عوامل شکل‌گیری مدرسه‌ی کلامی بغداد

پس از افول مدرسه‌ی کلامی کوفه در اواخر قرن دوم هجری و در پی فترتی چند دهه‌ای، کلام امامیه بار دیگر از اوایل غیبت صغرا به آرامی نشاط و پویایی...

سه‌شنبه، 26 دی 1396

دفاع از اندیشه‌ی کلامیِ کوفه

ابن راوندی از شخصیت‌های اثرگذار در تاریخ تفکر اسلام است که در دهه‌های میانیِ سده‌ی سوم، جریانی انتقادی را بر ضد معتزلیان به راه انداخت. درباره‌ی...

سه‌شنبه، 26 دی 1396

اقدامات اطلاعاتی و ضد اطلاعاتی در سیره امیرالمؤمنین (ع)

در صدر اسلام طلایه‌داران به افرادی اطلاق می‌شد که نقش آن‌ها روشن ساختن اطلاعات و به دست آوردن آن بوده است. در صدر اسلام و گذشته‌های دور طلایه‌داران...

يکشنبه، 24 دی 1396

اشراف اطلاعاتی امیرالمؤمنین و کشف توطئه‌های دشمنان

کسی را که آگاه شوم بر یکی از صفات خوب استوار است، می‌پذیرم و از نداشتن صفات دیگرش درمی‌گذرم و صرف نظر می‌کنم، ولی از نداشتن عقل و دین چشم نمی‌پوشم،...

يکشنبه، 24 دی 1396

سیره نبوی و علوی در استفاده از نفوذ

اهل بیت عصمت و طهارت به عنوان برترین الگوهای انسانی، راهنمای هدایت و سعادت مؤمنان در زندگی خود و پس از آن بوده و هستند. آن بزرگواران با قول و...

يکشنبه، 24 دی 1396

استفاده از نفوذ جهت کشف نقشه‌های دشمن

می‌توان گفت یکی از اهداف دستگاه‌های اطلاعاتی دنیا، شناسایی و کشف توطئه‌های کشور با گروه‌های حریف و رقیب بوده تا در نبرد نظامی و یا اطلاعاتی پیروز...

يکشنبه، 24 دی 1396

حفاظت گفتار در سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه معصومین (ع)

زبان یکی از نعمت‌های بزرگ الهی است که نقش بسزایی در نیک بختی آدمی دارد. این عضو کوچک می‌تواند سرچشمه گناهان بی‌شماری گردد و خرمن سعادت انسان...

يکشنبه، 24 دی 1396

کلام امامیه پس از دوران حضور

با افول مدرسه‌ی کوفه، در اواخر قرن دوم هجری بخشی از اندیشه‌های کلامی این مدرسه با اندکی تغییر از طریق مدرسه‌ی قم در میان امامیه ادامه یافت. در...

يکشنبه، 24 دی 1396

دوران طلایی اهل حدیث

اصحاب حدیث با امامیان دوران حضور در مبانی اختلاف داشتند و آنان را اهل بدعت و خارج شده از اجتماع مسلمانان می‌پنداشتند؛ با این حال اختلاف‌های آنان...

يکشنبه، 24 دی 1396

مناسبات امامیه و زیدیه

امامیه و زیدیه ، دو گروه اثرگذار شیعی، هماره در تاریخ اسلام مطرح بوده‌اند. نقش آفرینیِ سیاسی و فکری این دو نحله در پاره‌ای از زمان‌ها بارز و...

يکشنبه، 24 دی 1396

تجربه‌ی عقل‌گرایی و نقل‌گرایی

یكی از طولانی‌ترین كنكاش‌های نظری در حوزه دین، مباحثات چند جانبه در تفسیر و تحلیل و اثبات قضایای دینی و روش‌هایی است كه در این باره به كار می‌رود....

دوشنبه، 17 مهر 1396

کلام شيعه

کلام، ملا عبدالرزاق لاهيجي (م 1072 ق) در کتاب گوهر مراد که يک دوره علم کلام شيعي به زبان فارسي است. دو تعريف از علم کلام به دست مي‌دهد. 1) تعريف...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

تشبيه

تشبيه، مصدر باب تفعيل و در لغت به معني مانند کردن چيزي به چيزي است. تشبيه، اصطلاحي است هم در دانش بيان، و هم در دانش کلام و فِرَق: 1) تشبيه،...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

تعطیل

تعطیل، در لغت به معنی فروگذاشتن، مهمل گذاشتن و متوقف کردن کار است. در اصطلاح متکلمان مراد از تعطیل، انکار و نفی است؛ انکار و نفی وجود باری، انکار...

پنجشنبه، 31 فروردين 1396

نبوت در نظر اهل سنت: معتزله و اشاعره

مصطلح اهل سنت به دو معنای عام و خاص به کار می‌رود. هرگاه این اصطلاح در برابر مذاهب دیگر نظیر شیعه یا خوارج به کار رود، همه‌ی کسانی را در برمی‌گیرد...

دوشنبه، 21 فروردين 1396

اصالةالوجود و مسئله شر

مسئله شر یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی و الهیاتی از دیر زمان بوده است. باور به خدا و واقعیت شر پارادوکس‌هایی را به ذهن متبادر می‌کند که هر فرد...

يکشنبه، 20 فروردين 1396

تشبیه

تشبیه، مصدر باب تفعیل و در لغت به معنی مانند کردن چیزی به چیزی است. تشبیه، اصطلاحی است هم در دانش بیان، و هم در دانش کلام و فِرَق: 1) تشبیه،...

چهارشنبه، 9 فروردين 1396

تحت راية الحق

تحت راية الحق، کتابي کلامي و تاريخي به زبان عربي، نوشته‌ي شيخ عبدالله بن شيخ محمد شبيتي عاملي کفراوي. از دانشمندان شيعي قرن چهاردهم هجري که اثر...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395

تجرید الکلام فی شرح عقاید الإسلام

تجرید الکلام فی شرح عقاید الإسلام، کتابی کلامی به زبان عربی، نوشته‌ی خواجه نصیرالدین طوسی (م 672 ق). گرامی‌ترین کتاب در شرح اصول عقاید امامی...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395

تجبّر

تجبّر، در لغت به معنی گردنکشی، تکبر، خود را بزرگ شمردن، توانگر شدن و درست و نیکو حال گردیدن است. در اصطلاح دانش کلام تجبّر به معنی جبار بودن...

پنجشنبه، 26 اسفند 1395