مقاله ي حاضر اگر چه نکات بديعي در آن ديده مي شود، و به همين دليل اقدام به درج آن نموديم، اما پيش از چاپ به نظر يکي از صاحب نظران علوم عقلي رسيده است و ايشان يادداشتي را مرقوم داشته اند که از نظر خوانندگان...

بر اساس يکي از ديدگاه هاي طرح شده، روش شناسي ملاصدرا در حکمت متعاليه تفکيکي است. مدعاي اين نظرگاه اين است که ملاصدرا در سير تحول روشي خود از رويکرد فلسفي- عرفاني و تأويليِ نخستين خويش به رهيافتي وحياني...

يکي از مسلّماتي که در برخي از مباحث و آراء فيلسوفان مسلمان، نقش برجسته يي ايفا کرده است، نظريه افلاک با محوريت زمين مي باشد. اين نظريه، تأثيرات چشمگيري در برخي از آراء مهم فيلسوفان اسلامي داشته است؛ بگونه...

به نظر فيلسوفان اسلامي، مباحث طبيعي ( طبيعيات ) به مثابه اصول موضوعه، در علم الهي استفاده مي شود. برخي از مباحث مابعدالطبيعه، تحت تأثير علم تجربي يا فيزيک روزگار فيلسوفاني است که به طرح نظريات مابعدالطبيعي...

با تمامي تُنُک مايگي ما نسبت به زندگي و انديشه ي ابوالعباس محمد بن محمد ايرانشهري نيشابوري و با انتباه به همان مدارک ناچيزي که درباره ي او باقي مانده است، او به نحو علي الاطلاق نخستين فيلسوف ايراني در...

ارسطو ساختاري را که براي عالم وجود معرفي مي کند بر پايه ي مفاهيم اوسيا، ماده ي نخستين، صورت، قوه، فعل و کمال استوار است. به رغم کوشش هايي که او در معرفي اوسيا، به عنوان مسأله ي کانوني فلسفه ي اولي، به...

ارسطو در جایگاه ها به منظور تحلیل استدلال جدلی، آن را به گزاره ها فرومی کاهد و می گوید که هر گزاره‌ی جدلی از موضوعی تشکیل شده که «نوع» است، و از محمولی که یا «تعريف» است، یا «جنس»، (یا «فصل»،) یا

علیرغم بیست قرن سلطنت مطلقه‌ی نظام اندیشه‌ی ارسطو بر تفکر فلسفی جهان، این نکته عجیب به نظر می رسد که در مورد مهمترین ویژگی های تفکر ارسطویی حتی در کلّی ترین شکل آن اختلاف نظر در میان اصحاب بحث و نظر

آذرحيوان ( تولّد بين 1529 و 1533 و درگذشته ي بين 1609 و 1618 م ) روحاني عالي مقام زرتشتي و اهل فارس است که به هند مهاجرت کرد و بنيانگذار مکتب اشراقي زرتشتي گرديد. متون اين مکتب، آثار اشراقي زرتشتي را

شاید آشکارترین بازتاب این پیوندها را در آن دسته روایت های دینی/ داستانی بتوان یافت که از نخستین هزاره ی پیش از میلاد به بعد در این دو سرزمین رواج یافته اند و در نیمه ی دوّم این هزاره، مبلّغان بودایی در...