احساس سنج را برای یافتن این که کودکان چه احساسی در کلاس دارند می توان به کار گرفت.

احساس سنج

احساس سنج ابزاری است که کودکان می توانند درجه هیجان های خود را با آن اندازه گیری کنند. طراحی چنین ابزاری شبیه به درجه حرارت سنج است. اما کاربردش برای کودکان راحت است. یک معمار از ۱ تا ۱۰ بر روی احساس سنج تعبیه شده است. عدد ۱ نماینده ی احساسات ملایم است. در حالی که ۱۰ احساسات بسیار شدید را نشان می دهد.

یک احساس سنج برای هر کودک آماده کنید که روی آن پلاستیک کشیده شده باشد و تصویر سه صورت با احساس های مهم مانند شادی، غمگینی، خشم بر روی آن کشیده شده باشد. یک صورت چهارم هم برای احساسات دیگری که کودکان مایل به ابراز آن هستند بکشید. آنها می توانند احساسات را بر روی صورت بکشند با بنویسند.
این احساس سنج را بر روی تابلوی اعلانات هم قد کودکان نصب کنید، همچنین عنوانی را مانند. "امروز چگونه احساسی دارم" یا "احساس سنج من"، صورت های مختلف و نام کودک را در زیر یا بالای احساس سنج درج نمائید.
اگر تمایل به استفاده از احساس سنج در ابتدای سال تحصیلی دارید و هنوز نام کودکان را نمی دانید می توانید از آنها بخواهید احساس سنج خودشان را رنگ کنند و نامشان را در بالا یا در پایین اش بنویسند، این مساله باعث تقویت حس مالکیت بر این وسیله می شود.

چگونه از احساس سنج در کلاس استفاده کنیم

احساس سنج را می توان از راه های مختلفی استفاده کرد. احساس سنج را برای اندازه گیری احساس کودکان در موارد خاص برای پرورش خود آگاهی استفاده کنید. برای مثال، معلم ممکن است نگران کودکی باشد که به نظر می رسد با مشکلی روبه رو است. او ممکن است متوجه این مساله شده باشد که کودک مانند گذشته خوشحال و فعال نیست.

احساس سنج می تواند کمک کند تا کودک احساس خودش را منعکس کند، احساس خود را با تطبیق دادن با تصاویر صورت و نام آنها از روی احساس سنج شناسایی کند. کودکان می توانند میزان قدرت احساس یا عاطفه شان را در مقیاس ۱۰-۱ تعیین کنند. این روند منجر به پرورش خودآگاهی کودک می شود. قدم بعدی کمک به کودک است تا هیجان ها و افکار خودش را ابراز کند و به او کمک کنیم چگونه هیجان های دردناک خودش را به گونه ای مثبت اداره کند. شما می توانید این کار را با داده های زیادی که در فصل های آینده ی کتاب خواهد آمد اداره کنید.

یک راه دیگر برای استفاده از احساس سنج اندازه گیری درجه ی احساس و هیجانی کلاس است تا ببینیم کودکان تا چه حد آماده ی یادگیری هستند و به آنها این فرصت را بدهید تا اگر خواستند، هیجان های خودشان را ابراز کنند. برای مثال، پس از زنگ تفریح، کودکان به کلاس بیایند و شما حس کنید که چیزی اتفاق افتاده که به نظر می آید آنها را آزار می دهد. از حرکات بدن شان و صورتشان شما متوجه می شوید که چیزی اتفاق افتاده و آنها حال خوبی ندارند.

پس از چند دقیقه، تمام عواطف آنها روی تخته ی احساس خواهد بود. این را با یک نگاه بر روی احساس سنج کلاستان متوجه خواهید شد. اگر درجه خیلی بالا باشد شما می توانید در مورد به کار بستن فعالیت هایی با هدف کاهش فشار روحی فکر کنید (فصل ۵ را در مورد رفع فشار روحی بخوانید). وقتی که کودکان احساس راحتی بیشتری کنند، روند یادگیری موثرتر خواهد بود و شما می توانید به سوی نتیجه ی یادگیری بهتر کار کنید.

کیف ویژه ی من

هدف این فعالیت آگاه کردن کودکان از این است که چه چیزی برایشان مهم است و پرورش روابط آنها با دیگران در کسب علایق مشترک می باشد. مفهوم نهفته ی آن کمک به آنها برای کشف ارزش های خودشان است. به عنوان معلم، می توانید یک الگو برای کودکان در کلاس باشید.

با خلاقیت خود، یک کیف دستی را که نام خودتان بر رویش حک شده، تزئین کنید.
در این کیف چیزهایی را که برای شما اهمیت ویژه دارد قرار دهید. برای مثال، یک عکس خانوادگی، داستان یا کتاب مورد علاقه تان، چیزی که نمایانگر سرگرمی شما باشد. مانند یک توپ تنیس، یک هدیه ی ویژه، یا اسباب بازی ای که برایش ارزش زیادی قایل هستید.
محتوای کیف را در زمان دور هم جمع شدن نشان بدهید. در مورد هر چیزی صحبت کنید، توضیح دهید که چرا آنها برای شما مهم و ویژه هستند و چه احساسی به شما می دهد.
از کودکان بخواهید که همین کار را بکنند. این کیف را می توانند در مدرسه تزئین کنند و به خانه ببرند تا با چیزهایی که برای آنها ویژه است پر کنند.

ماسک با بشقاب یکبار مصرف

این فعالیت به کودکان کمک می کند تا با احساسات خودشان آشنا شوند، تشخیص دهند چه چیزی آنها را خوشحال، غمگین یا عصبانی می کند.

از هر کودک بخواهید تا ۳ ماسک با بشقاب یکبار مصرف بسازند که نمایانگر ۳ هیجان آنها باشد. برای کودکان کم سن تر احساسات شادی، غمگینی و عصبانیت را استفاده کنید. اما بزرگترها ممکن است بخواهند هیجان های پیچیده تری را استفاده کنند.
در گروه ها، کودکان در مورد این که چه باعث شد هیجانی را که به نمایش در آورده اند انتخاب کنند صحبت خواهند نمود. آنها می توانند در مورد اتفاقاتی که باعث شده آن احساس را بیان نمایند داستان هایی بگویند.
در زمان جلسه ی کلاس، هر کودک یکی از ماسک هایش را انتخاب می کند و احساس یا داستان خودش را با بقیه در میان می گذارد.

بازتاب معلم

به عنوان معلم، من درک کرده ام که ما به کلاس می آییم و بامنتهای وفاداری کارمان را انجام می دهیم. ما متوجه نمی شویم چگونه بعضی از کودکان که شلوغ هستند در حقیقت توجه ما را می خواهند و غیره. چون زمان کوتاه است و ما مجبوریم برنامه ی درسی را کامل کنیم، برای همین گرایش پیدا می کنیم تا دلایل پنهان پشت چنین رفتارهایی را نادیده بگیریم.

من احساس سنج را برای یافتن این که کودکان چه احساسی در کلاس من دارند به کار بستم. من وقتی احساس می کردم که احساسات منفی در بین کودکان وجود دارد، برای بررسی وضعیت کلی هیجان ها از احساس سنج استفاده می کردم. همچنین برای کودکی که در مورد هیجان هایش مطمئن نبودم به صورت فردی از آن استفاده می کردم. نتایج حیرت آور بود. احساس سنج اطلاعات زیادی در مورد احساسات کودکان به من داد.

معلم سال دوم

نویسنده: هلن مافینی-شهناز بهمن

منبع: کتاب «پرورش هوش هیجانی کودکان»