خواجه نصیرالدین طوسی و علم و عمل موسیقی

چنانکه می‌دانیم علم موسیقی نزد علمای یونان باستان و نیز دانشمندان اسلامی شاخه‌ای از ریاضیات محسوب می‌شد.

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

درسنامه‌ای در هیئت از خواجه نصیر

زبدة الهیئة منسوب به نصیرالدین طوسی، در میان متون فارسی علم هیئت دوره‌ی اسلامی از اهمیت بسزائی برخوردار است. بررسی شواهد تاریخی و نیز مقایسه‌ی...

سه‌شنبه، 4 مهر 1396

معرّفی نسخه‌ی خطّی تحریر اصول اقلیدس

اقلیدس بود که اصول را فراهم آورد و بسیاری از قضیه‌های ائودوکسوس را گرد آورد و بسیاری دیگر را که از تئایتتوس بود، تکمیل کرد و برای قضایایی که...

دوشنبه، 24 اسفند 1394

خواجه نصیر الدین طوسی

طوسی، چنان که از زادگاهش پیداست، ایرانی تبار بود. او با استعداد فراوان خود به علوم متعددی پرداخت: فلسفه، فقه، علوم طبیعی، جغرافیا و علوم ریاضی....

چهارشنبه، 30 دی 1394

جفت طوسی در کتاب اُکَرنیکول اورم

نیکول اورمِ، فیلسوف فرانسوی در دوره‌ی فعالیتش در پاریس، سؤال‌هایی را در [کتابی با عنوان] پرسش بر کتاب مشهور و پرنفوذ اکرساکروبوسکو تدوین کرد....

دوشنبه، 28 دی 1394

تصویرهای خواجه نصیر الدین طوسی

نصیر الدین طوسی در میان دانشمندان اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار است. از همین رو، تصویرهایی چند از وی تا به امروز باقی مانده است. این امر به...

دوشنبه، 28 دی 1394

ابن سینا، طوسی و مسئله‌ی بساطت اجرام آسمانی

در برابر نظر پوپر که سرنوشت نظریه‌های علمی را در گرو ابطال تجربی آن‌ها می‌داند، ایمره لاکاتوش گفته است که «نظریه‌های علمی ابطال شده به دنیا می‌آیند»....

دوشنبه، 28 دی 1394

کشفُ القِناع یا اولین کتاب در مثلثات

علم مثلثات یکی از شعب ریاضیات است که از قسمت‌‌های متوسطه‌ی این علم گرفته تا درجات عالیه‌ی آن و همچنین در اغلب مسائل فنی و علمی مورد استعمال دارد...

دوشنبه، 28 دی 1394

رساله‌ی چهار ضلعی

یکی از بزرگ‌ترین نمایندگان علم اسلامی یقیناً نصیرالدین طوسی است (672- 597ق/ 1273-1200م). او دانشمندی جامع بود و فکری نسبتاً بدیع داشت و به همه‌ی...

دوشنبه، 28 دی 1394

نصیر الدین طوسی و ابن شاطر در کراکو؟

«خوشبختانه کوپرنیک یک مدل طوسی را در اختیار داشته است». این جمله را نویگه بائر هنگام شرح روش کوپرنیک در ترکیب دو حرکت دایروی به صورت یک حرکت...

دوشنبه، 28 دی 1394

حساب ترکیبات و ما بعدالطبیعه

به مدت هفت قرن تمام، پژوهش ریاضی پیشرفته ای در مراکز شهری جهان اسلام به زبان عربی صورت می‌گرفت. پس حق داریم از خود بپرسیم که آیا فیلسوفان در...

دوشنبه، 28 دی 1394

حرکت وسط کواکب در زیج ایلخانی و نقدهای وارد بر آن

یکی از مشهورترین زیج‌های دوره‌ی اسلامی زیج ایلخانی است که در قرن هفتم هجری زیر نظر نصیرالدین طوسی (د 672ق) به رشته‌ی تحریر در آمد. این زیج نتیجه‌ی...

دوشنبه، 28 دی 1394

تأثير خواجه نصير در ايجاد مکتب علمي مراغه (1)

خواجه نصيرالدين طوسي و رصدخانه ي مراغه نقطه ي شروع بزرگترين نهضت علمي در ايران بعد از حمله مغول بود؛ نهضتي که از فرار مغزها به سرزمين هاي ديگر...

يکشنبه، 18 آبان 1393

تأثير خواجه نصير در ايجاد مکتب علمي مراغه (2)

زمين و ديگر سيارات منظومه ي شمسي در مدارهايي تقريباً مستدير بر گرد خورشيد مي گردند و همه ي آنها تقريباً در سطحي واحد که فلک البروج خوانده مي...

يکشنبه، 18 آبان 1393

رويکرد خواجه ي طوسي به طبقه بندي علوم (1)

طبقه بندي علوم در آثار فلاسفه ي يونان مطرح شده است، چنان که ارسطو علوم را به صناعي ( توليدي يا شعري )، عملي و نظري و علم نظري را به علم طبيعي،...

شنبه، 17 آبان 1393

رويکرد خواجه ي طوسي به طبقه بندي علوم (2)

با پذيرش سخن تفصيلي خواجه، بايد توجه داشت که در اين گونه طبقه بندي ها، تقارني ميان علوم اوائل و اواخر (يا فلسفي در برابر غير فلسفي يا مذهبي/...

شنبه، 17 آبان 1393

رويکرد خواجه ي طوسي به طبقه بندي علوم (3)

قبلاً به اين نکته اشاره نموديم که قطب الدين شيرازي در طبقه بندي خود از نمودار 1 خواجه تأثير پذيرفته است، اما اين تأثير به همين جا ختم نمي يابد....

شنبه، 17 آبان 1393

خواجه‌نصیرالدین‌طوسی و رصدخانه‌مراغه

خواجه نصیرطوسی در تاریخ رصدخانه های اسلامی مقامی والا دارد ، زیرا درتأسیس رصدخانه مراغه سهمی بزرگ داشت و سالها رئیس و عضو مؤثر آن و سرآمد دانشمندان...

چهارشنبه، 18 دی 1392

خواجه نصيرالدين طوسي

«خواجه نصيرالدين محمدبن حسن جهرودي طوسي» مشهور به «خواجه نصيرالدين طوسي» از اهالي «جهرود»، در تاريخ 15 جمادي الاول سال 597هجري قمري ديده به جهان...

پنجشنبه، 18 آذر 1389

خواجه نصیرالدین طوسی

محمد بن حسن جهرودی طوسی مشهور به خواجه نصیر الدین طوسی در تاریخ ۱۵ جمادی الاول سال ۵۹۸ هجری قمری در طوس ولادت یافته است. او به تحصیل دانش علاقه...

پنجشنبه، 30 مهر 1388