عقلانیت دینی و انقلابی در برابر عقلانیت ابزاری

عقل‌گرایی از مهم‌ترین و باارزش‌ترین آرمان‌های جوامع از دیرباز تاکنون بوده و حتی دیگر فضایل انسانی و پیشرفت‌های ممکن را نیز در سایه‌ی عقلانیت...

چهارشنبه، 10 تير 1394

از تقابل علم و دین تا تعامل عقل و نقل!

حقیقت و گوهر علم و دین، معرفت موجه است. پس علم و دین دوگانگی هویت ندارند، چه رسد به تقابل و تعارض. تمایز سنخ مسائل علم و دین نیز تفکیکی نارواست....

سه‌شنبه، 9 تير 1394

مطالعه علمي سيستم عصبي و طبيعت بشري (2)

بايد توجه كرد كه ماشين حساب از قوانين فيزيك و حساب پيروي مي كند. زيرا اين دستگاه طوري ساخته شده است كه فرايندهاي علّي آن بر پايه تغييرات عددي...

چهارشنبه، 24 دی 1393

مطالعه علمي سيستم عصبي و طبيعت بشري (1)

يكي از كتاب هاي مرجع حوزه ي پژوهشي مسيحي را برداريد و ببينيد درباره ي طبيعت آدمي، جسم، نفس، رستاخيز و جاودانگي چه گفته است. احتمالاً بيشتر در...

چهارشنبه، 24 دی 1393

مرزهاي مشترك علم و فقه

فقه اسلامي در دوران كلاسيك و پس از آن، تقريباً با مباحث علمي روزگار خود هم ساز بود. فقهايي كه با علوم اوايل مخالفتي نداشتند. در احكام فقهي خود...

چهارشنبه، 24 دی 1393

آفرينش از ديدگاه اسلام و جهان شناسي جديد

مسئله آفرينش همواره يكي از مهم ترين مسائل موردتوجه انسان بوده است. اما پيش از قرن بيستم ميلادي، عمدتاً متكلمان و فيلسوفان بدان مي پرداختند. جهان...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

الگوهاي اسلامي در ارتباط بين علم و دين

مطالعات جديد در تاريخ علم نشان مي دهد كه پژوهش هاي علمي اصيل و بارور در قرن شانزدهم ميلادي در دنياي اسلام همچنان ادامه داشت. اما منابع تاريخي...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

مابعدالطبيعه و رياضيات در فرهنگ كهن اسلام

تحقيقات پيشرفته رياضي مدت هفت قرن در مراكز شهري اسلام به زبان عربي صورت مي گرفت. ما در اينجا حقّ اين پرسش را داريم كه آيا فيلسوفان موضوعاتي را...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

ديدگاه هاي مسيحيت درباره ي دين

بسياري از مسلمانان بر اين باورند كه نزاع تاريخي بين علم و دين درواقع نزاع بين ديني خاص، يعني مسيحيت، و علم بوده است و هرچند مسيحيت از اين مقابله...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

نگرش جهاني- انساني در انديشه ي اسلامي

اصطلاح « نگرش جهاني- انساني » (‌anthropocosmic vision) را از توويمينگ (Tuweiming)، مدير مؤسسه هاروارد- ينچينگ، و استاد مطالعات تاريخ و فلسفه...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

علم و دين از منازعه تا مصالحه

اگر بين علم و دين جنگي باشد، به نظر مي رسد كه علم پيروز شود. علم نيز در كنار ياور خويش، فناوري، همانند شارلماني يا تيمور لنگ پيوسته قلمروهاي...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

سه ديدگاه درباره ي علم در جهان اسلام (2)

آخرين ديدگاه اصلي درباره ي علم، كه در اينجا مختصري از آن را مي توان بيان كرد، با تأكيدش بر مابعدالطبيعه و انتقاد فلسفي از علم جديد، از دو ديدگاه...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

اسلام و علم جديد: مسائل و مرز مشترك (2)

خوشبختانه دست كم تا حدودي مي توان روند انتقال سنت علمي اسلام به اروپا را بازسازي كرد. گرچه ما تصويري كلي از اين نظام نداريم، با دقتي كافي مي...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

سه ديدگاه درباره ي علم در جهان اسلام (1)

به ندرت مي توان موضوعي را يافت كه به اندازه علم جديد براي دنياي اسلام اهميت يافته و بحث انگيز شده باشد. دنياي اسلام از نخستين دوران مواجهه اش...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

اسلام و علم جديد: مسائل و مرز مشترك (1)

علم جديد را به طور كلي مي توان فعاليتي منحصر به فرد دانست. علم جديد و فرزند سودمدارترش، فناوري، گرچه در نهايت محصول غرب است، امروز همه فرهنگ...

سه‌شنبه، 23 دی 1393

نسبت دين و تکنولوژي

آن چيزي که امروز تحت عنوان تمدن مادي يا تمدن غرب بروز و ظهور پيدا کرده و شاه بيت آن، تکنولوژي است و همه ي ملل و النحل و همه ي ملت ها را جذب خويش...

سه‌شنبه، 9 دی 1393

نگاهي به پيشينه ي مسئله ي « عقل و دين »

سخن از پيشينه « عقل و دين » با دو پرسش آغاز مي شود: نخست اين كه: آيا عقل و دين، يعني آموزه هاي عقلي و ديني، با يكديگر سازگارند يا هيچ گونه سازشي...

جمعه، 28 آذر 1393

تبيين معقوليّت گزاره هاي ديني

در ميان مباحث دين پژوهي، « كلام جديد »، « معرفت شناسي ديني » و « فلسفه دين » سه دانش از رشته هاي دين پژوهي اند كه از « معقوليّت و اثبات پذيري...

جمعه، 28 آذر 1393

معقوليّت گزاره هاي توصيفي اسلام

گزاره هاي دين اسلام به دو گروه گزاره هاي « توصيفي » [ اخباري ] و « توصيه اي » [ انشايي ] تقسيم مي شوند. گزاره هاي توصيفي كه حكايت گر واقع هستند،...

جمعه، 28 آذر 1393

چالش هاي معقوليّت پذيري گزاره هاي ديني

نظريّه « اثبات پذيري باورهاي ديني » و « معقوليّت گزاره هاي ديني » از سوي برخي از مكاتب، مورد نقد و تحليل قرار گرفته است كه در اين مقاله به پاره...

جمعه، 28 آذر 1393