هم فخرالدین رازی (متوفی 606ق) وهم نصیرالدین طوسی (متوفی 672ق) شرح‌هایی بر کتاب الاشارات و التنبیهات ابن سینا نوشته اند.رازی، که متکلمی اشعری بود، بخش بزرگی از شرح خود را به نقد تعالیم فلسفی ابن سینا اختصاص...

هر پژوهشگری که طالب شناخت زندگی و اندیشه‌های خواجه نصیرالدین طوسی است، در مرحله‌ای که بیشتر خواهان شناخت خود اوست تا دستاوردهای علمی اش، و نیز در وهله‌ای که بیشتر مترصّد درک اصول عقاید شخصی اوست تا ژرفای...

به نظر می‌رسد که یکی از اغراض اصلی ابن سینا در ضمن ضبط و ربط بخشیدن به حوزه‌ی مابعدالطبیعه، تطهیر ما بعدالطبیعه از عناصر و ارکان غیر ما بعدالطبیعی بوده است.

سخن از «عرفان در برابر فلسفه» در متن تمدن اسلامی معنایی بسیار متفاوت از آن چیزی دارد که غرب از آن حکایت داشته است. در غرب بسیاری از فیلسوفان، عرفان را ترک هر گونه کوششی برای سازگاری میان داده‌های دینی...

تصوف و وعده‌اش به گشودن راهی به حقیقت غایی معنوی، اندیشه‌ی طوسی را طیّ دو دهه‌ی پایانی عمرش، یعنی پس از جدایی از جامعه‌ی نزاری اسماعیلی بیشتر و بیشتر به خود مشغول می‌داشت. طوسی اکنون به عنوان سرآمد فیلسوفان...

در این مقاله تأثیر مهمترین مبانی فلسفی صدرالمتألهین در مباحث انسان‌شناسی او مورد بررسی قرارگرفته است. به این منظور شش مبنای فلسفی که ملاصدرا از آنها در مباحث انسان‌شناسی بهره برده است، مطرح شده و تقریباً...

بنابر آیه‌ی 172 سوره‌ی اعراف- معروف به آیه‌ی میثاق- بشر قبل از حضور در عالم دنیا در موطنی مجرد و بسیط و سراسر شهودی، شاهد حقایق نابی بوده است که در پی این شهود، اقرار به ربوبیت پروردگار خویش نموده است....

برهان صدیقین نام گونه‌یی از برهان است که در آن حدّ وسط، موجود مطلق یا اصل واقعیت است. علامه طباطبایی تقریری خاص از این برهان دارند که بگونه‌های متفاوتی تنسیق شده است. در این مقاله تنسیق استاد فیاضی از...

بخش گسترده‌ای از واکاویها و جُستارهای فلسفی حکما و اندیشمندان در تاریخ فلسفه، مربوط به ماهیت نفس و چگونگی ارتباط آن با بدن است. اندیشه‌ورزان این عرصه از صدر تا ذیل و از شرق تا غرب، همه بنوعی به این ساحت...

یکی از مهمترین نظریات در حوزه‌ی فرااخلاق و درباره‌ی تحلیل معناشناختی الزام اخلاقی، نظریه‌ی اعتباریات علامه طباطبایی است. از نظریه‌ی مذکور تفسیرهای مختلف و بعضاً متناقضی ارائه شده است. در این نوشتار، دو...