تفکیک فضایی و فرهنگ

فضا، مفهومی بیولوژیک - فرهنگی است؛ بیولوژیک، از آن رو که هر نوع شکل‌گیری ذهنی و شخصیتی در انسان به مثابه فرد و به مثابه گروه اجتماعی، تنها با...

پنجشنبه، 23 آذر 1396

فرهنگ برخاسته از روابط جنسی

فرهنگ بین جنسیتی را می‌توان به مجموعه روابط، کنش‌ها، ذهنیت‌هایی اطلاق کرد که در یک جامعه مشخص میان دو جنسیت مؤنث و مذکر وجود دارند و بنا بر فرایندهای...

پنجشنبه، 23 آذر 1396

بازنمایی فرهنگی چیست؟

جهان بیرونی به صورت مستقیم در ذهن و اندیشه ما وارد و ثبت نمی‌شود. در یک معنا جهان بیرونی اصولاً برای ما درک‌ناپذیر است: چگونه می‌توان میلیاردها...

چهارشنبه، 22 آذر 1396

هویت فرهنگی چیست؟

هیچ فرد و به ویژه هیچ گروه اجتماعی نمی‌تواند وجود داشته باشد مگر آنکه خود یا دیگران برای وی یک یا چند «هویت فرهنگی» تعریف کرده باشند و او بتواند...

چهارشنبه، 22 آذر 1396

رابطه اخلاق و فرهنگ

اخلاق در هر جامعه‌ای به مجموعه‌ای از فرایندها، باورها، ارزش‌ها و کنش‌های اجتماعی اطلاق می‌شود که بتوانند از خلال فرایند آموزش غیر رسمی (تربیت)...

چهارشنبه، 22 آذر 1396

فروپاشی فرهنگی

در قرن نوزدهم یکی از مباحث بغرنج و پرسش‌های اساسی متفکران، اندیشیدن به دلایل فروپاشی تمدن‌های بزرگ بود و از لحاظ تاریخی مصداق این فروپاشی را...

چهارشنبه، 22 آذر 1396

تقابل فرهنگ روستایی و شهری

از مقدمات انقلاب صنعتی در اروپا، ورشکستگی روستاییان فقیر و متوسطی بود که به دلیل شدت فقر و برای آنکه صرفاً زنده بمانند، چاره‌ای نداشتند که یا...

چهارشنبه، 22 آذر 1396

ابزارهای الزام و فرهنگ

قدرت و ثروت، به مثابه دستاوردهای اجتماعی تمایزدهنده، همواره در جوامع انسانی دارای جذابیت زیادی بوده‌اند، به صورتی که نه تنها اکثریت انسان‌ها...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

رابطه اقتصاد و فرهنگ

یکی از پرسش‌هایی که به درستی و به ویژه در جهان امروز مطرح است، رابطه میان موقعیت اقتصادی کنشگران، گروه‌ها و نظام‌های اجتماعی و موقعیت فرهنگی...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

رابطه نظام ارزشی و فرهنگ

نظام ارزشی در هر جامعه‌ای به مجموعه‌ای از فرایندهای رفتاری و ذهنی، الگوها و روش‌ها، شیوه‌های گفتاری و فنون بدنی اطلاق می‌شود که در چهار چوب‌ها...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

چرا انسان‌ها بی‌رحم هستند؟

یکی از پرسش‌های اساسی که از سال‌ها پیش مورد تأکید و پژوهش کردارشناسان جانوری و گروهی از انسان‌شناسان است، به دست آوردن مرزهایی است که بتوان بر...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

انفعال اجتماعی چیست؟

نظریه‌پردازان اجتماعی عموماً در دو شاخه مختلف از وضعیت «متعارف» اجتماعی دفاع کرده‌اند: گروهی که عمدتاً شامل کارکردگرایان می‌شده‌اند، وضعیت متعارف...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

آیا سلسله مراتب اجتماعی ضروری است؟

لویی دومون (1911- 1998)، انسان‌شناس فرانسوی در سال 1966 کتاب معروف خود انسان سلسله مراتبی (دومون، 1966) را منتشر کرد و در آن به تشریح و تحلیل...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

آینده نظام‌های شناختی چیست؟

تا قرن نوزدهم و در دورانی طولانی، کلیسای کاتولیک در اروپا و دیگر نظام‌های دینی در اغلب پهنه‌های تمدنی، نظام هنجارمند شناخت را تقریباً به صورت...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

آیا حافظه فرهنگی جمعی وجود دارد؟

رابطه میان فردیت بیولوژیک و جماعت فرهنگی، همواره از مهم‌ترین مباحث مطرح در حوزه‌ فرهنگ‌شناسی بوده است. همان‌گونه که پیش‌تر نیز در همین ستون...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

جوایز فرهنگی به چه کاری می‌آیند؟

اهدای جوایز فرهنگی، درمعنای عام واژه فرهنگ، در همه زمینه‌ها از حوزه علمی گرفته تا حوزه‌های هنری، در همه کشورها و نظام‌های سایسی رایج است. بررسی...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

پیشرفت فرهنگی و آموزش زبان‌های محلی

رابطه چالش‌برانگیز میان زبان‌های محلی یا قومی از یک سو و زبان ملی از سوی دیگر، تا پیش از وقوع انقلاب‌های ملی در اواخر قرن هجدهم و در قرن نوزدهم...

سه‌شنبه، 21 آذر 1396

فرهنگ وارداتی

شاید مفید باشد پاسخ به این پرسش را با یک دوگانه در زبان فارسی آغاز کنیم که رابطه‌ی نامتقارن و حتی مبهم را نشان می‌دهد: دوگانه «صادراتی / وارداتی»...

دوشنبه، 20 آذر 1396

هویت فرهنگی و مؤلفه‌های آن

چنین پرسشی را نمی‌توان بدون در نظر گرفتن چهار چوب‌های نظری متفاوتی که یک جامعه‌شناس یا یک انسان‌شناس خود را درون آنها تعریف و نگاهش را بر پدیده‌ها...

دوشنبه، 20 آذر 1396

فرهنگ غنی و فرهنگ فقیر

سال‌های سال یکی از مباحثی که در علوم اجتماعی پس از انتشار کتاب فرزندان سانچز اسکار لوئیس، مفهوم «فرهنگِ فقر» بود (لوئیس، 1387). آنچه لوئیس در...

دوشنبه، 20 آذر 1396