عوامل شخصیتی موثر بر ازدواج موفق (بخش دوم)

اجتماعی بودن (برون گرایی) با کیفیت زندگی همبستگی دارد.
 

لویس و اسپانیر (۱۹۷۹) دریافتند رفتارهای نوروزگرایی، سلامت هیجانی، خودپنداشت و متعارف بودن پیش از ازدواج با کیفیت زناشویی پس از ازدواج همبستگی دارد. آنها با استفاده از رویکرد تبادل اجتماعی این گونه مفهوم سازی کردند که این عوامل به عنوان شاخص هایی از «منابع پیش از ازدواج» برداشت می شوند که هر فرد آنها را وارد پیوند ازدواج خود می کند.
 
بر، لی و همکاران (۱۹۷۹) به عنوان انتقاد از نظر لویس و اسپانیر (۱۹۷۹) اعلام کردند که به این ویژگی های شخصیتی و بازخوردهای شخصی با امساک گری بیشتری از رویکرد مبتنی بر تعامل نمادین نگاه می شود و آنها مهارت هایی هستند که نشان دهنده «به عمل درآوردن نقش» می باشند که این به عمل در آوردن نقش با رضایتمندی زناشویی همبستگی دارد.
 

بنتلر و نیوکامب (۱۹۷۸) متوجه شدند اجتماعی بودن (برون گرایی) با کیفیت زندگی همبستگی دارد. بیچ و الیرى (۱۹۹۳)، مارکمن و همکاران (۱۹۸۷) نشان دادند افسردگی پیش از ازدواج با کیفیت زناشویی همبستگی معکوس دارد. هولمن و همکاران (۱۹۹۴) دریافتند «آمادگی شخصی» شامل سلامت هیجانی، کنترل تکانه و حرمت خود با رضایتمندی زناشویی همبستگی دارند.
 
همچنین، باورهای ناکارآمد و بازخوردهای غیر متعارف با رضایتمندی زناشویی همبستگی معکوس دارند (بنتلر و نیوکامب، ۱۹۷۸). تمایل زیاد به ازدواج و بازخوردهای فرد درباره ازدواج مانند نقطه نظرهای محافظه کار یا آزادی خواه بودن در مورد ازدواج و خانواده با رضایت زناشویی در ارتباط است (شاچارز، ۱۹۹۱).
 

همچنین، هولمن، لارسون و السن (۲۰۰۲) معتقدند ویژگی های شخصیتی مانند کنترل تکانه، مقبولیت، برون گرایی (اجتماعی بودن) با کیفیت زناشویی پس از ازدواج در ارتباط هستند و نیز حالت های هیجانی یا ذهنی مانند افسردگی، حرمت خود و سلامت هیجانی با کیفیت زناشویی مرتبط هستند. میان ارزش ها، بازخوردها و باورهای فرد پیش از ازدواج نیز با کیفیت زناشویی ارتباط وجود دارد.
 

یکی از ویژگی های شخصیتی که با آن فرد می تواند از پس شرایط سخت برآمده و وقایع تهدید آمیز را با موفقیت پشت سر بگذارد، سخت رویی است که به معنای درک درست شرایط پیرامون و قابلیت تصمیم گیری مطلوب در مورد خویشتن است (جمهری، ۱۳۸۱).
 
در مطالعه گل افزایی و همکاران (۱۳۹۰) نشان داده شد که زوج های متقاضی طلاق، سخت رویی کمتری دارند؛ به طوری که در خرده مقیاس های تعهد و مهارگری نمره های این افراد کمتر از زوجین دارای رضایتمندی زناشویی با متقاضی مشاوره بود؛ این در حالی است که در خرده مقیاس چالش و مبارزه جویی، زوجین عادی نمره های بیشتری را به دست آوردند. البته به نظر می رسد که عواملی مانند انعطاف پذیری (جمهری، ۱۳۸۱) و منابع حمایتی در دسترس افراد (شپرد و کاشانی، ۱۹۹۱) نقش تعدیل کننده ای در سطح سخت رویی افراد متقاضی طلاق ایفا کنند.
 

تعهد بالا در فرد به این معنا است که فرد می داند چه فعالیت ها و اموری را انجام می دهد و باور دارد که می تواند معنایی در مورد آنچه انجام می دهد، بیابد (قربانی و دژکام، ۱۳۷۳). همچنین، مبارزه جویی به این باور اشاره دارد که تغییر و تحول، جنبه های مثبت از زندگی است، بنابراین در افراد دارای سطوح بالای مبارزه جویی تغییرات به صورت فرصتی برای یادگیری و رشد هستند که این مسئله سبب افزایش انعطاف پذیری شناختی و قدرت تحمل رویدادها و موقعیت های مبهم و ناراحت کننده خواهد شد (رمضانی و همکاران، ۱۳۹۰).
 
از این رو، بالا بودن سطوح این مؤلفه در زوجین موجب می شود که به هنگام تجربه رویدادهای ناخوشایند در زندگی، به دنبال حل مشکل خود از راه مشاوره به جای قطع ارتباط با انجام طلاق بر آیند (رمضانی و همکاران، ۱۳۹۰).
 
سایرز و کوران (۱۹۹۶) نشان دادند ویژگی های شخصیتی مانند نوروزگرایی تأثیر مستقیمی در ثبات زناشویی دارند، هرچند می توان با آموزش مهارت های مقابله ای تأثیر این ویژگی های شخصیتی را تعدیل کرد. بنابراین، یکی از مؤلفه های برنامه پیشگیری باید ارتقای مهارت های مقابله ای افراد و افزایش مهارت های حل تعارض باشند. تاب آوری و مقاومت در برابر عواطف منفی نیز جزء عوامل تعدیل کننده ثبات زناشویی به شمار می آیند (ایگلاند، کارلسون و اسروفه، ۱۹۹۳).
 
 

 کارنی و برادبری (۱۹۹۵) درون گرایی - برون گرایی را یکی از پیش بینی کننده ترین متغیرهای ثبات زناشویی معرفی کرده اند. باس (۱۹۹۲) معتقد است برون گرایی موجب افزایش کیفیت روابط زناشویی می شود. عبدالله زاده (۱۳۸۲) در ایران، در پژوهشی نشان داد که برون گرایی، گشودگی به تجربه و وظیفه شناسی با رضایت زناشویی رابطه مثبت دارند.
 
اما بنتلر و نیوکامب (۱۹۷۸) و نیمی چک و السون (۱۹۹۶) نتایج مغشوشی را در حوزه درون گرایی-برون گرایی به دست آورده اند. تابین، گرازیانو، وان من و تاسیناری (۲۰۰۰) بر این باورند که برون گرایی ویژگی است که بیشتر به تعاملات اجتماعی فرد مربوط می شود و به اندازه ویژگی های دیگر در کیفیت روابط زناشویی تأثیرگذار نیست. اشنیویند و جرهارد (۲۰۰۲) به شخصیت ارتباطی اشاره کردند که منظور آنها آسیب پذیری نسبت به ارتباط، همدلی و شایستگی ارتباطی است.

ادامه دارد...

منبع: مشاوره پیش از ازدواج، مسعود جان بزرگی، صص 185-187، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، اول، 1397