان سراسر دنیا به دنبال آورد که به حق دبیرکل حزب الله به آن اشاره کرد و گفت:« جوهر مقاومت، در حمل سلاح نیست، بلکه قدرت آن در قلب خروشان و شعار هیهات منا الذله است... همه ی ما می خواهیم زندگی کنیم؛ اما با کرامت نه با ذلت».(10)
نتیجه
در میان انبیاء و اولیاء امام حسین علیه السلام قیامی را آغاز کرد که پیام ها و درس هایش در طول تاریخ جاویدان ماند. سیدالشهداء علیه السلام با قیام و شهادت افتخارآمیز خویش، درس شجاعت، ایستادگی، آزادگی، ایثار و مقاومت، صبر و از خودگذشتگی را به همگان آموخت و خفتگان را از خواب غفلت بیدار نمود و به آنان آموخت که عزت را با حرکت و ایستادگی و مبارزه می توانند به دست آورند و در این راه، هرگز نباید در مقابل دشمنان سر تسلیم فرود آورند. امام حسین علیه السلام با قیام خویش آموخت: شیعیان با اطاعت و بندگی خدا، ایمان، اخلاص، تقواپیشگی و کناره گیری از آزمندی و طمع به دنیا، باید زمینه های عزت مندی خویش را فراهم سازند و هرگز تن به زندگی توأم با خفت و خواری ندهند؛ از این رو عاشورا جاویدترین قیام تاریخ شد؛ زیرا تمام قدم های برداشته شده، در راه خدا و برای خدا بود. حسین بن علی علیه السلام الگو و اسوه ای شد برای همه ی آزادگانی که به او اقتدا می کنند و می خواهند حسین وار زندگی نمایند؛ و سرمشقی شد برای کسانی که شعار آنها نیز مانند مقتدایشان انتخاب مرگ با عزت در مقابل زندگی با ذلت است. بعد از گذشت سال ها انقلاب اسلامی ایران نیز از این الگو بهره گرفت و آن را به عنوان الگویی عملی- که در طول تاریخ کارا و اثربخش است- در قرن بیستم به جهانیان عرضه کرد.
در میان جنبش های اسلامی از سال 1980 گروه های لبنانی که با تجاوزات بی امان صهیونیست ها به کشور خود مواجه بودند، از این الگو الهام گرفتند و با اتخاذ روش های حسینی در متن و بطن مبارزه، استراتژی و تاکتیک جهادی را با فرهنگ شهادت خواهی و شهادت طلبی عجین کردند و با ایجاد وحدت درونی برای احیای امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم و ظلم پذیری، دفع متجاوزان تا پای جان و انتخاب زندگی با عزت، در مقابل زندگی ذلت بار، روحی تازه در کالبد مبارزات خود دمیدند که انگیزه ی این الگو و حرکت، از پیام ها و درس هایی بود که امام حسین علیه السلام با قیام خویش و نثار خون خود و یاران پاکش، در تاریخ جاویدان ساخت و نشان داد که در هر عصر و زمانی اگر انسان ها با رشد و آگاهی و بصیرت در راه احیای حیات انسانی و الهی خویش بپا خیزند، می توانند پیروزی و عزت و اقتدار را به دست آورند و این پیام و اثر حماسه ی حسینی است که انسانیت، آزادگی، عزت، نورانیت و حق پرستی و عدالت خواهی را با عاشورای خویش جاویدان ساخت که :« کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا».
منابع
1. قرآن کریم؛ ترجمه مهدی الهی قمشه ای؛ چ 4، قم: الهادی، 1378.
2. احسانی، زهرا؛ اندیشه عاشورا؛ تهران: مؤسسه نشر و تنظیم آثار امام خمینی، 1375.
3. اسداللهی، مسعود؛ از مقاومت تا پیروزی؛ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات اندیشه سازان نور و مؤسسه نشر و تحقیقات ذکر، 1379.
4. باکویی، زین العابدین؛ عزت و اقتدار دینی؛ قم: مهدی یار، 1381.
5. پاشاپور یوالاری، حمید؛ امام خمینی و انتقاضه فلسطین؛ تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1381.
6. پیشوایی، مهدی؛ سیره ی پیشوایان؛ چ 10، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام، 1376.
7. جعفریان، رسول؛ تاریخ سیاسی اسلام؛ تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1360.
8. چمران، مصطفی؛ لبنان؛ تهران: بنیاد شهید چمران، 1362.
9. حجتی کرمانی، علی؛ لبنان به روایت امام موسی صدر و چمران؛ تهران: قلم، 1364.
10. الحرانی، حسین بن شعبه؛ تحف العقول عن آل الرسول؛ چ 3، تهران: الاسلامیه، 1366.
