جهان علم در سال 1962

در20 فوریه 1962، امریکا سفینۀ فضایی فرند شیپ7( دوستی) را پرتاپ کرد که نخستین آمریکایی را در فضا قرار داد. او جان گلن بود که زمین را سه دور گشت...

شنبه، 7 اسفند 1395

توجهات نیوتون

نیوتن در عملیاتش همیشه به الگوها توجه می‌کرد. از خود می‌پرسید: آیا می‌توان از الگویی که در جریان کوادراتور پدیدار شده استفاده کرد و خم دیگری...

شنبه، 7 اسفند 1395

آنچه نیوتون به دست آورد

یکی از گستره‌های فکری نیوتن به عنوان عالم فیزیک ریاضی این بود که ضرورت هم بستگی متقایل نظریه و آزمایش را درک می‌کرد و می‌توانست به آسانی آن را...

پنجشنبه، 5 اسفند 1395

خطابه‌ی افتتاحی در جشن هزاره‌ی ابن‌سینا (بغداد 1330)

جشنی که به مناسب هزارمین سال قمری ولادت شیخ رئیس ابوعلی سینا معروفترین حکیم اسلامی در بغداد برپا شد و به اصطلاح معمول عربها «مهرجان ابن‌سینا»...

شنبه، 16 بهمن 1395

شالوده نظری یکنواخت نیوتون

بخش بزرگ تر پژوهش فیزیکی، به گسترش شاخه های گوناگون فیزیک اختصاص دارد، که موضوع هریک فهم نظری حوزه های کمابیش تجربی است و در هر یک از آن ها قانون...

سه‌شنبه، 12 بهمن 1395

معلم کامل فیزیک: هیویت

گاهی وقتها بهترین نحوه یاد دادن یک مفهوم فیزیکی آن است که با استفاده از ابزارهای زندگی روز مره، از آن مفهوم یک تصویر ذهنی بسازیم. نمایش خیلی...

دوشنبه، 27 دی 1395

علم دینامیک گالیله و درون‌مایه‌ی تجربی آن -2

همه‌ی مورخان با تحلیل‌ها و نتایج بررسی‌های دریک موافق نیستند. یک مورد اختلاف این است که دریک ظاهراً اصرار دارد گالیله را بیش از حد امروزی بداند،...

يکشنبه، 14 شهريور 1395

علم دینامیک گالیله و درون‌مایه‌ی تجربی آن -3

علاوه بر این، یکی از مفاهیم اصلی تحلیل حرکت در قرن‌های چهاردهم، پانزدهم، و شانزدهم مفهوم سرعت میانگین بوده است که در قضیه‌ی سرعت میانگین و یا...

يکشنبه، 14 شهريور 1395

علم دینامیک گالیله و درون‌مایه‌ی تجربی آن -1

آیا گالیله قوانین حرکت را صرفاً از راه تفکر نظری و تحت تأثیر مطالعات فیلسوفان اواخر قرون وسطی به‌دست آورده و آزمایش در کار او نقش مهمی نداشته...

يکشنبه، 14 شهريور 1395

واقعیاتی در مورد آقای اسحاق نیوتن

اسحاق نیوتن جزو معدود دانشمندان دنیا است که نقش مهمی را در توضیح قوانین اساسی و بنیادین طبیعت داشته است. تحقیقات او به درک بسیاری از تئوری‌های...

دوشنبه، 25 مرداد 1395

لشکر شکست خورده صنعت بازی

دنیای هنرمندان و دانشمندان مختص به خودشان است و پیروی از عادات و رفتار آنها نمی‌تواند به کسی کمک بکند تا به گروه آنها ملحق شود. اما شنیدن عادات...

دوشنبه، 18 مرداد 1395

مشهورترین چهره‌های دنیای حمل و نقل

علاوه بر ساختن نخستین خط آهن اتصال دهنده‌ی لندن به بریستول و همچنین پل معلق کلیفتون، این مهندس خلاق طراحی و ساخت SSGREATBRITAIN را برعهده داشت:...

دوشنبه، 18 مرداد 1395

زندگینامه‌ی سروپالی راداكریشنان

دكتر راداكریشنان كه امروز ریاست جمهوری هند به عهده‌ی اوست به سال 1888 میلادی در ناحیه‌ی (تیروتانی) واقع در ایالت مدرس پا به این جهان نهاد و در...

شنبه، 7 فروردين 1395

معرفی نسخه‌ی خطّی گذر سیاره‌ی زهره در عصر قاجار

پدیده‌ی نجومی‌«گذر» یا «عبور» هنگامی رخ می‌دهد که از دید ناظری روی زمین، جسمی آسمانی از برابر جسم بزرگتری بگذرد. گذر، تنها در بعضی مقارنه‌های...

دوشنبه، 24 اسفند 1394

معرّفی نسخه‌ی خطّی تحریر اصول اقلیدس

اقلیدس بود که اصول را فراهم آورد و بسیاری از قضیه‌های ائودوکسوس را گرد آورد و بسیاری دیگر را که از تئایتتوس بود، تکمیل کرد و برای قضایایی که...

دوشنبه، 24 اسفند 1394

روح جستجوگر آندره ساخاروف

مانند پرتوی که در تاریکی بدرخشد و تنها یک لحظه بیاید، از ظلماتِ مادۀ بی شعور ظاهر شده‌ایم تا خواسته ها عقل را جامه عمل بپوشانیم و زندگی ای ایجاد...

پنجشنبه، 8 بهمن 1394

ابن سینا، طوسی و مسئله‌ی بساطت اجرام آسمانی

در برابر نظر پوپر که سرنوشت نظریه‌های علمی را در گرو ابطال تجربی آن‌ها می‌داند، ایمره لاکاتوش گفته است که «نظریه‌های علمی ابطال شده به دنیا می‌آیند»....

پنجشنبه، 1 بهمن 1394

خواجه نصیر الدین طوسی

طوسی، چنان که از زادگاهش پیداست، ایرانی تبار بود. او با استعداد فراوان خود به علوم متعددی پرداخت: فلسفه، فقه، علوم طبیعی، جغرافیا و علوم ریاضی....

چهارشنبه، 30 دی 1394

جفت طوسی در کتاب اُکَرنیکول اورم

نیکول اورمِ، فیلسوف فرانسوی در دوره‌ی فعالیتش در پاریس، سؤال‌هایی را در [کتابی با عنوان] پرسش بر کتاب مشهور و پرنفوذ اکرساکروبوسکو تدوین کرد....

دوشنبه، 28 دی 1394

تصویرهای خواجه نصیر الدین طوسی

نصیر الدین طوسی در میان دانشمندان اسلامی از جایگاه خاصی برخوردار است. از همین رو، تصویرهایی چند از وی تا به امروز باقی مانده است. این امر به...

دوشنبه، 28 دی 1394