فلسفه اختلاف تعداد رکعت‌هاى نمازها

پرسش :

با توجه به تأکید قرآن کریم بر نماز، فلسفه اختلاف تعداد رکعت‌هاى نمازها چیست‌؟

پاسخ :
براى دست‌یابى به فلسفه و حکمت احکام باید به قرآن و روایات مراجعه کرد.

تعداد رکعات نماز از مواردى است که تبیین فلسفۀ آن به دست ما نرسیده است، ولى از آن‌جا که خداوند متعال، حکیم است ثابت مى‌شود اختلاف رکعات نماز نیز حکمت و علتى دارد، چنان که وقتى پزشک دانایى مقدار خاصى از دارو براى ما تجویز مى‌کند، مى‌دانیم که آن مقدار خاص دلیل و حکمتى دارد هر چند ما دلیل آن را ندانیم، عقل به ما دستور مى‌دهد مطابق دستور پزشک دانا عمل کنیم.

با توجه به آنچه گذشت درباره فلسفۀ اختلاف عدد رکعت نمازها چند احتمال وجود دارد:

الف) براى امتحان بندگان، و معلوم شدن این که آیا بدون چون و چرا، از او اطاعت مى‌کنند یا نه.

ب) فوائد و آثار بعضى از احکام، تنها، مربوط‍‌ به این دنیا نیست تا ما بتوانیم به آن پى ببریم، بلکه بسیارى از آن‌ها، در جهان آخرت تأثیر دارد و ما، تا خود، وارد آن جهان نشویم، نمى‌توانیم به آثار آن‌ها دست یابیم.

ج) در صدر اسلام و ابتداى بعثت، نمازهاى واجب در شبانه‌روز ده رکعت بوده، ولى پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم از خداوند تقاضا کرد بر نمازهاى روزانه 7 رکعت اضافه شود و خداوند این تقاضاى پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم را پذیرفت.1

پی‌نوشت‌:
(1). ر.ک: وسایل ‌الشیعه، شیخ حرّ عاملى، ج 4، ص 50؛ کافى، کلینى، ج 3، ص 486

منبع: پرسمان قرآنی فلسفه احکام، سید علی هاشمی نشلجی، نشر جمال، 1390.