در علوم انسانی، «تجربه‌گرایی» به عنوان اولین رویکرد مورد توجه دانشمندان این عرصه قرار گرفت و هنوز هم با وجود نقدها و رقیب‌های جدی، روش غالب در تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی را تشکیل می‌دهد. موافقان

علوم انسانی رایج در حوزه‌های مختلفی از جمله موضوع، روش، نظریه‌پردازی و گزاره‌ها، جهت‌گیری و رویکردها از سکولاریزم تأثیر پذیرفته است.

عنوان مقاله شاید عجیب به نظر برسد. چگونه قوانین علمی در علوم انسانی که برخاسته از واقعیت‌های فردی و اجتماعی هستند می‌توانند از یک نظام ارزشی مثل اسلام متأثر شوند؟ آیا این به معنای نگاه ایدئولوژیک به علم...

سال‌هاست که متفکران اسلامی خصوصاً رهبر معظم انقلاب اسلامی از لزوم اسلامی کردن دانشگاه‌ها و یا به معنای دقیق‌تر، اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم سخن می‌گویند و بحث از علوم انسانی اسلامی را مطرح می‌کنند. در...

نظام ارزشی پذیرفته شده‌ی یک محقق علوم انسانی می‌تواند در فرایند فهم عالمی او اثر بگذارد. کسی که به هر دلیل از یک مسأله‌ای نفرت داشته باشد، یا به یک مسأله‌ای دلبستگی داشته باشد، به سادگی نمی‌تواند فهم خود...

«ارزش»، در علوم و دانش‌های مختلفی به کار برده می‌شود و در هر جا کاربرد و معنای ویژه‌ای دارد. منظور ما در این بخشی از «نظام ارزشی» همان «نظام اخلاقی» پذیرفته شده‌ی پژوهشگر است. می‌خواهیم نقش ایدئولوژی یا...

علوم انسانی در صورتی متصف به صفت «علمی» خواهند شد که با پدیده‌های تکرارپذیر و مشابه سرو کار داشته باشند؛ و الا قادر به قانونگذاری و کشف قوانین و طبقه‌بندی قوانین نخواهند بود.

یکی از عوامل تأثیرگذار و تعیین‌کننده در اتخاذ روش تحقیق، مبانی معرفت شناختی محقق است. اگر اندیشه‌هایی چون حس گرایی و تجربه گرایی و پوزیتویستی بر ذهن یک محقق حاکم باشد، در آن صورت روش حاکم بر تحقیقات علمی...

علوم انسانی دو بُعدی و دو ساحتی‌اند. هم به توصیف و تبیین پدیده‌های انسانی می‌پردازند و هم به توصیه و ارزش گذاری اقدام می‌کنند. دقت در این ویژگی، نشان می‌دهد که این علوم، در هر دو بخش خود، از ارزش شناسی...

علوم انسانی تأثیرپذیری مستقیمی از مبانی انسان شناختی عالمان و محققان دارد. یکی از تفاوت‌های بنیادین علوم انسانی اسلامی با علوم انسانی غیراسلامی در همین بخش یعنی نوع نگاه به انسان است. از جدی‌ترین پیش‌نیازهای...