کتاب علم منطق هگل

علم منطقِ هگل، مشتمل بر سه «کتاب» که به ترتیب در سال‌های 1812،1813 و 1816 منتشر شدند، بعید است که با همان درجه از اشتیاق که اغلب با مطالعه‌ی...

جمعه، 22 آبان 1394

نگاهی به فلسفه‌ی هگل

بیان موجز خود هگل درباره‏ی‌ ماهیت فلسفه که در «پیشگفتار» عناصر فلسفه‌ی حق آمده است، تنشی سرشت‌نما را در رهیافت فلسفی وی و، به ویژه، در رهیافتش...

جمعه، 22 آبان 1394

هگل و پس از هگل

هگل در سال 1770 در اشتوتگارت به دنیا آمد و سال‌های 1788 تا 1793 را به عنوان دانشجوی الهیات در حوالی توبینگن سپری کرد. در آنجا بود که وی روابطی...

جمعه، 22 آبان 1394

پنج درون‌مایه‌ی فلسفی هنر مفهومی

مسئله‌ی تعریف هنر به هیچ‌ وجه دغدغه‌ای نیست که خاص هنر مفهومی باشد. دلمشغولی‌ای که تعریف هنر برمی‌انگیزد ریشه در دو مسئله‌ی عمده دارد: نخست آن...

پنجشنبه، 21 آبان 1394

فلسفه‌ی هنر مفهومی

دغدغه‌های فلسفیِ ناشی از هنر مفهومی را می‌توان به دو دسته‌ی اصلی تقسیم کرد: دسته‌ی نخست پرسش‌های خاصی هستند در مورد خودِ هنر مفهومی و ادعاهایی...

پنجشنبه، 21 آبان 1394

نیکولاس کوزایی و نوافلاطون‌گرایی

نوافلاطون‌گرایی نیکولاس چگونه به اندیشه‌اش در باب خدا یاری می‌رساند؟ یکی از مزیت‌های این دیدگاه آن است که نیکولاس می‌تواند تقارن مبنایی میان...

سه‌شنبه، 19 آبان 1394

الهیات فلسفی نیکولاس کوزایی

ارتباط میان در باب جهل آموخته و در باب حدس‌ها الگویی شد برای آثار نظری پرشمار کوتاه‌تری که نیکولاس در دو دهه‌ی بعدی به نگارش درآورد. او بینش‌‌های...

سه‌شنبه، 19 آبان 1394

شناخت‌شناسی نیکولاس کوزایی

نیکولاس کوزایی همان‌طور که مرزی میان ایمان و عقل ترسیم نمی‌کند، وجودشناسی و معرفت‌شناسی را نیز قاطعانه از هم جدا نمی‌سازد. به همین دلیل، شایسته...

سه‌شنبه، 19 آبان 1394

متافیزیک نیکولاس کوزایی

گزاف نخواهد بود اگر بگوییم بهترین راه فهم اندیشه‌ی نیکولاس کوزایی این است که او را فردی بدانیم که با بهره بردن از نوعی چارچوب نوافلاطونی مسیحی...

سه‌شنبه، 19 آبان 1394

زندگینامه‌ی نیکولاس کوزایی

نیکولاس کوزایی (نیکولاوس کریفتس یا کرپس به زبان آلمانی، و بعدها نیکولاوس کوسانوس به زبان لاتین) در سال 1401 میلادی در شهر کوئس (برن کاستل-کوئس...

سه‌شنبه، 19 آبان 1394

نیکولاس کوزایی

شواهد مؤید این مطلبند که مهم‌ترین متفکر آلمانی قرن پانزدهم، نیکولاس کوزای [نیکولاوس کوسانوس] (1401-1464)، درعین حال از متولیان و اصلاحگران کلیسا...

سه‌شنبه، 19 آبان 1394

طعم تلخ فردید

فردید، اندیشمند «تلخی»ست. تلخی اندیشه و سلوک اجتماعی او، به نحوی، همه مخاطبان او را نواخته و هنوز هم می‌نوازد؛ چه کسان یا گروه‌هایی که او را...

دوشنبه، 11 آبان 1394

روشنفکری و خودکامگی

سیداحمد فردید (1373-1289) فیلسوف شفاهی و استاد فلسفه دانشگاه تهران متولد سال 1289 در یزد پس از پایان دوران متوسطه در سال 1307 وارد دانش‌سرای...

دوشنبه، 11 آبان 1394

تفاوت فاهمه و عقل نزد کانت

در این نوشتار قصد داریم تا به تفاوت فاهمه و عقل از دیدگاه کانت بپردازیم؛ یعنی دو قوه‌ای که کانت چنین می‌نامد و قائل به تمایز آنهاست. روشن است...

پنجشنبه، 7 آبان 1394

وینگنشتاین و طرحواره‌های ذهنی

در این مقاله به نقش طرحواره‌های ذهنی در آموزش پرداخته شده است و سه نوع مکتب فکری در باب طرحواره‌های ذهنی معرفی شده است. با بررسی دو نوع افراطی...

پنجشنبه، 7 آبان 1394

وان / دانتسیخ، داویت

وان دانتسیخ در سیزده سالگی نخستین مقاله‌ی ریاضی خود را نوشت، که در یک مجله‌ی هلندی بچاپ رسید. پس از اتمام دوره‌ی دبیرستان، به تحصیل در رشته‌ی...

چهارشنبه، 6 آبان 1394

دانزاسکوتس، جان

درباره‌ی زندگی جان دانز اسکوْتس، که از زمره‌ی اندیشمندان برجسته‌ی اواخر قرون میانه بود، اطلاع زیادی در دست نیست. وی احتمالاً در سال 658 یا 659...

سه‌شنبه، 5 آبان 1394

اخلاق اسپینوزا (2)

اسپینوزا در بخش دوم کتاب به مبدأ و طبیعت انسان می‌پردازد. آن دو صفت خدا که ما می‌شناسیم بُعد [یا امتداد] و فکر است. این امر به خودی خود نظریه‌ای...

شنبه، 25 مهر 1394

نگاهی به رساله‌ی الهیاتی-سیاسی

هدف رساله‌ی الهیاتی-سیاسی (TTP) که در زمان خودش آماج بدگویی‌های بسیار بود، در ظاهر آن است که نشان دهد نه تنها می‌توان آزادی فلسفه‌ورزی را بدون...

شنبه، 25 مهر 1394

اخلاق اسپینوزا (1)

کتاب اخلاق اثری است بلند پروازانه و چند وجهی. این کتاب همچنین تا حد گستاخی، بی‌پرواست، و این چیزی است که می‌توان از نقدی نظام‌مند و بی‌رحمانه...

شنبه، 25 مهر 1394