سعادت زوجین با همدلی و سازگاری (بخش چهارم)

نقش و سهم امور جنسی در حیات زوجیت، به واقع، بسیار بیش از مقداری است که فرهنگ و جامعه و همسران ما برای آن قائل اند. این پدیده، از بزرگترین و اثرگذارترین پدیدگان زندگانی است؛ خواه ما به آن معتقد و معترف باشیم خواه نباشیم؛ اعتراف ما و به رسمیت شناختن یا نشناختن آن و مکانت و مرتبت آن را دانستن یا ندانستن، هیچ تأثیری در ماهیت و مکانت آن ندارد.
بسیاری از فرخندگی های حیات زوج های جوان (و نیز همگان) مرهون کامیابی در روابط جنسی و عشقی ایشان است، همان سان که کثیری از ناخجستگی های زندگانی خانوادگی، نتیجه ناکامی در همین قلمرو است.
سخن اکنونی ما، در باب «رفاقت زوج ها» است؛ از این رو، به صراحت می گوییم که از جمله امور مهم و شیرازه های پرچسب و استوار، در ایجاد و دوام پیوند دوستی همسران و پایداری رفاقت و سازگاری ایشان، همانا موهبت های بی بدیل کامیابی جنسی و بهره عشقی است؛ همان سان که بسیاری از دلسردی های همسران و نامرادی هایشان در قلمرو زندگی خانوادگی (حتی عرصه های اجتماعی) محصول ناکامی جنسی است. هیچ عامل دیگری نمی تواند جایگزین این اصل اصیل زندگی زن و شوهری شود.

بنابراین، زوج های جوان و دیگر همسران، همدلانه و طبیبانه، این پدیده مهم زندگی شان را وارسی کنند. اگر هر دو از این بابت احساس رضایت و کامیابی کافی می کنند، خدا را شکر بگزارند و در صیانت و کمال و بهبود آن، بکوشند. و اگر هر دو، یا یکی شان، کامیاب و خشنود نبودند و از این موهبت خجسته الهی، بهره کافی و مطلوب را ندارند، بی درنگ و بی هراس و بی شرم، در پی چاره برآیند. عوامل ضعف و ناتوانی و ناکامی و یا بی میلی و بی رغبتی را بشناسند و به رفع و درمان آن برخیزند. و مهارت های هنرمندانه، هوشیارانه، زیرکانه، و رندانه این وادی پر رمز و راز را بیاموزند. در این راه، راهنمایی های یک «مشاور امین ماهر و دانا» چراغ راه است.
رفاقت همسران، با رضایت جنسی و عشقی و عاطفی ایشان، پیوندی جانانه دارند. آن «رفاقت» با این «رضایت» هم آغوش و توأمان اند.
 

در قلمرو زندگی خانوادگی و اخلاق همسران و تربیت فرزندان و رابطه با دوستان و خویشان و اصالح ناصالحان، ملامت و سرزنش، هیچ مکانتی ندارد. کسی می پندارد که با ملامت می توان کسی را تربیت کرد. آری، در عرصه تربیت، شاید بتوان با ملامت، کسی را از کردار ناشایستش پشیمان کرد؛ اما نمی توان وی را به کردار شایسته واداشت و او را هدایت و تربیت کرد؛ زیرا پشیمان ای که با ملامت حاصل شود که طبیعتا با تحقیر همراه است، به کار هدایت و تربیت نمی آید. اصلاً «تربیت» با «حقارت»، سازگار نیست، و یکی از ثمره های نامبارک «ملامت»، همانا «حقارت» است.
زوج های جوان و والدین و مربیان، عزم خویش را جزم کنند که واژگان ملامت، تحقیر، سرزنش و توهین را از قاموس حیات خانوادگی و رفاقت و هدایت و تعلیم و تربیت، حذف کنند. این واژگان نامبارک، با آن اهداف مبارک، هرگز سازگاری ندارند؛ بلکه نتیجه معکوس به بار می آید. به فرموده امیرمؤمنان(ع): «الا فراط فی الملامة یشب نیران اللجاج؛⁽³⁾ افراط در ملامت، آتش لجاجت را برمی افروزد.»
هشدار! هشدار! مبادا با آتش سرزنش و ملامت، گلبرگ های سازگاری و رفاقت را بسوزانیم!
 

