معرفت شناسی مطلق و معرفت شناسی مقید

منظور از معرفت شناسی مطلق آن دسته از نظریه های معرفت شناختی است كه به حوزه خاصی اختصاص ندارد و همه‌ی حوزه‌های معرفت را در برمی‌گیرد. اما منظور...

پنجشنبه، 7 مرداد 1395

تفکر دو قطبی (2)

بی تردید، تفکر دو قطبی شده تنها یکی از موارد بی شماری است که ممکن است ما را از لحاظ فلسفی به بن بست بکشاند. تاریخ فلسفه آکنده از چنین نمودهایی...

يکشنبه، 11 بهمن 1394

تفکر دو قطبی (1)

تفکر عامّی وجود دارد که می‌توان آن را دوقطبی کردن نامید و ظاهراً منشأ بخش اعظم مابعدالطبیعه است. در این تفکر اشیا به دو مقوله‌ی مانعةالجمع تقسیم...

يکشنبه، 11 بهمن 1394

حقیقت چیست؟

نیازی نیست اکنون درباره‌ی نظریه‌های فلسفی حقیقت بحث کنیم و چندان بر خطا نخواهیم بود این گفته‌ی قدیمی را بپذیریم که: "حقیقت عبارت است از مطابقت...

سه‌شنبه، 3 شهريور 1394

عقل و کارکردهاي آن از منظر امام صادق (عليه السلام)

عقل در لغت عرب به معناي منع، نهي، امساک، حبس و جلوگيري است. (جوهري، 1368، ج4، ص 1769) و اطلاعات ديگر عقل نيز از همين معني گرفته شده است و با...

يکشنبه، 18 آبان 1393

معرفت شناسي در مکتب امام صادق (عليه السلام)

در بسياري از آيات قرآني و روايات رسيده از پيامبر (صلّي الله عليه و آله و سلّم) و ائمه معصومين (عليهم السلام) به پديده هاي طبيعي اشاره شده است....

يکشنبه، 18 آبان 1393

منابع معرفت در نگاه امام صادق (ع)

امروزه معرفت و معرفت شناسي فراواني مورد بحث قرار مي گيرد. يکي از مباحثي که در معرفت شناسي مطرح است، بحث منابع معرفت است که از قديم بحث متنازع...

يکشنبه، 18 آبان 1393

مابعدالطبيعه و خودکامگي ذهن

يکي از خطرهاي قلمرو مابعدالطبيعه به معناي عام و خاصّ آن، خودسري ذهن و عقل بر پايه ي تخيل و توهم است. اشکال بزرگ و درست کانت به مابعدالطبيعه،...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

حرکت از فيزيک به متافيزيک

مابعدالطبيعه نيز مانند طبيعت، براي بشر شناختني است. اگر وضعيت موضوعاتي؛ مانند: تجرّد نفس، خدا، ازلي بودن عالم و اختيار، تا به امروز به گونه اي...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

متافيزيک راستين

شايد انسان، با بلند پروازي خود، آرزوهايش را در قلمرو دانايي، به هيچ مرزي محدود نمي کرد که در عهد باستان، فلسفه را چون شناختي فراگير، هدف خود...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

تنظيم جهان ذهن و عين در جهت کشف حقيقت (1)

بحث اصلي نگارنده در اين بخش، نتيجه گيري از مطالب گذشته، در تبيين چگونگي گسترش يقين در قلمرو علوم تجربي، متافيزيک، الهيات و علوم انساني است.

چهارشنبه، 2 مهر 1393

تنظيم جهان ذهن و عين در جهت کشف حقيقت (2)

چنان که گذشت، خاستگاه خطا، ارتباط نظام ذهن با داده هاي حسي است. از آن رو که هر دوي آنها، گونه اي محدوديت و کاستي دارند که همين، منشأ خطا و انحراف...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

چگونگي عبور از شک به يقين

شک، هدف نهايي نيست؛ از اين رو هيچ کس در قلمرو آن، آرام ندارد. شک به اين دليل ارزش دارد که مقدمه ايست براي يک نتيجه ي يقيني، وگرنه خودش ذاتاً...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

آغاز انديشيدن با شک کردن در يقين !

راه يابي به قلمرو روشن انديشه، پژوهش و انتخاب، در گرو کنار گذاشتن يقين اوليه است و چون شکستن حصار اين يقين کاري دشوار است، به سادگي مي توان به...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

شک، پل عبور به حقيقت

فضاي شک، با شکوه، زيبا، غرور آميز و نيز سراپا نگراني و دلهره است. انسان در اين مرحله؛ همانند نوجوان ناز پرورده اي است که ناگهان، پناه خانواده...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

چرا از انديشيدن و تفکر مي ترسيم؟!

هميشه براي انسان اين نگراني هست که عمرش را در يقين سپري کند و مزه ي شک را نچشد! حال بايد ديد که اين « شک » چيست؟ و چرا اين قدر کمياب و دور از...

چهارشنبه، 2 مهر 1393

شناخت شناسي ابوريحان بيروني

از منظر بيروني شناخت حقيقت نه تنها امکان پذير است، بلکه رسالت انديشمندان کشف « حقيقت » مي باشد و لذا، در اين باره مي گويد: « با اين طريقي که...

دوشنبه، 31 شهريور 1393

بررسي نقش علم حضوري در معرفت شناسي

تقسيم دانش به حضوري و حصولي، عادي بود؛ اما گروهي از فضلاي معاصر، کارآيي علم حضوري را در برداشتن مشکلات معرفت شناسي، بسيار جدّي و با اهميّت شمرده...

دوشنبه، 3 شهريور 1393

شناخت شناسي ابن رشد

در بحث از مباني معرفت شناسي عمدتاً مباحث ناظر به چگونگي کشف يا فهم حقيقت و منابع اعتبار آن است. در تاريخ معرفت، دو مکتب عقل گرايانه و تجربه گرايان...

يکشنبه، 29 تير 1393

اهمیّت معرفت شناسی

شناخت اندیشه اخوان الصفا از جهت سیاسی و اجتماعی در گرو آشنایی با دیدگاه آنان در زمینه ی انسان و طبیعت و ماورای طبیعت و رابطه آنها با یکدیگر است،...

يکشنبه، 31 فروردين 1393