دروغ؛ همچون یک سازو کار اجتماعی - فرهنگی

در اندیشه ایران باستان، یکی از بزرگ‌ترین دیوها یا شیاطین، «دروغ» بود و مردمان و حتی پادشاهان بیشترین هراس را از این پدیده اهریمنی داشتند و بر...

دوشنبه، 4 دی 1396

آیا هنر می‌تواند یک کالا باشد؟

زیباشناسی همواره به گونه‌ای، خودآگاهانه یا ناخودآگاهانه، دعوی استعلایی بودن داشته است: یونانیان «عصر طلایی» بر آن بودند که زیبایی‌های هندسی،...

يکشنبه، 3 دی 1396

رابطه علوم دقیقه و علوم اجتماعی

ظاهراً سازش و یا لااقل نبود تنش میان علوم اجتماعی و قدرت، کاری مشکل است که نمی‌توان به سادگی بدان دست یافت. این قدرت می‌تواند قدرت سیاسی و یا...

يکشنبه، 3 دی 1396

اسطوره‌ها به چه کسی تعلق دارند؟

مناسبت‌ها، روزهای خاص، سالگردها و جشن‌ها و بسیاری دیگر از اشکال سازمان‌یافتگی کنش‌های انسانی که در قالب‌های اندیشه و نماد جای می‌گیرند، موقعیت‌هایی...

يکشنبه، 3 دی 1396

ایجاد یک طبقه فرهنگی متوسط

در ادبیات علوم اجتماعی حداقل در سه دهه اخیر مشکلی اساسی با واژه «طبقه» وجود داشته است. امروز بیشتر جامعه‌شناسان و انسان‌شناسان دیگر از این کلمه...

يکشنبه، 3 دی 1396

پیامدهای فرهنگی بومی گزینی دختران

بحث بومی گزینی، مسئله‌ای است که با طرح سهمیه‌بندی جنسیتی آغاز شد و در آینده نیز ادامه خواهد داشت. پیش از هر چیز باید عنوان کرد که در ایران «نظام...

يکشنبه، 3 دی 1396

پیامدهای درآمد نفتی بر فرهنگ ایران

انقلاب اسلامی (آبراهامیان، 1389- 1387) را باید به مثابه یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ قرن بیستم و شاید آخرین انقلاب از زنجیره انقلاب‌هایی...

شنبه، 2 دی 1396

ضد فرهنگ چیست؟

مفهوم ضد فرهنگ در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و نخستین بار در ایالات متحده امریکا و در محافل جوان و روشنفکر و اغلب معترض این کشور ظاهر شد و سپس...

شنبه، 2 دی 1396

پوپولیسم چیست؟

پوپولیسم را عموماً در حوزه مفاهیم سیاسی بررسی و تحلیل کرده‌اند و نمی‌توان آن را دقیقا مفهومی انسان‌شناختی و حتی مفهومی جامعه‌شناختی تلقی کرد....

شنبه، 2 دی 1396

رویکرد زیست‌روان‌شناختی به پدیده شادی

«شادی» و «جوانی» را پیش از هر چیز باید «حالات» یا «موقعیت»هایی زیستی به شمار آورد. به عبارت دیگر نمی‌توان این پدیده‌ها را خاص انسان‌ها دانست....

شنبه، 2 دی 1396

فرهنگ باستانی یا اسلامی؟

اساس این پرسش بر یک تقابل بنا شده است که به طور عام در انسان‌شناسی و فرهنگ‌شناسی کنونی جهانی زیر سؤال رفته است. در حقیقت اینکه چنین نوع از تقابل‌هایی...

شنبه، 2 دی 1396

دخالت جامعه در تولید فرهنگی اعضای خود

شاید نخست لازم باشد تعریف خود را از جامعه و به ویژه جامعه معاصر ارائه دهیم تا سپس بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم. همین تأکید بر معاصر بودن جامعه،...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

هویت قومی یا هویت محلی غیر قومی؟

ابتدا به یک واقعیت که شاید برای بسیاری از ایرانیان روشن نباشد، تأکید کنیم: ایران کشوری است که تداوم تاریخی خود را بیش از آنکه مدیون ساختارهای...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

نظریه هم‌فرهنگی و مفهوم خرده فرهنگ‌ها در ایران

نظریه هم - فرهنگی به گونه‌ای که به وسیله مارک اورب (1997) و ریجینا اسپلر مطرح شده است، عمدتاً بر چند مؤلفه تأکید می‌کند که عبارتند از: الف) جوامع...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

سرزمین‌زدایی در حوزه فرهنگی

هر چند برای تبارشناسی این واژه باید لزوماً به سراغ دولوز (1) و گتاری (2) (دولوز و گتاری، 1972) رفت، ولی سوای مفهوم خاصی که آنها به این مفهوم...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

امیک و اتیک در انسان شناسی فرهنگی

این رویکردها، اصول علمی به آن معنایی که بگوییم ابتدا نظریه‌ای به صورت کامل تبیین شده و به صورت فرضیه مطرح شده و بعد به آزمون گذاشته شده، نیست....

پنجشنبه، 30 آذر 1396

تفاوت رویکرد خاص‌گرا و تبیین‌گرایی

رابطه میان خاص‌گرایی و تبیین‌گرایی در انسان‌شناسی همان رویکردی است که بین مفاهیم جامع‌نگری و ذره‌نگری وجود دارد. این موضوع در واقع یک دیالکتیک...

پنجشنبه، 30 آذر 1396

درک مشترک از یک کالبد

از دیدگاه انسان‌شناسی شهری و معماری، بحث اساسی در باره یادمان‌ها یا مکان‌های حافظه (نورا، 1992- 1984)، نقشی است که این فضاها در ایجاد و تقویت...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

رابطه انسان‌شناسی زیستی و فرهنگی

انسان‌شناسی، پرسمان (پروبلماتیک) انسان را به شیوه‌ای کاملاً متفاوت با دیگر علوم اجتماعی مطرح می‌کند و به نوعی خود را در موقعیتی در آن واحد برجسته...

چهارشنبه، 29 آذر 1396

حوزه‌های انسان‌شناسی جدید

بیش از صد و پنجاه سال از شکل‌گیری رشته‌ای جدید در علوم انسانی که در ابتدا مردم‌شناسی نام گرفت، می‌گذرد. در نیمه قرن نوزدهم در همان زمانی که بر...

چهارشنبه، 29 آذر 1396