رابطه‌ی تنزیل و تأویل

امیرمؤمنان (علیه‌السلام) رابطه‌ی چهارگانه‌ای میان تنزیل و تأویل برقرار کرده‌اند؛ حضرت تأویل برخی آیات را در خود تنزیل آنها، تأویل برخی را پیش...

جمعه، 6 اسفند 1395

ضرب‌القرآن بالقرآن و علت نهی از آن

در تفسیر به رأی، به روایاتی اشاره شده که در آنها تعبیر «ضرب قرآن به قرآن» به کار رفته بود. از آنجا که این روایات، مورد توجه‌اند و افزون بر جنبه‌ی...

جمعه، 6 اسفند 1395

تلاش اهل بیت (ع) برای آموزش تفسیر و قواعد آن

اهل بیت (علیه‌السلام) به تمام مفاهیم و معانی قرآن آگاه هستند؛ این آگاهی به کتاب الهی، وظیفه‌ی هدایت انسان‌ها به شناخت حقیقی قرآن و مفاهیم آن...

جمعه، 6 اسفند 1395

معنای تفسیر به رأی و گستره‌ی آن

معنای تفسیر به رأی چیست؟ نظریات گوناگونی بیان شده است. از آنجا که روش ما در این اثر، محور قرار دادن روایات است، نظریات کسانی را بیان می‌کنیم...

جمعه، 6 اسفند 1395

نگاه اهل بیت (ع) به توانایی دیگران در فهم و تفسیر قرآن

اهل بیت (علیهم‌السلام) هرگز غیر خود را ناتوان از فهم قرآن نمی‌دانستند؛ بلکه آنچه موجب نگرانی آنان بوده، جهل به مقدمات لازم برای یک تفسیر صحیح...

جمعه، 6 اسفند 1395

بررسی تفسیر علمی از دیدگاه امام خمینی (ره)

‏‏در روزگار حاضر، قرآن پژوهان و مفسران بسیاری به موضوعات قرآنی پرداخته‌اند، اما در این میان، کسانی که با اطلاعات گسترده‌تر و تجربه‌های بیش‌تری...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

ماهیت و مؤلفه‌های تفسیر به رأی از نگاه امام خمینی (ره)

تفسیر به‌رأی، یا تحریف معنوی، از جمله مباحث پرچالش و در عین حال، بسیار تأثیرگذار علوم قرآنی است که با توجه به هشدار مکرر روایات از آن، از آغاز،...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

بررسی تفسیر عرفانی قرآن کریم

‏‏تفسیر از ماده «فسر»، به معنای کشف آنچه پوشیده است و کشف مراد لفظ مشکل به کار می‌رود.‎‏ تفسیر علمی است که به وسیله آن، کتاب خدای متعال فهمیده...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

چیستی تفسیر قرآن از دیدگاه امام خمینی (ره)

قرآن کلام وحی و معجزه جاویدی است که در طول تاریخ توجه اهل معرفت را برانگیخته و انسان‌ها را به سوی سعادت رهنمون شده است. امام خمینی به طور مداوم...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

مواردی از رفع اختلافات ظاهری ادعا شده در قرآن

در طول تاریخ، عده‌ای با ادعای اختلاف و تعارض در قرآن، خواستند بشری بودن قرآن را ثابت کنند؛ ولی اولیای الهی به اشکالات پاسخ داده و دفع توهم کرده‌اند.

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

بررسی اختلاف آیات قرآن با هم

از جمله مباحث مهم درباره‌ی قرآن کریم، نظام هماهنگ و همخوانی دقیق معارف این کتاب - از آغاز تا پایان - است. کسی نمی‌تواند ادعا کند قرآن در آیه‌ای...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

تشخیص اسرائیلیات با عرضه‌ی حدیث بر قرآن

از آسیب‌های روایات تفسیری، وجود روایات اسرائیلی در لابه‌لای آنهاست. بیشترین روایات و اخبار یهود را «کعب الاحبار» یهودی وارد حوزه‌ی دین اسلام...

چهارشنبه، 4 اسفند 1395

دیدگاه عرفانی امام نسبت به تفسیر و قرآن کریم

بسیار خوش‌وقتم که در این مجلس محترم با موضوعی بسیار مهم که بیانگر ‌اندیشه‌های قرآنی امام است، شرکت می‌کنم. این وظیفه تمام افرادی است که آنچه...

سه‌شنبه، 3 اسفند 1395

آیا قرآن بر هفت حرف نازل شده است؟

روایت سبعه احرف در منابع حدیثی معتبر شیعه وجود ندارد و در موارد نادری هم که ذکر شده، تضعیف شده است. آنچه در روایات اهل بیت (علیهم‌السلام) وجود...

دوشنبه، 2 اسفند 1395

مراتب ظاهر و باطن در قرآن

از عجایب انحصاری قرآن است که از آیات آن، معانی گسترده‌ای برمی‌آید؛ چنان که امام صادق (علیه‌السلام) فرموده‌اند: «و کتاب الله یحتمل کل شیء»

يکشنبه، 1 اسفند 1395

ظاهر و باطن احکام قرآن و معنای صحیح آنها

در آیات الاحکام با آنکه ظاهر آیات حجت است و بر اساس آنچه گذشت، تنزیل و تأویل هماهنگ هستند؛ ولی عده‌ای دست به تأویلات تکلیف‌گریزانه زده‌اند. کسانی...

يکشنبه، 1 اسفند 1395

محاسبه‌ی ابجدی حروف مقطعه

در برخی از احادیث، حروف مقطعه به حساب ابجد محاسبه شده‌اند و دلالت ریاضی و عددی این حروف، مورد نظر قرار گرفته است.

يکشنبه، 1 اسفند 1395

مروری بر معانی متنوع حروف مقطعه در قرآن

در بسیاری از احادیث، حروف مقطعه، قطعه‌ای از نام‌های خدا و در واقع رمزی برای یکی از آن نام‌ها دانسته شده‌اند. گاهی یک حرف در احادیث گوناگون، معانی...

يکشنبه، 1 اسفند 1395

تفاوت سبب نزول و شأن نزول

بیشتر مفسران به تفاوت بین این دو توجه نکرده‌اند و هر چیزی که آیه یا آیه‌هایی در موردش نازل شده، گاه سبب نزول و گاه شأن نزول نامیده‌اند؛ در صورتی...

يکشنبه، 1 اسفند 1395

کیفیت نزول دفعی و تدریجی قرآن

بحث در هفت سوره‌ای است که آغاز آنها کلمه‌ی «حم» قرار دارد، و بنام «حوامیم سبعه» معروفند، و چون این هفت سوره مضمون مشترکی دارند، گرچه برای هر...

جمعه، 24 دی 1395