این را می دانیم که آفریدگار حکیم، آدمیان را گوناگون آفریده است. به فرموده امام صادق(ع) : «الناس معادن کمعادن الذهب و الفضة؛⁽⁴⁾ مردمان، معدن هایند، چونان معادن طلاو نقره.»
این جوراجوری و گوناگونگی در آفرینش آدمی، مقتضای نظام موزون آفرینش هستی است. از این روست که هیچ دو نفر آدم را نمی یابیم که از همه جهت، مانند هم باشند، آری، «تشابه نسبی» میان آدمیان، ممکن است؛ اما «تطابق کامل» محال است.
همسران نیز مشمول این قاعده حکیمانه اند؛ هر چه با هم همتا و هماهنگ باشند، باز تفاوت هایی با یکدیگر دارند؛ به ویژه که هر کدام از پدر و مادری جداگانه متولد شده اند و در خانواده ای دیگر پرورش یافته اند؛ با فرهنگ ها و تربیت های متفاوت. بنابراین، اگر چه باید تلاش کرد که دختر و پسر و خانواده هاشان، هنگام انتخاب همسر، همتایی و هماهنگی همه جانبه را در نظر گیرند و گزینش همسر، با بیشترین همتایی و همسنخی انجام گیرد؛ اما همتایی صددرصد، محال است⁽⁵⁾
سخن اکنونی ما با همسرانی است که مرحله انتخاب را گذرانده اند و اینک باید زندگانی مشترک شان را با رفاقت و همدلی ادامه دهند. راهکار کارساز و مهارت کارآمد، به گاه تفاوت های اخلاقی و سلیقه ای و شخصیتی، «پذیرش عاقلانه تفاوت ها و سازگاری ماهرانه با آنها و چشم پوشی های صبورانه از اختلاف سلیقه ها و گذشتن شکیبانه و بزرگورانه از خطاها» است. اینکه در آموزه های اخلاقی ما آمده:
«نصف الدین التغافل؛ نیمی از دینداری، چشم پوشی کریمانه است.» یکی از بهترین و مناسب ترین عرصه های کاربرد آن، عرصه خانواده و روابط همسران است.
 

فرجام این مبحث را با سخنی از امام خمینی(ره) و توضیحی از آیت اللّه خامنه ای، مدظله العالی عطرآگین می کنیم:
«من یک وقت خدمت امام رفتم. ایشان می خواستند خطبه عقدی بخوانند، تا من را دیدند گفتند:
شما بیا طرف عقد بشو. ایشان برخلاف ما که طول و تفصیل می دهیم و حرف می زنیم، عقد را اول می خواندند، بعد دو سه جمله ای کوتاه صحبت می کردند من دیدم ایشان پس از اینکه عقد را خواندند و رویشان را به دختر و پسر کردند و گفتند: «بروید با هم بسازید.» من فکر کردم، دیدم که ما این همه حرف می زنیم، اما کلام امام(ره) در همین یک جمله بروید و با هم بسازید خلاصه می شود!
 

سعی شما این باشد که در تمام دوران زندگی، بخصوص سال های اول، این چهار پنج سال اول، با هم سازگاری داشته باشید. این طور نباشد که یکی اندکی ناسازگاری نشان داد، آن دیگری هم حتما در مقابل او ناسازگاری نشان بدهد. نه! هر دو با هم سازگاری نشان بدهید و اگر دیدید همسرتان ناسازگاری کرد، شما سازگاری نشان دهید. اینجا از آن جاهایی است که سازش و کوتاه آمدن خوب است ... .
سازش کاری در محیط خانواده، جزء واجبات است. نبایستی زن و شوهر تصمیم بگیرند که خودشان هر چه گفتند همان شود. آنچه خودشان می پسندند و آنچه را حتی آنها را تأمین می کند، همان بشود. نه، این طور نباید باشد. باید بنا داشته باشند که با هم سازگاری کنند. این سازگاری، لازم است اگر دیدید مقصود شما تأمین نمی شود مگر با کوتاه آمدن، کوتاه بیایید.
سازگاری در زندگی، اساس بقای زندگی است و همین است که محبت می آفریند. همین است که موجب برکات الهی می شود. همین است که دل ها را به هم نزدیک کرده و پیوندها را مستحکم می کند.»⁽⁶⁾

منبع : مجله،  پیام زن،  خرداد 1388 - شماره 207 

پی نوشتها:
1. «من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازوجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم مودة و رحمة؛ از آیات (و نشانگان حکمت) خداوند این است که از جنس خودتان برایتان همسرانی آفرید تا نزد ایشان آرامش پذیرید، و میان تان الفت و رحمت نهاد.» روم، آیه 21.
2. بحارالانوار، ج2، ص139.
3. همان، ج77، ص232.
4. همان، ج58، ص65.
5. برای مطالعه بیشتر درباره لزوم مراعات همتایی به گاه انتخاب همسر، ر. ج: «جوانان و انتخاب همسر» علی اکبر مظاهری، پارسایان قم، چاپ سی ام.
6. مطلع عشق، ص 90 89.