11. حر عاملی، محمدحسین؛ وسایل الشیعه؛ تهران: المکتبه الاسلامیه، 1378ق.
12. حسینی طهرانی، محمدحسین؛ لمعات الحسین؛ چ دوم، تهران: صدرا، 1407 ق.
13. خضری، محمود؛ فلسفه جهاد در اسلام؛ تهران: اسلامی، 1359.
14. دشتی، محمد؛ فرهنگ سخنان امام حسین علیه السلام؛ چ 2، قم: مشهور، 1380.
15. دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم؛ ره توشه راهیان نور؛ چ2، قم: مؤسسه بوستان کتاب، 1385.
16. دهخدا، علی اکبر؛ لغت نامه دهخدا؛ چ 16، تهران: مؤسسه لغت نامه دهخدا، 1338.
17. رایت، رابین؛ شیعیان مبارزان راه خدا؛ ترجمه علی اندیشه؛ تهران: قومس، 1372.
18. روابط خارجه دفتر حزب الله لبنان؛ مراحل شکل گیری و بنیان های فکری حزب الله؛ تهران: دفتر حزب الله، [ بی تا].
19. سانیکیدز، گئورکی؛ « اندیشه انقلابی آیت الله خمینی»؛ ترجمه ولی تیموری؛ فصلنامه حضور؛ ش 26، زمستان 1377.
20. سعیدی، علی؛ معارف عاشورا؛ تهران: امیرکبیر، 1379.
21. سعیدی، غلامرضا؛ جنگ و صلح در اسلام؛ تهران: اقبال و شرکاء، 1335.
22. شهیدی، جعفر؛ قیام امام حسین علیه السلام؛ چ 10، تهران: فرهنگ اسلامی، 1365.
23. صدیقی، کلیم؛ نهضت های اسلامی و انقلاب اسلامی ایران؛ ترجمه سید هادی خسروشاهی؛ تهران: اطلاعات، 1375.
24. صفارهرندی، اصغر؛ انقلاب عاشورا؛ تهران: کانون فرهنگی و تبلیغاتی همرنگ اختر، 1383.
25. فیض الاسلام، علی نقی؛ ترجمه نهج البلاغه؛ تهران: فیض الاسلام، 1371.
26. گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم؛ فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه السلام؛ ترجمه علی مؤیدی؛ چ 6، قم: معروف، 1381.
27. محدثی، جواد؛ فرهنگ عاشورا؛ قم: معروف، 1374.
28. مسعودی، علی بن حسین؛ مروج الذهب و المعادن الجواهر؛ قم: دارالجره، 1409ق.
29. مطهری، مرتضی؛ حماسه حسینی؛ تهران: ملاصدرا، 1367.
30. معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی؛ انقلاب اسلامی در چشم انداز دیگران؛ تهران: ستاد برگزاری هفتمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، 1364.
31. معهد تحقیقات باقرالعلوم؛ موسوعة کلمات امام حسین علیه السلام؛ قم: دارالمعروف، 1373.
32. مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ ایثار و شهادت در مکتب امام خمینی؛ قم: عروج، 1375.
33.___؛ چکیده مقالات دومین کنگره بین المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا؛ قم: عروج، 1375.
34. موسوی خمینی، روح الله؛ صحیفه نور؛ تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1366.
35. نادری سمیرمی، احمد؛ لبنان؛ تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه، 1376.
36. نوری، حسین؛ جهاد؛ چ هفتم، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1376.
37. نیکسون، ریچارد؛ فرصت را دریابیم؛ ترجمه حسین ونسی نژاد؛ تهران: طرح نو، 1371.
پی نوشت ها :
1. ر.ک به: حمید پاشاپور یوالاری؛ امام خمینی و انتفاضه فلسطین؛ ص 17-171.
2. روابط خارجی دفتر حزب الله لبنان؛ پیشین؛ ص 9.
3. روابط خارجی دفتر حزب الله لبنان؛ پیشین؛ ص 9.
4. من مرگ را جز خوشبختی نمی بینم. من زندگی با ستمکاران را جز ملامت و خستگی نمی بینم( مرتضی مطهری؛ حماسه حسینی؛ ج 2، ص 219).
5. پیشین؛ ص 10.
6. روح الله موسوی خمینی؛ صحیفه نور؛ ج 14، ص 194-195.
7. برای آگاهی بیشتر ر.ک به: رسول جعفریان؛ تاریخ سیاسی اسلام؛ ج 3، 170-190.
8. روزنامه کیهان؛ 85/11/2.
9. فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه السلام؛ ص 403.
10. روزنامه کیهان؛ پیشین.
